H5 – Antipsychotica
Traditionele antipsychotica
Al deze medicijnen werken in op de D2 dopaminereceptoren,
door ze te blokkeren. Dit zorgt ook voor de bijwerkingen,
zoals neurolepsie. De therapeutische werking komt
waarschijnlijk door het blokkeren van de D2 receptoren in het
mesolimbisch systeem. Dit wordt geremd, want zorgt
normaal voor positieve symptomen. Doordat hiernaast ook
D2 receptoren worden geblokkeerd in de rest van het brein,
krijg je negatieve bijwerkingen.
Doordat je de D2 receptoren in het mesolimbische systeem
blokkeert, krijg je geen beloningsgevoel meer (leidt dus tot
apathie, anhedonie, motivatiegebrek, itneressegebrek, geen
vreugde hebben).
D2 receptoren in het mesocorticale systeem worden ook
geblokkeerd, waardoor de negatieve symptomen van
schizofrenie ook erger kunnen worden. Dit wordt neurolepsie
genoemd.
Als in de nigrostriatale pathway dopamine wordt
geblokkeerd, kunnen er bewegingsproblemen optreden die
lijken op Parkinson. Als de D2 receptoren in het nigrostriatale
systeem chronisch worden geblokkeerd, kunnen ze leiden tot
hyperkinetische bewegingsstoornis, ook wel tardive dyskinesie genoemd. Komt door lange
termijn toediening van antipsychotica. Dit komt door het upreguleren van receptoren in de
pathway.
Dopaminereceptoren in de tuberoinfundibulaire pathway worden ook geblokkeerd,
waardoor prolactine omhoog gaat. Dit leidt tot galactorroe en amenorroe. Kan ook leiden
tot osteoporose.
Er is dus dilemma, want het werkt goed tegen positieve symptomen, maar heeft ook heftige
bijwerkingen. Hiervoor zijn atypische antipsychotica ontwikkeld.
Naast het blokkeren van de D2 receptoren blokkeren ze ook muscarine M1 receptoren. Dit
leidt tot droge mond, slecht zicht, constipatie en cognitieve problemen. Stoffen die erg veel
extrapyramidale symptomen geven, geven minder muscarine problemen. Doapmine
neuronen in de nigrostriatale dopamine pathway maken postsynaptiche connecties met
cholinerge neuronen. Normaal inhibeert het acetylcholine. Doordat ze geblokkeerd worden
gaat de activiteit van acetylcholine dus omhoog. Dit kan je voorkomen met bijvoegen van
anticholinerge middelen.
Er zijn nog wat andere acties, zoals het blokkeren van H1 blokkers (gewichtstoename), alfa-
1- receptor blokkade (cardiovasculaire problemen).
, Atypische antipsychotica
Zorgen voor vermindering van positieve symptomen, maar hebben minder extrapiramidale
symptomen en hyperprolactinemie in vergelijking met conventionele antipsychotica. Dit zijn
serotonine-dopamine antagonisten. Serotonine wordt geblokkeerd op de 5HT2A receptor en
dopamine nog steeds op D2.
Serotonine
Begint met trypofaan. Dit wordt door hydroxylase (TRY-OH) en decarboxylase (AAADC)
omgezet in 5HTP. Dit wordt door VMAT2 in de vesicles opgenomen. De acties van serotonine
worden gestopt door MAO en omgezet in een inactief metaboliet. Meeste door MAO-A.
Daarnaast wordt het opgenomen door SERT.
5HT2a receptoren zijn postsynaptisch. Je hebt ze op corticale pyramide neuronen, waar ze
glutamaat afgifte reguleren. Deze regelen weer dopamine. Dus als je 5HT2a remt, kun je
dopamine reguleren. Corticale 5HT1a reguleert ook dopamine afgifte.
5HT2a zou dopamine afgifte in het striatum blokkeren. Dit gaat via glutamaat afgifte in de
hersenstam die inhibitoir GABA afgeeft. 5HT2a antagonisme van de cortical pyramide
neuronen door atypische antipsychotica zorgt voor meer afgifte van dopamine in het
striatum, want GABA-inhibitie wordt minder.
5HT2a reguleert ook dopamine afgifte in het nigrostriatale systeem door andere
hersengebieden. Serotonine neuronen in de midbrain raphe kunnen de nigrostriatale
neuronen innerveren in de substantia nigra en in de axon terminals in het striatum. Kan
direct of via indirecte GABA-neuronen. 5HT2a receptor stimulatie door serotonine kan
dopamine afgifte in het striatum blokkeren. 5HT2a antagonisme stimuleert afgifte van
dopamine in het striatum.
Normaal gesproken remt serotonine dopamine afgifte van het striatum. Door het blokkeren
van de D2 en 5HT2a receptoren voorkom je extrapyramidale symptomen omdat je 5HT2a
remt in het striatum waardoor dopamine wordt gestimuleerd. Hierdoor competeert