Samenvatting
Samenvatting Ethiek
In deze samenvatting zijn de hoorcolleges opgenomen van Ethiek, aangevuld met het boek "Ethiek de basis" en de reader.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 12 pagina's
Voorbeeld 2 van de 12 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 1 – Moraal, een kwestie van oordelenMoreel oordeel = oordeel over een gedrag van mensen en hoe zij met elkaar omgaan. Je spreekt uit wat je van
jezelf vindt en van anderen en hoe je verwacht dat die ander met jou of anderen om zou moeten gaan.
Intuïtief moreel oordeel = een moreel oordeel dat kant en klaar ontstaat in je bewustzijn zonder dat je erover
na hoeft te denken en voordat je erover nagedacht hebt.
Vaak heb je niet eens door dat iemand zijn mening deelt. “Belachelijk zeg, dat die docent de tentamens nog
steeds niet heeft nagekeken!’.
Je wordt van je intuïtieve morele oordeel bewust, wanneer iemand het niet met je eens is. Je wordt je bewust
dat je aan het oordelen bent over de mening van een ander.
We maken onderscheid tussen drie verschillende processen die zich in je bewustzijn afspelen.
- Je oordeelt dat iets goed of slecht is, je vindt iets – oordelen
- Je kent je oordeel. Je weet dat het je mening is en je kent het standpunt van de ander – kennen
- Je voelt dat je het oneens bent met de ander. Het oordeel brengt een bepaald gevoel met zich mee –
voelen
Deze drie processen kun je onderscheiden in het proces van bewustzijn of het vormen van je bewustzijn.
Objectiveren = je kent de wereld en plaatst wat er gebeurt buiten jezelf en beschrijft het vervolgens. Het
resultaat is kennis van de buitenwereld. Een kenmerk van kennis is dat het gemakkelijk uitwisselbaar is tussen
mensen.
Subjectiveren = als je de wereld beleeft, richt je je op wat er innerlijk met gebeurt. Je voelt wat je meemaakt
alsof de wereld zich in jou afspeelt. Het resultaat is dus een gevoel in je binnenwereld en dit is niet uitwisselbaar
tussen mensen. Gevoelens zijn niet uitwisselbaar.
Normeren = als je de wereld beoordeelt, richt je je op gedrag van mensen en wat jij daarvan vindt. Je verbindt
gedrag van anderen met je eigen oordeel. Je vindt gedrag goed of slecht.
Zie figuur 1.1 op bladzijde 14 voor vergelijkingstabel
Feiten, oordelen en emoties kun je uitwisselen met elkaar en doe je de hele dag door. Toch zijn er wel verschillen.
Tijdens het uitwisselen van een feit, beschik je over dezelfde informatie. Je gevoel uiten, lijdt niet tot dezelfde
emotie. Je kan nooit voelen wat voor emotie de ander heeft. Je kan je wel allebei boos voelen, maar zal nooit
exact hetzelfde zijn.
Morele oordelen zitten hier tussenin. Het uiten van morele oordelen kan enerzijds een emotie zijn en anderzijds
een feit, omdat vaak meerdere mensen het eens zijn met jouw morele oordeel. Dit vergt wel het nodige overleg.
Er zijn vijf kenmerken van morele oordelen.
- Het gaat over menselijk gedrag.
- Het overstijgt het individuele (is veralgemeniseerbaar).
- Is normatief (schrijft voor hoe het moet).
- Is gericht op het goede.
- Kan morele verontwaardiging veroorzaken.
Het gaat over menselijk gedrag
Morele oordelen gaan altijd over het menselijk gedrag en nooit over de status van bijvoorbeeld een laptop.
, Het overstijgt het individuele
Wat we verwachten van onszelf, verwachten we ook van anderen. Iets wat ik bij een ander afkeur, kan ik zelf
ook niet maken.
Universaliteitsprincipe = oordelen in één situatie automatisch ook oordelen betekent over anderen in zo’n zelfde
situatie. Als een leerling niet naar binnen mag, omdat hij te laat is, mogen anderen leerlingen die te laat komen
ook niet naar binnen. Gebeurt dit wel, dan kijkt iedereen vreemd op.
Is normatief
Het gaat erom hoe de wereld hoort te zijn, hoe mensen zich horen te gedragen. Niet hoe mensen zich tot op
heden gedragen. Denk maar aan een recept. Dat is ook normatief. Je kunt het volgen, maar je kunt er ook van
afwijken.
Is gericht op het goede
Gericht op zaken die op zichzelf goed/ nastrevenswaardig zijn. Het is nastrevenswaardig om het recept te volgen,
omdat je een lekker resultaat krijgt. Hard studeren, ook al krijgt iemand een onvoldoende, is nastrevenswaardig,
omdat inzet wordt gewaardeerd.
Kan morele verontwaardiging veroorzaken
Je kan je verontwaardigd voelen, omdat je oneerlijk bent behandeld. Dit kunnen we herkennen als iemand
bijvoorbeeld zijn stem gaat verheffen. Je bent verontwaardigd, omdat je immoreel behandeld wordt.
Morele verontwaardiging moet je niet verwarren met het oordeel. De verontwaardiging is een gevolg van het
oordeel en niet het gevolg zelf.
Moraal = gedeeld moreel oordeel van meerdere mensen of een groep
Om het eens te worden over bepaalde afspraken, is het verstandig om te overleggen met elkaar. Je creëert als
het ware een tussenwereld, zodat je het allemaal met elkaar eens bent. Je komt erachter waar je anders over
denkt en waar je hetzelfde over denkt.
De eerste drie kenmerken van een moreel oordeel brengen met zich mee dat over morele oordelen heel snel
een moreel gesprek ontstaat. ‘De pizza is lekker!’ ‘Ja, maar ik houd meer van spaghetti.’
Een moreel oordeel lokt gesprekken uit. Zeker als je kijkt naar het laatste kenmerk, morele verontwaardiging. Als
mensen verontwaardigd zijn, houden mensen vaak niet hun mond.
Moreel vertoog = geheel aan communicatie en interactie waarin mensen hun morele oordelen, en daarmee hun
moraal, vormen en op elkaar afstemmen.
Ethiek = de wetenschap die moraal bestudeert en die tracht de moraal verder te helpen door nieuwe
argumenten te ontwikkelen en te gebruiken in afwegingen.
Elke organisatie en elk vakgebied heeft zijn eigen verzameling morele oordelen, zijn eigen moraal.
Normen en waarden = de moraal van een familie, organisatie of cultuur. Toch is het een misleidende term. Het
zijn niet de normen en waarden die verschillen, maar de morele oordelen van die groep.
Intuïtief moreel oordeel = meteen een oordeel klaar hebben, zonder daar uitgebreid over nagedacht te hebben.
Hiermee wordt niet geboren, maar leer je in de loop van je leven door middel van ervaringen die je opdoet.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Samenvatting99. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen