Samenvatting
Samenvatting Hoofdstuk 6 en Hoofdstuk 8 Nectar vwo 4 - Biologie
Dit is een samenvatting van Hoofdstuk 6 - Soorten en populaties en Hoofdstuk 8 - Kenmerken van ecosystemen uit het nectar 4 vwo biologieboek.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 11 pagina's
Voorbeeld 2 van de 11 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 6 - Soorten en populaties§6.1 - De verwantschap tussen soorten
Soms lijken twee dieren qua uiterlijk op elkaar, maar zijn het toch geen soortgenoten. Hun
gedrag, voedsel, voortplanting tijdstip of leefgebied zijn totaal verschillend.
Er zijn verschillende manieren om vast te stellen of individuen tot dezelfde soort behoren:
- overeenkomst in uiterlijke kenmerken
- of ze samen vruchtbare nakomelingen kunnen krijgen
- DNA-onderzoek → is de nauwkeurigste en standaard manier
Soortnamen en indeling
De binomiale naamgeving bestaat uit twee delen. De geslachtsnaam (hoofdletter) en de
soortaanduiding (kleine letter). Soms staat er nog de naam van de ondersoort of een
toevoeging achter. Een ondersoort is iets dat afwijkt van de rest van de soorten.
Taxonomie is de wetenschap die soorten indeelt in groepen. Daarbij let je vooral op
overeenkomstige kenmerken. De taxonomie plaatst organismen bijeen groepen van groot
naar klein: domeinen → rijken → afdelingen → klassen → orden → families → geslachten
→ soorten → organismen.
Ezelsbruggetje: De Rijke Amerikanen Krijgen Op Familiefeesten Grote Stukken Oliebollen.
Rassen maken geen deel uit van taxonomie. Dat komt omdat het variaties van soorten zijn.
Domeinen worden als hoogste groep gezien waarvan ze er drie onderscheiden:
- bacteriën → prokaryoten, eencelligen met celmembraan (dubbele laag fosfolipiden),
zonder kern
- archaea → prokaryoten, eencellige met een anders soort celmembraan (enkele laag
fosfolipiden met lange vetachtige (isopreen) staarten), zonder kern
- eukaryoten → cellen (dubbele laag fosfolipiden) met celkern (daarin bevindt zich
DNA)
DNA
DNA-onderzoek wordt gebruikt door biologen om tot een meer betrouwbare indeling van
soorten te komen. Zij analyseren genen voor eiwitten die in veel verschillende organismen
voorkomen. Met behulp van een moleculaire klok kunnen ze vaststellen welke soorten
verwant zijn en hoelang die soorten al op aarde aanwezig zijn.
Soorten houden zich niet aan menselijke regels
De grens tussen soorten is vaag en dat zorgt er voor dat ze soms kruisen. Als er uit zo’n
kruising levensvatbare nakomelingen komen noem je hybriden. Hybriden helpen om
familierelaties tussen soorten in kaart te brengen. Twee soorten kunnen alleen jongen
krijgen als hun DNA voor een groot deel gelijk is. Ezels en zebra's kunnen paren waardoor
er een ‘zonkey’ ontstaat. Het jong is echter wel onvruchtbaar zodat een verdere vermenging
van soorten voorkomen wordt. Bij soorten die vooral ongeslachtelijke voortplanting hebben
vervalt de regel van vruchtbare nakomelingen.
, §6.2 - Populaties
Populaties = groepen organismen van dezelfde soort in een bepaald gebied
Populatiegrootte = aantal exemplaren van de populatie
Om de populatiegrootte te bepalen is tellen erg moeilijk zeker bij grotere populaties in grote
gebieden. Om de grootte te schatten gebruiken we de vangst-terugvangst methode. Dat
werkt als volgt:
- eerst worden een aantal dieren gevangen en gemerkt (n1)
- die dieren worden weer uitgezet en opnieuw worden er een aantal dieren gevangen
(n2)
- een deel van die dieren is dan al gemerkt en die heb je dan dus twee keer gevangen
(n3)
- vervolgens gebruik je de formule
N = (n1 x n2) /n3
N = populatiegrootte
n1 = eerste vangst
n2 = tweede vangst
n3 = aantal gemerkte dieren tweede vangst
Groei van populaties
Factoren die populaties beïnvloeden:
- geboortecijfer → hoeveel er geboren worden (populatie groter)
- sterftecijfer → hoeveel er overlijden (populatie kleiner)
- emigratie → hoeveel er zijn vertrokken (populatie kleiner)
- immigratie → hoeveel er zijn ‘ingetrokken’ (populatie groter)
Gezonde populaties
De factor die de populatiegrootte het meest belemmert is de beperkende factor.
Populaties blijven stabiel door:
- beschikbare voedselvoorraad
- grootte van het territorium
- nestgelegenheid (vooral belangrijk voor vogels)
- natuurlijke vijanden (roofdieren)
- abiotische factoren → invloeden uit de niet-levende natuur: neerslag, temperatuur,
licht, bliksem, water, grondwaterpeil, mineralen, pH-waarde van de bodem, stroming,
doorzichtigheid van water.
Populaties nemen toe door:
- onbeperkte hulpbronnen: een overschot aan voedsel, daardoor krijg je een plaag die
als een stijgende lijn omhoog gaat totdat de onbeperkte bron wegvalt. Dan stort de
populatie in en blijven er meestal maar weinig over waardoor het herstel van de
populatie meestal erg lang duurt.
- weinig of geen natuurlijke vijanden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sophietan1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,83. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52355 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen