Samenvatting ontwikkelingspsychologie OWE 2
Boek: An introduction to child development (hoofdstuk 3 & 8 niet)
Hoofdstuk 1: Principes van ontwikkelingspsychologie (the principles of developmental
psychology)
Sleutelbegrippen:
life-span developmental psychology → psychologie die continuïteit en verandering
in menselijk gedrag gedurende het hele leven bestudeert
integration → combinaties van eerder aangeleerd gedrag
differentiation → verfijnen van eerder aangeleerd gedrag
maturation → rijping → volwassener worden
stability versus change → stabiliteit versus verandering
nature → aangeboren
nurture → aangeleerd
epigenetics → wetenschap die verklaart hoe milieufactoren de expressie van genen
veranderen
Life-span development: onderzoek van zowel constantheid als veranderingen in menselijk
gedrag gedurende het hele leven.
Ontwikkeling in domeinen:
Fysiek/biologisch domein: veranderingen in fysieke welzijn
Sociaal domein: veranderingen in sociale relaties
Emotioneel domein: veranderingen in emotioneel begrip en ervaringen
Cognitief domein: veranderingen in denkprocessen
De principes van life-span development:
1. Ontwikkeling is levenslang, het hoeft niet af te nemen wanneer je ouder wordt.
2. Niet alle processen hoeven bij de geboorte zichtbaar te zijn, ontwikkelingsprocessen
kunnen ook op latere leeftijd verschijnen.
3. Multidimensional: geen criteria over toe- of afnemen van bepaald gedrag.
4. Multidirectional: ontwikkeling kan alle kanten op gaan: veel variaties.
5. Ontwikkeling bevat zowel winsten als verliezen in bijvoorbeeld gedragingen en
vaardigheden. Het balans tussen winsten en verliezen kan met de tijd verschillen.
6. Ontwikkeling is plastisch. Variatie in gedrag en ontwikkeling is mogelijk.
7. Ontwikkeling wordt beïnvloed door de context en de geschiedenis.
8. Multidisciplinary: gedrag valt alleen te verklaren wanneer het vanuit allerlei
invalshoeken wordt bekeken, en dus niet enkel vanuit psychologisch opzicht.
De ontwikkeling wordt beïnvloed door factoren uit de omgeving. Baltes stelde een
driefactorenmodel van contextuele invloeden in ontwikkeling op:
1. Normatief leeftijdsgerelateerde invloeden: biologische factoren en
omgevingsfactoren die gelijk zijn voor individuen in een bepaalde leeftijdsgroep
(puberteit, leerplicht).
2. Normatief historie-gerelateerde invloeden: biologische factoren en
omgevingsfactoren die een groep van een bepaalde generatie beïnvloeden (oorlog).
3. Culturele invloeden: factoren vanuit de opvoeding, maar ook de manier waarop
mensen binnen een bepaalde cultuur met elkaar omgaan en samenleven.
Volgens Werner bestaat ontwikkeling uit 2 processen:
Integratie: combinaties van eerder aangeleerd gedrag gebruiken om nieuwe
vaardigheden op te doen
Differentiatie: verfijnen van eerder aangeleerd gedrag: talentontwikkeling
, Vraagstukken/discussie in ontwikkelingspsychologie
Continuïteit of Discontinuïteit
-Verandering verloopt geleidelijk -Verandering verloopt in duidelijk
-Prestaties op het ene niveau zijn een te onderscheiden stappen/fasen
vervolg op voorgaand niveau -Gedrag en processen zijn in
verschillende stappen/fasen
kwalitatief verdeeld
Volgens Siegler hoort een klein tijdsinterval bij continuïteit en een groot tijdsinterval bij
discontinuïteit.
Stabiliteit of Verandering
-Is ontwikkeling het best te omschrijven -Of speelt verandering een grote rol?
als stabiel?
-Blijft een eigenschap als verlegenheid -Zit er verandering in een eigenschap als
stabiel in de loop der jaren? verlegenheid?
Rijping (maturation) of Ervaring
Ontwikkeling als een continu proces, Ontwikkeling als een proces dat (qua tijd/
in tijd aangestuurd door onze genen inhoud) verandert naarmate je ervaring
opdoet
Nature of Nurture
De nadruk ligt op het ontdekken van De nadruk ligt op invloeden van de
erfelijke eigenschappen en vermogens omgeving op iemands ontwikkeling
(eigenschappen bepaald door aanleg) (eigenschappen bepaald door
opvoeding).
Kanalisatie: in hoeverre ons biologische gegeven beïnvloed kan worden door de omgeving.
Hoofdstuk 2: Theorieën van ontwikkeling (theories of development)
Sleutelbegrippen:
classical and operant conditioning
tabel 2.2 Theories of human development (op pagina 46 en 47)
obervational learning
contextualism
critical period
theories
reinforcers
self-efficacy
sensitive period
, 1 Psychodynamische (in persoon zelf) perspectief van Freud: onderbewust en
gedreven worden door innerlijke kracht (psychodynamic theory)
Gelooft in discontinue ontwikkeling
Persoonlijkheid heeft 3 aspecten:
Id → Es → primitieve (basisbehoeften) → dit drijft een baby (heeft nog niet
meer geleerd)
Ego → Ich → rationele → (afstemmen op omgeving): op een acceptabele manier
aandacht geven aan driften terwijl we eigenlijk van binnen iets anders willen doen
(kinderen willen slaan als ze iets niet krijgen)
Superego → Uber-ich → geweten
Stadia van driftontwikkeling (erogene zones)
Orale fase (0 tot 1,5 jaar) → zuigreflex
Anale fase (1,5 tot 2,5/3 jaar) → ontlasting: reactie ouders/zelf doen
Fallische (seksueel gericht op zichzelf) fase (3 tot 6/7 jaar) → oedipuscomplex:
belangstelling voor geslacht. Gevoelens van verliefdheid worden ontwikkeld.
Jongetjes worden vaak verliefd op de moeder.
Latentiefase (7 tot 11 jaar) → driftimpulsen worden minder, meer aandacht voor
leren en contacten
Genitale fase (seksueel gericht op anderen) (>11 jaar) → seksuele gevoelens
breken los, libido.
2 Psychosociale perspectief van Erikson (psychosocial theory)
Gelooft in discontinue ontwikkeling
Psychosociaal perspectief omvat veranderingen in de manier waarop we aankijken
tegen:
Onze interacties met anderen
Gedrag van anderen
Onszelf als leden van de maatschappij
Identiteit, unieke persoonlijkheid, acceptatie van eigen visie.
Mensen worden gevormd en belemmerd door hun samenleving en cultuur.
Zie ontwikkelstadia
van Erikson → als
stadia niet goed
afgerond worden, gaat
een kind met
bijvoorbeeld wantrouw
of schaamte de
volgende fase in. De
volgende fasen
verlopen dan minder
goed.
4 Behavioristisch (mens van buitenaf) perspectief van Watson (behaviorism and
social learning theory)
Nurture belangrijker dan nature → mens is maakbaar
Mens wordt bestudeerd van buitenaf
Gedrag is resultaat van blootstelling aan factoren in de omgeving
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sannedriessen1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
