Inhoud
H1: Een vergeten geschiedenis.............................................................................. 2
H2: Angst................................................................................................................ 4
H3: Verlies van verbondenheid............................................................................... 6
H4: Gevangenschap............................................................................................... 8
H5: Kindermishandeling....................................................................................... 10
H6: Een nieuwe diagnose..................................................................................... 11
H7: Een helende relatie........................................................................................ 12
H8: Veiligheid....................................................................................................... 15
H9: Herinnering en rouw....................................................................................... 18
H10: Herstel van verbondenheid..........................................................................22
H11: Gemeenschappelijkheid............................................................................... 25
,H1: Een vergeten geschiedenis
Trauma is al vaker onderzocht maar het wordt weer vergeten doordat mensen het
misschien niet willen inzien. Het is verleidelijk om de partij van de dader te kiezen, het
enige wat de dader vraagt is dat de toeschouwer niks doet.
Leo Eitinger beschrijft belangenconflict tussen toeschouwen en slachtoffer als: ‘de
samenleving wil oorlogen en slachtoffers vergeten; alles wat pijnlijk en onaangenaam is
wil men vergeten.
De dader zal er alles aan doen om de vergetelheid te bevorderen, door:
- Geheimhouding en zwijgen, geloofwaardigheid slachtoffer aantasten, zorgen dat niemand luistert
naar slachtoffer
Slachtoffer wil dat je je betrokken voelt, herinnert wat er gebeurd is, medeleven.
Ondanks de literatuur over verschijnselen bij psychische trauma’s, gaat de grootste
vraag over de kwestie of deze verschijnselen wel echt en geloofwaardig zijn.
Verdringing, dissociatie en ontkenning zijn verschijnselen die zich niet enkel in het
individuele, maar ook in het maatschappelijke bewustzijn voordoen.
In de afgelopen 100 jaar is trauma driemaal doorgedrongen tot publieke bewust zijn.
Eerste keer ging het over hysterie, de tweede over shell shock/oorlogsneurose en de
laatste staat in verband met seksueel geweld en geweld in het gezin.
De glorietijd van de hysterie
Hysterie werd gezien als een ziekte met onsamenhangende en onbegrijpelijke
symptomen bij vrouwen. Sommige artsen dachten dat dit in de baarmoeder ontstond,
anderen dachten dat het een metafoor was voor alles wat mannen bij vrouwen
mysterieus/onhandelbaar vonden.
Charcot had een ziekenhuiscomplex waar hij hysterie ging onderzoeken. Het eerste
resultaat was dat het thema meer respectabel werd om over te praten. Hij legde
symptomen vast die bij hysterie hoorde. De emoties van vrouwen werden gezien als
symptomen die gecategoriseerd moesten worden.
Janet en Freud wilde de oorzaak van hysterie onderzoeken. Concluderend kwamen ze er
achter dat hysterie een aandoening was die door psychisch trauma werd veroorzaakt.
Ondragelijke emotionele reacties op een traumatische gebeurtenis brachten een
verandering in de bewustzijnstoestand teweeg wat voor hysterische symptomen zorgde
(= (volgens Janet) dissociatie). Janet zag dit als psychische zwakte.
Breuer en Freud dachten dat dit de sterkste kan overkomen.
Janet en Freud zagen beiden dat de somatische symptomen van hysterie een
verhulde representatie waren van intens aangrijpende gebeurtenissen die uit het
geheugen waren verbannen.
Janet: hysterische patiënten onderhevig aan onderbewuste idee-fixen die
voortkwamen uit trauma
Breuer en Freud: de hysterische mens voornamelijk aan herinneringen lijdt.
In jaren 90 bleek dat hysterische symptomen verlicht konden worden als de traumatische
herinneringen en de daarmee gepaarde emoties aan het licht te brengen en werden
uitgesproken.
Janet; noemde deze behandeling de psychologische analyse
Breuer en Freud spraken van afreageren of catharsis, Freud gaf later de naam psychoanalyse .
De samenwerking tussen arts en patiënt kreeg het karakter van een speurtocht; de
oplossing kon worden gevonden in reconstructie van het verleden van de patiënt.
, Freud kwam op de conclusie dat hysterie berust op één of meer voorvallen van
premature seksuele ervaringen. Freud hechte geen waarde aan de gevoelens van deze
vrouwen, maar richtte zich op haar erotische lustgevoelens alsof het misbruik vervulling
was van haar begeerte. De psychoanalyse ging zich richten op het bestuderen van de
innerlijke fantasieën en begeertes van de vrouw, los van de ervaringswereld. De glorietijd
van hysterie was voorbij doordat Freud zei: “Ik moest inzien dat deze verleidingsscenes
nooit waren voorgevallen, alleen maar fantasieën waren die mijn patiënten hadden
verzonnen”.
Onderzoekers hadden zichzelf in een kwaad daglicht gezet door hun resultaten
Freud ontdekte dat kindermisbruik ten grondslag ligt aan hysterie.
gevolg: overschrijd de grenzen van de maatschappelijke geloofwaardigheid en
Freud kwam in een isolement.
Hoe overtuigend Freud zijn argumenten ook waren, de maatschappij was niet toe
aan de werkelijkheid.
Als Freud geen afstand had gedaan van hysterie had hij zelf ook de onderdrukking
van vrouwen en kinderen moeten accepteren. Dan had hij enkel steun kunnen
krijgen vanuit feministische partijen. En daar was hij het mee oneens wat het
onmogelijk maakte.
Traumatische oorlogsneuroses
De psychische trauma drong opnieuw op door de gruwelen van de Eerste Wereldoorlog.
Veel soldaten stortte in, kregen zenuwinzinkingen en verloren spraakvermogen.
Militaire psychiaters waren gedwongen te erkennen dat de symptomen van shell shock te
wijten waren aan een psychisch trauma.
Vanuit traditioneel opzicht waren de mannen die leden aan shell shock minderwaardig,
een lafaard of moreel gehandicapt. Psychiater Lewis Yealland ontwikkelde een
behandelmethode die gebaseerd was op het opwekken van schaamtegevoelens,
dreigementen en straf. Yealland paste elektroschokken toe aan soldaten die hun spraak
waren verloren tot dat ze weer spraken.
Progressieve medische autoriteiten zeiden dat shell shock een reële psychische
aandoening was die ook bij soldaten met een sterk ontwikkeld karakter kon voorkomen.
Bepleite een humane behandeling, gebaseerd op psychoanalytische uitgangspunten.
Belangrijkste vertegenwoordiger was W.H.R. Rivers; medicus.
Siegfried Sassoon (militair) schreef een anti-oorlogsmanifest
Twee principes (Rivers) die zijn overgenomen door Amerika:
- Elke man kon ten prooi vallen aan een overweldigende angst
- De meeste motivatie van soldaten voor overwinnen is de liefde van soldaten voor
elkaar.
Na de Eerste Wereldoorlog verminderde de aandacht voor psychisch trauma, tot de
Tweede Wereldoorlog. Voor het eerst werd erkend dat ALLE mannen die aan
oorlogshandelingen werden blootgesteld psychisch konden instorten en dat er een
rechtstreeks, voorspelbaar verband bestond tussen het aantal slachtoffers van
zenuwinzinking en de hevigheid van het oorlogsgeweld.
Kardiner en Spiegel betoogde dan de mate van verbondenheid tussen de soldaten,
directe gevechtseenheid en leider als bescherming bieden tegen angst. Voortdurend
gevaar heeft het gevolg dat er een emotionele afhankelijkheid wordt ontwikkeld. Kardiner
en Spiegel kwamen met de behandelmethode; hypnose.
makkelijk bij traumatische herinnering
heeft geen resultaat op blijvend herstel, zeker niet zonder nazorg.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ShannaServaas. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.