,Hoofdstuk 1: Wat is ontwikkelingspsychologie?
Ontwikkelingspsychologie houdt zich bezig met de ontwikkeling van de mens (voornamelijk
kinderen). De ontwikkelingspsychologie van volwassenen noemen we meestal
levenslooppsychologie.
Ontwikkeling vindt plaats door:
Biologische factoren: groei en rijping.
Psychologische factoren: aanleg en persoonlijkheid.
Interacte met de omgeving: contact met anderen.
Overdiagnostisering: meer signalen menen te zien dan er zijn. Kan voorkomen wanneer een student
zich bijvoorbeeld intensief bezighoudt met een bepaald aspect, ze zijn dan in hun omgeving extra aan
het opleten betref het aspect waar ze mee bezig zijn.
,Hoofdstuk 2: Een veilige basis
Het eerste wat van belang is voor een pasgeboren baby is het verkrijgen van een veilige basis. Hij
verwerf deze veilige basis door hechtng aan zijn primaire verzorgers.
2.2 Ontwikkeling van een veilige basis: zo gaat het meestal
2.2.1 Eerste ervaringen
1. Al snel na de geboorte kan een kind zijn eigen moeder herkennen en zoekt hij bij haar naar
voeding.
Baby’s richten zich op prikkels (geluiden, visuele patronen, geuren...) die voor hen belangrijk zijn.
Voorkeur voor:
Menselijke stemmen: baby heef hier tjdens de zwangerschap al kennis mee gemaakt.
Menselijke gezichten: ingebouwde neiging om zich op sociale prikkels te richten.
Predispositie: aanleg die baby’s al vanaf hun geboorte hebben. Kan verder ontwikkelen in
wisselwerking met de omgeving.
De predisposite voor hechtng is zo sterk dat zelfs kinderen in moeilijke omstandigheden of met
problemen zich gaan hechten aan mensen om hen heen die aandacht aan hen geven. Het eerste
levensjaar is hiervoor een gevoelige periode. In deze periode is een kind extra gevoelig voor
bepaalde ervaringen.
2. Vrijwel onmiddellijk na de geboorte ontstaat een wisselwerking tussen baby’s en ouders. Een
baby en zijn opvoeders bouwen samen aan een band en zo ontwikkelt zich een
hechtngsrelate.
Op het begin is de enige manier van aandacht vragen die de baby beschikt het huilen. Ouders vinden
het nog lastg om in te schaten wat de baby precies vraagt. Door elkaar beter te leren kennen,
stemmen baby en ouders steeds beter op elkaar af. Zo ontwikkelt zich een interacte die leidt tot een
hechtngsrelate.
Om een goede en positeve hechtngsrelate te ontwikkelen is het belangrijk dat ouders op een
sensiteve manier reageren en verzorgen. Sensitief: ouder is gevoelig voor de signalen die een baby
afgeef en reageert hier adequaat op.
3. Al voor de geboorte van een baby hebben ouders bepaalde ideeën en verwachtngen over
hoe het zal zijn om een kind te hebben en hiermee om te gaan. Ze hebben een idee van de
relate met hun kind.
Verwachtngen kunnen worden opgebouwd op basis van:
Informate van buitenaf (opvoedingsboeken, zwangerschapslectuur).
Eigen ervaringen (eigen opvoeding).
Ervaringen met eventuele eerdere kinderen.
Alle kennis en ervaring van ouders wordt verwerkt in een intern schema, de interne representate
van verwachtngen en ideeën. Toch zullen ouders later hun schema’s moeten aanpassen aan de
werkelijkheid. Hoe fexibel ze dit kunnen doen en hoe goed ze zich kunnen richten naar de behoefen
van hun kind, zal voor een belangrijk deel bepalen hoe goed de opbouw van de hechtngsrelate zal
verlopen.
4. Speciale omstandigheden of kenmerken van de baby zelf kunnen ervoor zorgen dat er finke
individuele verschillen zijn in de kwaliteit van de eerste ervaringen.
, Verschillen in prikkelbaarheid tussen baby’s, beschreven door Thomas en Chess:
Gemakkelijke baby’s: passen zich gemakkelijk aan aan een dagritme en tonen weinig hefige
reactes. Ze huilen alleen als er een duidelijke reden is zoals honger of slaap en zijn verder
ontspannen en opgewekt.
Langzame starters: passen zich moeilijk aan bij afwijkingen van het ritme, maar reageren
daar niet enorm hefig op. Ook nemen ze vaak een afwachtende houding aan. Ze zijn in alle
reactes (zowel positef als negatef) gematgd.
Moeilijke baby’s: zijn zeer prikkelgevoelig en reageren al snel hefig zonder duidelijke reden
en zijn daarin ook moeilijk te kalmeren. Vaak kunnen ze moeilijk tegen verandering of
duidelijke afwijkingen van hun normale ritme.
Een kind met een moeilijk temperament vraagt extra aanpassing en fexibiliteit van ouders.
Bij baby’s die een ontwikkelingsstoornis hebben of met een handicap ter wereld komen, verlopen de
eerste ervaringen en contacten anders dan bij de meeste andere kinderen. Dit vraagt ook extra
aanpassing en sensitviteit van de ouders.
2.2.2 Het opbouwen van een hechtingsrelatie
Hechting is een duurzame emotonele binding tussen het kind en zijn verzorgers, met speciale
emotonele kwaliteiten.
Hechtngsgedrag ontwikkelt zich heel sterk in het eerste levensjaar.
Na ongeveer 6 weken reageert een baby duidelijk op het sociale gedrag van zijn verzorgers.
De eerste glimlach is zichtbaar.
Vanaf 5 tot 6 maanden zoekt een kind de belangrijkste verzorgers actef op en reageert daar
speciaal op.
Rond de leefijd van 7 tot 10 maanden ontstaat eenkennigheid en angst voor vreemden.
Baby’s laten in deze periode een duidelijke voorkeur zien voor de vertrouwde verzorgers. Het
kind laat separatieangst zien, het is bang om alleen of met onbekenden achtergelaten te
worden.
Op basis van de ervaringen die baby’s opdoen, bouwen ze een representatie op van gehechtheid. Als
een kind heef ervaren ‘als ik huil word ik opgepakt en getroost’, bouwt het de verwachtng op dat
het een volgende keer ook weer snel en adequaat zal worden getroost in een dergelijke situate.
Wanneer deze representate positef is, is er sprake van een basisvertrouwen.
Veilige-basisgedrag: gedrag waardoor je kunt zien dat een kind een veilige basis heef ontwikkeld.
Bij ouder wordende kinderen zie je een ontwikkeling naar het internaliseren van die veilige basis. Op
een gegeven moment hebben kinderen zoveel vertrouwen opgebouwd dat ze ook zonder hun ouders
ondernemend en onderzoekend gedrag laten zien.
Periode van individuate: vanaf ongeveer 18 maanden. Het kind gaat zichzelf ontdekken als individu
met een eigen wil.
Rond 3 jaar: het kind is in staat de tjdelijke afwezigheid van een ouder goed te accepteren.
Het begrijpt dat de scheiding tjdelijk is.
Transitional objectso knuffels, poppetjes of doekjes die de tjdelijke afwezigheid van de ouder minder
erg maken.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nathalie0. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.