Samenvatting Inleiding
Week 1
- Descriptieve kennisgebieden: het beschrijven van de werkelijkheid in algemene
regels, ze zijn empirisch en je kunt ze toetsen door waarnemingen. Tandheelkunde.
- Prescriptieve/normatieve kennisgebieden: gaat over hoe de werkelijkheid hoort te
zijn. Geven regels voor wenselijk gedrag prescriptieve kennisgebieden bestaan uit:
1. Waarde: wat vind ik waardevol? Bv vriendschap.
2. Norm: hoe bereik ik die waarde? Bv door iemand te steunen.
Aan de hand van gedragsnormen wordt bepaald hoe menselijk gedrag hoort te zijn:
1. Rechtsnormen: normen die in wetten en regels van een staat staan. Je kan niet
kiezen of je je eraan houdt, overheid dwingt je aan het recht te houden.
2. Godsdienstige normen: normen die voortvloeien uit religie. Men kan niet
gedwongen worden hieraan te houden, wel kunnen mensen anders gaan denken
over iemand die zich er niet aan houdt.
3. Morele normen: normen die je uit je eigen geweten haalt, een goed mens worden
staat centraal.
4. Fatsoensnormen: ongeschreven regels die rechtens niet afdwingbaar zijn. Het
gaat hierbij om een net mens zijn.
Rechtsnormen hebben geleid tot rechtsregels, die staan in:
1. De wet. Geschreven recht, afkomstig van de staat.
2. Verdragen. Geschreven recht.
3. Gewoonterecht en rechtsbeginselen. Ongeschreven recht.
4. Jurisprudentie. Ongeschreven recht.
Rechtspositivisme: er is maar 1 soort recht, het recht wat door mensen is gesteld.
Geheel van de rechtsregels is positief recht. positief recht = objectief recht.
subjectief recht is een bevoegdheid die iemand in een concreet geval aan de regel
van een objectief recht ontleent.
Naast het door de mens gestelde recht uit de 4 rechtsbronnen is er ook natuurrecht.
Dit is nauw verbonden met fundamentele normen en waarden. Natuurrecht kent wel
gevaar voor de rechtszekerheid en rechtsgelijkheid, als elke rechter een eigen
natuurlijke rechtvaardigheid naleeft.
Soevereiniteit: ieder land bepaalt zelf welke wetgeving hij nodig acht en welke
bevoegdheden aan het bestuur en de rechterlijke macht toekomen.
Volkenrecht regelt verkeer tussen staten en bestaat uit verdragen, besluiten van
volkenrechtelijke organisaties en regels van gewoonterecht.
2 doorwerkingssystemen internationaal recht:
- Monistisch systeem: rechtsregels uit een verdrag maken deel uit van nationale
wetgeving zonder omzetting. Art. 93 grondwet. Nederland. Als een nationale regel in
strijd is met verdragsbepaling, gaat de internationale regel voor, als deze een ieder
verbindend is, art. 94 grondwet.
- Dualisme: regering moet eerste transformatiewetten maken, hiermee worden
verdragsbepalingen omgezet naar nationale wetgeving. Duitsland.
, Week 2
Rechtssubjecten:
1. Natuurlijke personen.
2. Rechtspersonen.
- Privaatrechtelijke rechtspersonen.
- Kerkgenootschappen. Kerken zijn automatisch rechtspersoon.
- publieke rechtspersonen als de staat.
Relatief recht: recht tegenover 1 ander.
Absoluut recht: inroepbaar tegen iedereen.
HR Nitraatrichtlijn:
de rechter mag geen rol hebben bij totstandkoming van wetten en kan de regering en
SG ook niet dwingen om wetgeving te maken.
HR Bedrogen echtgenoot
Hieruit blijkt een scheiding van recht en moraal. Huwelijkstrouw is een ideële
verplichting en die is niet in rechte afdwingbaar, dus kan er geen vordering tot
schadevergoeding aan worden verbonden.
Week 3
Staat heeft de hoogste macht, is soeverein en heeft een geweldsmonopolie waarmee
zij als enige rechtmatig geweld mag gebruiken. Macht staat wordt beperkt door
rechtsstaat en democratie.
Rechtsstaat:
- Bevoegdheidsspreiding. Trias politica/ checks en balances/ decentralisatie.
- legaliteitsbeginsel.
- grondrechten.
- onafhankelijke rechter. Functioneel en rechtspositioneel.
Kenmerken democratie:
1. Volksvertegenwoordiging. Kan door directe(referenda) of indirecte democratie.
Verder is er onderscheid tussen:
- presidentieel stelsel: president wordt gekozen en is hoofd uitvoerende
macht.
- parlementair stelsel: bevolking kiest parlement, regering steunt op
vertrouwen van dat parlement. Vertrouwensregel.
2. Rechtsstaat
3. Andere kenmerken parlementair stelsel:
- ontbindingsrecht.
- recht van interpellatie. Kamerleden kunnen ministers inlichtingen vragen.
- vragenrecht. Mogelijkheid stellen van vragen.
- motie. Vertrouwen minister opzeggen.
- recht van enquete, feitelijke onderzoeken.
- grondrechten. Onderscheid klassieke(afdwingbaar + verbod voor overheid),
deze zijn verder onder te verdelen in vrijheidsrechten, politieke rechten en
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper robbin1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.