Samenvatting studieboek Campbell Biology van Jane B. Reece, Lisa A. Urry, Michael Lee Cain, Steven Alexander Wasserman, Peter V. Minorsky, Robert B. Jackson, Neil A. Campbell - ISBN: 9780133447002
Inhoudsopgave
Concept 34.1 Chordaten hebben een notochorda en een holle rugzenuw...........................................2
Concept 34.2 Gewervelde dieren zijn chordaten met een ruggengraat................................................4
Concept 34.3 Gnathostomes zijn gewervelde dieren met kaken...........................................................6
Concept 34.4 Tetrapoden zijn gnathostomen met ledematen..............................................................9
Concept 34.5 Amniotes zijn viervoeters met een terrestrisch aangepast ei........................................11
Concept 34.6 Zoogdieren zijn amnioten met haar en produceren melk.............................................15
Concept 34.7 Mensen zijn zoogdieren met grote hersenen en een tweevoetige voortbeweging.......18
,Concept 34.1 Chordaten hebben een notochorda en een holle rugzenuw
Tot het phylum Chordata hoort de gewervelde dieren, Cephalochordaten (ongewervelde
deuterostomen), Urochordaten ( ongewervelde deuterostomen). Chordaten zijn bilaterale
(tweezijdig symmetrische) dieren, en binnen Bilateria behoren ze tot de groep dieren die bekend
staat als Deuterostomia.
Afgeleide kenmerken van chordaten
Alle chordaten delen een reeks afgeleide kenmerken, vaak tijdens de embryonale ontwikkeling pas
bezitten. Vier belangrijke kenmerken van chordaten:
- Een notochorda
Een skeletstructuur die aanwezig is in alle chordaat-embryo's en in sommige volwassen chordaten.
De notochorda is een longitudinale, flexibele staaf tussen de spijsverteringsbuis en het zenuwstelsel.
Hij bestaat uit grote, met vloeistof gevulde cellen, omgeven door tamelijk stijf, vezelig weefsel. Het
biedt steun aan het skelet over het grootste deel van de lengte van een chordaat. Bij larven of
volwassenen die hem behouden, biedt hij ook een stevige maar flexibele structuur waartegen de
spieren kunnen werken tijdens het zwemmen. Bij de meeste gewervelde dieren ontwikkelt zich rond
de voorouderlijke notochorda een complexer gewrichtsskelet, en behoudt de volwassene slechts
restanten van de embryonale notochorda.
- Een holle zenuwstreng in de rug
Het zenuwstelsel ontwikkelt zich uit een plaat ectoderm die zich oprolt tot een neurale buis dorsaal
van de notochorda. Andere dierlijke phyla hebben vaste zenuwstrengen, en in de meeste gevallen
zijn die ventraal gelegen. Het zenuwstelsel van een chordaat-embryo ontwikkelt zich tot het centrale
zenuwstelsel: de hersenen en het ruggenmerg.
- Keelholtes of -spleten of Faryngeale sleuven
Het gebied net achter de mond is de keelholte. langs de buitenkant van de keelholte vormt een
reeks door groeven gescheiden bogen. Bij de meeste chordaten ontwikkelen deze groeven zich tot
spleten die uitkomen in de keelholte. Door deze keelholtespleten kan water dat de mond
binnenkomt het lichaam verlaten zonder door het hele spijsverteringskanaal te gaan. Bij gewervelde
dieren (met uitzondering van de tetrapoden) zijn deze spleten en de keelholtebogen die ze
ondersteunen aangepast voor gasuitwisseling en worden ze kieuwen genoemd. Bij viervoeters
ontwikkelen de keelholtebogen die de spleten omgeven zich tot delen van het oor en andere
structuren in het hoofd en de nek.
- Een gespierde post-anale staart.
Chordaten hebben een staart die zich achter de anus uitstrekt, maar deze is bij veel soorten tijdens
de embryonale ontwikkeling sterk gereduceerd is. De meeste niet-chordaten hebben daarentegen
een spijsverteringskanaal dat zich bijna over de hele lengte van het lichaam uitstrekt. De staart van
chordaten bevat skeletelementen en spieren, en helpt veel aquatische soorten om zich in het water
voort te bewegen.
, Lancetten
De zustergroep van alle andere levende chordaten is de groep dieren die lancetten
(Cephalochordata) worden genoemd en die hun naam danken aan hun blaasachtige vorm. Larven
voeden zich met plankton in de waterkolom, afwisselend omhoog zwemmend en passief zinkend.
Terwijl de larven zinken, vangen ze plankton en andere zwevende deeltjes in hun keelholte. Ze
behouden de belangrijkste kenmerken van de chorda-achtigen. Na de metamorfose zwemt een
volwassen lancelet naar de zeebodem en wringt zich achterwaarts in het zand, waarbij alleen het
voorste uiteinde blootligt. Cilia trekken zeewater in de mond van het lancet. Een net van slijm dat
over de faryngeale spleten wordt uitgescheiden, verwijdert kleine voedseldeeltjes terwijl het water
door de spleten stroomt, en het gevangen voedsel komt in de darm terecht. Gaswisseling vindt
plaatst over het externe lichaamsoppervlak.
Ze vertonen in een eenvoudige vorm van het zwemmechanisme van vissen. Gecoördineerde
contracties van spieren die als rijen chevrons (>>>>) langs de zijkanten van de notochorda zijn
gerangschikt, buigen de notochorda, waardoor zijwaartse golvingen ontstaan die het lichaam naar
voren duwen. Deze seriële rangschikking van spieren is het bewijs van de segmentatie van het
lancet. De spiersegmenten ontwikkelen zich uit blokken mesoderm, somieten genaamd, die in alle
chordaat-embryo's aan weerszijden van de notochorda voorkomen.
Tunicaten
De manteldieren (Urochordata) zijn nauwer verwant aan andere chordaten dan lancetachtigen. De
chordate kenmerken van manteldieren zijn het duidelijkst tijdens hun larvestadium, dat slechts
enkele minuten kan duren. Veel soorten larve gebruiken de staartspieren en notochorda om door
het water te zwemmen op zoek naar een geschikt substraat waarop hij zich kan vestigen, geleid door
signalen van licht- en zwaartekrachtgevoelige cellen. Na vesteging op het substraat verandert het
manteldier en veel chorda kenmerken verdwijnen. Zijn staart en notochorda worden geresorbeerd,
zijn zenuwstelsel degenereert en zijn resterende organen draaien 90°. Als volwassen zuigt een
manteldier water op via een inlopende sifon; het water stroomt vervolgens door de keelholtespleten
naar een kamer die atrium wordt genoemd en komt eruit via een uitlopende sifon. Voedseldeeltjes
worden door een slijmnet uit het water gefilterd en door trilharen naar de slokdarm
getransporteerd. De anus mondt uit in de excurrente sifon. Het verlies van chorda karakteristieken
in het volwassen stadium van de manteldieren lijkt te zijn opgetreden na de afsplitsing van het
manteldierengeslacht van andere chordaten. Zelfs de mantellarve lijkt sterk afgeleid te zijn.
Bijvoorbeeld het duidelijke verlies van vier Hox-genen wijst erop dat het lichaamsplan van een
manteldierenlarve is opgebouwd met behulp van een andere set genetische controles dan bij andere
chordaten.
Vroege evolutie van chordaten
Beide zijn relatief obscure dieren maar nemen sleutelposities in de geschiedenis van het leven in en
geven aanwijzingen over de evolutionaire oorsprong van gewervelde dieren. Bevindingen
suggereren dat het voorouderlijke chordaat er ongeveer zo heeft uitgezien als een lancet: het had
een voorste uiteinde met een mond, een notochorda, een holle zenuwstreng, keelopeningen en een
post-anale staart. Onderzoek aan lancetachtigen heeft aanwijzingen opgeleverd over de evolutie van
het chorda brein. Lancetachtigen hebben alleen een licht gezwollen punt aan het voorste uiteinde
van hun rugzenuwstreng. Maar dezelfde Hox-genen die belangrijke gebieden van de voorhersenen,
middenhersenen en achterhersenen van gewervelde dieren organiseren, komen in een
overeenkomstig patroon tot uitdrukking in dit kleine cluster van cellen in het zenuwstelsel van het
lancet. Dit suggereert dat de hersenen van gewervelden een uitwerking zijn van een voorouderlijke
structuur die lijkt op het eenvoudige zenuwstelsel van de lancelet.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper melinacarrillomoreno. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
