, De eiwitten, veertjes, spiertjes en bloedvaten van het flamingo-
kuiken zijn koolstofverbindingen. De verbranding van een kool-
stofverbinding levert de energie die nodig is om het ei te breken.
Maar ook aardolie bestaat uit talloze verschillende koolstofver-
bindingen, het onderwerp van studie in de organische chemie.
Wegwijzer
Paragraaf Experimenten Site
6.1 Stoffen en formules Opfrisvragen
Chemsketch
6.2 Koolwaterstoffen 6.1 Eenvoudige alkanen bouwen Koolwaterstoffen
6.2 E Bouwen van stoffen met als Het tekenen van
formule C5H10 structuurformules
Filmpje experiment 6.1
6.3 Systematische naamgeving Alkanen
Alkenen, alkadiënen en alkynen
Cycloalkanen en cycloalkenen
Aromaten
Verschillende manieren om
structuurformules te tekenen
6.4 Halogeenverbindingen, 6.3 Substitutie Halogeenverbindingen
ethers en alcoholen 6.4 Additie Ethers
6.5 De productie van ethanol uit Alcoholen
glucose Test jezelf
6.5 Aldehyden, ketonen en Aldehyden
carbonzuren Ketonen
Carbonzuren
6.6 Esters 6.6 Synthese van een ester Esters
6.7 E Zeep maken
6.7 Aminen en aminozuren Aminen
Aminozuren
Oefentoets 1 en 2
6.8 Afsluiting Samenvatting
Puzzel
Test jezelf
Extra oefenopdrachten
Uitwerking oefenopdrachten
Keuzeopdrachten
, 6.1 Stoffen en formules
Gamma-aminoboterzuur (GABA) is een In de VS werd GHB jarenlang als voedingssupplement
stof die in je lichaam zorgt voor het verkocht en bodybuilders gebruikten het om hun
overdragen van zenuwimpulsen tussen spiermassa te vergroten. Ondanks de ernstige neven-
zenuwcellen. Als er te weinig GABA in je verschijnselen werd het ook populair als partydrug.
hersenen aanwezig is, kun je angstig GHB is zo gevaarlijk dat het in 2011 door de
worden, last krijgen van slapeloosheid en Nederlandse overheid op de lijst van harddrugs is
zelfs epileptische aanvallen krijgen. Door geplaatst.
die bijverschijnselen zochten weten-
schappers naar een alternatief. Daarbij
vonden ze al snel een andere stof die ook
in kleine hoeveelheden in het lichaam
Site
voorkomt: gamma-hydroxyboterzuur GHB. Opfrisvragen
GHB kwam op de markt, maar werd door
de moeilijke dosering en de nare Chemsketch
bijwerkingen nooit op grote schaal als
geneesmiddel gebruikt.
GHB, een gevaarlijk goedje
De opmars van GHB als partydrug leidde tot veel Bij gebruik van hoge doseringen GHB kunnen gren-
gevallen van acute vergiftiging. Dat hangt samen zen vervagen, waardoor de gebruiker dingen doet
met de remming van het centrale zenuwstelsel: die hij eigenlijk niet wil.
slaperigheid, bewustzijnsverlies, toevallen, verande- Regelmatig gebruik van GHB leidt snel tot afhanke-
ringen in de pupilreflex, ongecontroleerde bewegin- lijkheid. Als het gebruik enkele maanden wordt
gen, verwarring en hallucinatie. Bij herhaald gebruik voortgezet, kan stoppen met het gebruik leiden tot
kan GHB leiden tot neurologische effecten als angst, ernstiger ontwenningsverschijnselen.
depressie, bevingen en slapeloosheid. GHB wordt Er zijn aanwijzingen dat langdurig GHB-gebruik tot
via het bloed in de hersenen opgenomen. hersenschade kan leiden. Dit zou verklaren waarom
Het belangrijkste ingrediënt van GHB is een olie- sommige gebruikers last hebben van geheugenpro-
achtige stof die wordt gebruikt als oplosmiddel of blemen, leerproblemen en concentratieproblemen.
bestanddeel bij het produceren van polymeren (Bron: Gezondheidsraad en Trimbosinstituut)
(elektronica-industrie), chemische verfverwijde-
raars, vitaminen en geneesmiddelen. Een ander
ingrediënt is natronloog, vooral bekend als goot-
steenontstopper. De verhouding van beide stoffen
luistert nauw. Bij overmaat aan natronloog is de
oplossing sterk basisch. Dit veroorzaakt brandwon-
den en blaren op de huid en bij inname in de mond
en slokdarm. Onverdund veroorzaakt het mengsel
irritatie en beschadiging van slokdarm en maag.
Schadelijke bijwerkingen
Bij hoge doseringen is er kans op bewusteloosheid.
Het gevaar bestaat dat iemand stikt in zijn eigen
tong of braaksel als hij buiten bewustzijn is. 6.1 GHB was tot 1996 legaal verkrijgbaar als partydrug.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper martijnvermeulen05. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.