Thema's: MDBB-model, bindweefsel en wondgenezing, kapsel en ligamenten, gewrichtskraakbeen, disci en menisci, zenuw- en peesweefsel, nocisensoriek en pijn, centrale verwerking van nocisensoriek en pijn, vegetatieve zenuwstelsel, segmentale disregulatie
MDBB-MODEL EN ADAPTATIE (5)
Systeemtheoretsshe benadering
Bij een systeemtheoretsche benadering wordt gekeken op welk niveau het probleem zit.
- Omgeving – persoon – orgaansysteem – orgaan – weefsel – cel – organel – molecuul
- Sociaal – psychologisch – biologisch
Een probleem wordt altjd opgelost op een hoger niveau. Pathofysiologie betekent de leer van
afwijkende normale functes. Fysiologie (= leer van normale functess en patho (= ziekteleers.
MDBB-model (= meerdimensionaal belastng-belastbaarheid-model)
Binnen het MDBB-model wordt fysiotherapie beschouwd als prikkeltherapie, waarmee men het
adaptatevermogen wil optmaliseren. Zowel in het interne milieu als het externe milieu (= de
omgevings van de cliënt. Meestal gaat het om het vegetateve klimaat dat beïnvloedt moet worden.
Met het MDBB-model kun je de functestoornissen (bv weefselschade / pijns interpreteren. Een
belangrijke oorzaak voor deze stoornissen is een disbalans tussen belastng en belastbaarheid. De
fysiotherapeut helpt hierbij om de balans te herstellen. Overbelastng en belemmeringen bij herstel
zijn belangrijke factoren die het herstelproces kunnen vertragen.
Individuele sporter
Bij een individuele sporter hebben we te maken met een unieke combinate van factoren die van
invloed zijn op de trainbaarheid. Leefijd, voeding, ziekten, blessures en de psychische gesteldheid
dragen allen hieraan bij. Het gaat om de gezondheidstoestand van vroeger en nu.
- Trainen Systematsch toedienen van prikkels om de belastbaarheid te vergroten.
- Trainbaarheid Mate waarin iemand zijn belastbaarheid afstemt op zijn belastng.
Bij belastng en belastbaarheid gaat het om de verhouding tussen actuele last en de maximaal te
dragen last. Als de actuele last te groot wordt, ontstaat er overbelastng. Belastbaarheid kan bepaald
worden op verschillende niveaus: cellen, weefsels, organen, orgaansystemen en de persoon (bv
glycogeenvoorraad – trekvastheid bindweefsel – Hf max – VO2max – frustratetolerantes.
- Er is een relate tussen de tid en intensiteit waarin belast wordt. Iets zwaars hou ie niet lang vol.
- Er is een relate tussen de mate waarin belast wordt en de hersteltid. Iets zwaars moet ie langer
voor herstellen.
Adaptate
Adaptate is aanpassing van cellen. Dit gebeurt door aanpassing in gedragingen door verandering in
de omgeving en door aanpassing in eigenschappen door het gedrag dat wordt getoond. Indien geen
adaptate mogelijk is, dan is er compensate van het systeem (bv dreigend energietekort in spier:
energieaanvoer vergroten door aanpassing in de doorbloedings. Als de homeostase niet gehandhaafd
kan blijven, dan is er sprake van decompensate van het systeem.
- ‘’Vorm volgt functe’’ Spieren ontstaan door ze te trainen. Ook hersteltjd kan afnemen.
- ‘’Use it or loose it’’ Als je spieren niet gebruikt, raak je ze kwijt en gaat de vorm verloren.
Als een actviteit hoger ligt dan de normale belastng, treedt er beschadiging op. Het omvormen van
een prikkel tot gedrag van de cel kost energie en belast de intracellulaire systemen die hierbij
betrokken zijn. Er zullen intracellulaire verstoringen / gebruikersbeschadigingen optreden. De cel
maakt voor het herstel gebruik van allerlei anabole stofwisselingsprocessen (= bouwstofwisselings.
Dit is nodig omdat veel moleculaire verbindingen uit elkaar vallen, deze energie komt vrij in de vorm
van warmte.
Belastng = last / belastbaarheid
, Celtypen
- Mitotsch Kunnen zich altjd delen (bedekkend weefsels.
- Post-mitotsch Kunnen zich niet delen; gediferenteerd; als de celkern nog intact is
dan kan de cel zich herstellen (zenuw-/spierweefsels.
- Recurrent-mitotsch Kunnen zich alleen bij schade delen (bindweefsel/fbroblastens.
Reversibel post-mitotsch
Celfunstes
- Animale functe Informateve uitwisseling met de omgeving: cel past zijn gedrag aan.
Willekeurig (bv prikkelverwerking/bewegings.
- Vegetateve functe Materiële uitwisseling met de omgeving: cel houdt zichzelf in stand.
Onwillekeurig (bv groei/stofwisseling/voortplantngs.
Vegetateve klimaten
- Trofotroop Gericht op groei, anabool, bouwstofwisseling: passief. Herstel.
- Ergotroop Gericht op arbeid, katabool, functestofwisseling: actef. Afraak.
Lokaal herstel
- Restaurate (geen celdood) De cel of het weefsel herstelt zichzelf volledig.
- Degenerate (geen celdood)De cel wordt nooit meer de oude, er is blijvende schade.
- Regenerate (celdood) De cel wordt vervangen door hetzelfde type.
- Reparate (celdood) De cel wordt niet vervangen door hetzelfde type. Het weefsel wordt
vervangen door een ander type weefsel, meestal door bindweefsel.
Lokale herstelbelemmeringen
- Disposite De weefseldelen liggen te ver uit elkaar.
- Obstructe van circulate Er is een verminderde bloedcirculate.
- Overbelastng Voortdurende actviteit van trofotroop vegetatef klimaat.
Algemene belemmeringen
Stress is een reacte van het organisme ontstaan uit een grote hoeveelheid eisen en mogelijkheden.
Er is een noodzaak tot adaptate, het is dus niet iets slechts. Er is een ergotrope afstemming. Het
lichaam merkt dat het allemaal teveel wordt en krijgt beschadigingen. Antdistress regulate (=
actvering van de hypofyse-bijnierschors-ass is de regulate die ervoor zorgt dat je de stress langer vol
kunt houden. Hierbij worden de gevolgen van decompensate tjdelijk onderdrukt. In het begin zijn
stress-reactes en antdistress regulate goed, maar uiteindelijk hebben ze een negatef efect.
Stress leidt tot een arousal, dit is een toestand van verhoogd actvateniveau binnen het sympathisch
CZS. Dit kan de fysieke belastbaarheid nadelig beïnvloeden. Andere belemmeringen zijn bv angst,
medicate, onzekerheid.
BINDWEEFSEL EN WONDGENEZING (5)
Bindweefselsellen
- Fibrocyten/fbroblasten Producte van zijn omgeving: bindweefsel / grondsubstante.
- Histocyten Macrofagen: ruimen rommel op.
- Plasmacellen Producte van antlichamen.
- Mestcellen Lokale regulatoren.
- Vetcellen Energieopslag.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hva99. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
