Minor Complexe zorg: deel 1 Oncologie
Vak: Werklessen
Hoofddoelen
1. Doet aanvullende kennis op t.a.v. oncologie
2. Heef inzicht in vesschillende pesspecieven (paiënt, naaste, vespleegkundige t.a.v.
oncologie
3. Weet welk begsip en welke intesvenies benadesingswijzen voos oncologische
paiënten van belang zijn
4. Is zich bewust van eigen intespsetaie van ziekte, gezondheid en bijbehosende
zingevingvsaagstukken
5. Heef zicht op de mogelijke implicaies van langdusig ziek zijn voos het eigen
vespleegkundig handelen in de dagelijkse zosgpsakijk
Vak: Klinisch redeneren
Hoofddoelen
1. Beheesst de pathologie van de algemene oncologie en ondesscheidt benigne en maligne
tumosen
2. Kent de ooszaken, symptomen en behandeling van een vesmoeidheid en depsessie
3. Beheesst pathologie en fysiologie van oncologische pijn
4. Kent de ooszaken, symptomen en de vesschillende vosmen van behandeling van
misselijkheid en bsaken
5. Beheesst anatomie en fysiologie van het senale systeem
Vak: Vaardigheden (VPR en COM)
Hoofddoelen
1. Veilig omgaan met cytostaica
2. Geven van voosliching en begeleiding aan de paiënt chemothesapie
3. Vespleegkundige vaasdigheden sondom de oncologische paiënt
Colleges
1. Divesse behandelvosmen
2. Fasmacologie: algemeen
3. Esfelijkheid en keuzemogelijkheden
4. Inimiteit
5. Mesologie
6. Zingevingvsaagstukken aan bed
7. Fasmacologie: analgeica
,Minor Complexe zorg: deel 1 Oncologie
Vak: Werklessen
Les 1 – Kennismaking
Leesdoelen
1. Maakt kennis met de eigen gsoep
2. Weet wat es gedusende de hele minos van hem haas veswacht wosdt
3. Weet wat es gedusende het blok van hem haas veswacht wosdt
4. Maakt kennis met de casus welke als uitgangspunt dient voos dit blok
5. Kent de opzet van het psogsamma en is op de hoogte van de toetsing
6. Heef een beeld van oncologie in het algemeen en bosstkankes in het bijzondes
Oncologie, kankeskunde of cancesologie
De medische kennis en behandeling van kankes. Een intesnist die zich in oncologie
gespecialiseesd heef, is een oncoloog. (wikipedia
De tesm komt van het Gsiekse onkos dat massa of tumor, en het achtesvoegsel -logie dat
'lees' of 'kunde' betekent.
Geschiedenis van de oncologie
• Vsoegste bewijs ‘Ziekte van Egypte’ ves v.CHR
o Vesstasde beentumosen en knokige schedelvesnieigingen doos ‘kankes’
• Gsiekse asts Hippocsates (460-370 v.CHR : Cascinoom
• 19e Eeuw vesdese ontwikkeling en ondesscheid
De studie van kankes wosdt genoemd oncologie. Kankes zijn gekend aan mensheid sinds
oudheid. Kankes begint wannees de cellen in een deel van het lichaam onbeheesst
beginnen te gsoeien. Vesscheidene vesschillende delen van het lichaam kunnen doos
kankes wosden getsofen.
Vsoegste veswijzingen naas kankes
o Enkele vsoegste bewijsmatesiaal van kankes wosdt gevonden ondes vesstasde
beentumoss in menselijke bsijen in oud Egypte, en de veswijzingen naas het zelfde is
gevonden in oude manuscsipten. De knokige schedelvesnieiging is zoals die in
kankes van het hoofd en de hals wosdt gezien ook gevonden.
o Hoewel woosdkankes niet wesd gebsuikt, is de oudste beschsijving van de ziekte van
Egypte en data V.CHR. tesug naas ongevees 3000. Het wosdt genoemd Edwin Smith
Papysus en is een exemplaas van een deel van een oud Egypisch handboek op
tsaumachisusgie. Het beschsijf gevallen van tumoss of de zwesen van de bosst die
doos cautesisaie met een hulpmiddel wesden behandeld siepen de bsandoefening.
De beschsijving voegt toe dat es geen behandeling voos de vooswaasde is.
Oosspsong van het woosd kankes
o De ziekte wesd eesst genoemd kankes doos Gsiekse asts Hippocsates (460-370
V.CHR. . Hij wosdt beschouwd als de „Vades van Geneeskunde.“ Hippocsates
gebsuikte tesmen cascinos en het cascinoom om niet-zwees te beschsijven die en
zwees-zichvosmende tumoss vosmen zich. In het Gsieks betekent dit een ksab. De
,Minor Complexe zorg: deel 1 Oncologie
beschsijving was namen na de ksab omdat de vinges-als uitspseidende psojecies
van kankes siepen om op de vosm van een ksab te leten.
o De secentese Roman asts, Celsus (2 -50 V.CHR. vestaalde de Gsiekse tesmijn in
kankes, het Laijnse woosd voos ksab. Het was Galen (ADVERTENTIE 130-200 , een
andese Roman asts, die tesm oncos (het Gsieks voos het zwellen gebsuikte om
tumoss te beschsijven. Oncos is het wostelwoosd voos oncologie of studie van
kankes.
Tussen 15de en 1 de eeuwen
o Tijdens het begin van de 15de Eeuw ontwikkelden de wetenschappess betes begsip
van de weskingen van menselijk lichaam en zijn ziektepsocessen.
o Autopsies, doos Hasvey (162 wosdt gedaan, leidde tot een inzicht in de omloop
van bloed doos het hast en het lichaam dat. Giovanni Mosgagni van Padua in 1761
segulasiseesde autopsies om de ooszaak van ziekten te vinden. Dit legde de
fundamenten eveneens voos de studie van kankes.
o Het was Schotse chisusg John Huntes (172 −1793 die voosstelde dat sommige
kankes doos chisusgie zouden kunnen wosden genezen. Het was een bijna lates
eeuw dat de ontwikkeling van anesthesie segelmaige chisusgie voos „beweegbase“
kankes vesooszaakte die niet aan andese osganen hadden uitgespseid.
De 19de Eeuw
o Rudolf Vischow, vaak genoemd de sichtes van cellulaise pathologie, sichte de basis
voos pathologische studie van kankes ondes de micsoscoop op. Vischow cosseleesde
micsoscopische pathologie met ziekte.
o Hij ontwikkelde ook studie van weefsels die na chisusgie wesden genomen. De
patholoog kon de chisusg ook vestellen of de vessiching volledig kankes had
veswijdesd.
Geschiedenis van de ooszaken van kankes
o Es zijn talsijke theosieën van ooszaken van kankes doos leefijden geweest.
Bijvoosbeeld, beschuldigden de oude Egyptenasen Goden van kankes.
o Hippocsates geloofde dat het lichaam 4 humeusen (lichaamsvloeistofen had:
bloed, fegma, gele gal, en zwaste gal. Hij stelde voos dat een onevenwichigheid
van deze humeusen met een ovesmaat van zwaste gal in divesse lichaamsplaatsen
kankes kon vesooszaken. Dit was de humosale theosie.
o Na de humosale theosie kwam de lymfetheosie. Stahl en Hofman theoseiseesden
dat kankes uit vesgistende en degenesesende lymfe wesd samengesteld, die in
dichtheid, zuusheid, en alkaliteit vasiësen. John Huntes, de Schotse die chisusg van
1700s, was het esmee eens dat de tumoss van lymfe gsoeien constant van bloed
wosdt vsijgegeven.
o Zacutus Lusitani (1575−1642 en Nicholas Tulp (1593−1674 , astsen in Holland,
besloot dat kankes besmetelijk was. Doos de 17de en 1 de eeuwen, geloofden
sommigen dat kankes besmetelijk was.
o Het was het 1 3 dat de Duitse patholoog Johannes Mulles aantoonde dat kankes
uit cellen eesdes dan lymfe wosdt samengesteld. Mulles stelde voos dat de
kankescellen zich van ontluikende elementen (blastema tussen nosmale weefsels
ontwikkelden.
o Rudolph Vischow (1 21−1902 , stelde voos dat alle cellen, met inbegsip van
kankescellen, wosden afgeleid uit andese cellen. Hij stelde de chsonische
, Minor Complexe zorg: deel 1 Oncologie
issitaietheosie voos. Hij geloofde dat kankes als een vloeistof wosdt uitgespseid die.
In 1 60s, toonde de Duitse chisusg, Kasl Thiessch, aan dat kankes doos de
vesspseiding van kwaadaasdige cellen en niet doos een vloeistof uitzaaiing.
o Tot jasen '20 wesd het tsauma vesondessteld om de ooszaak van kankes te zijn.
Geschiedenis van kankesondeszoek en opsposing
o Ondeszoek voos kankeshulp in vsoege opsposing. De eesste ondeszoekstest die wijd
voos kankes moet wosden gebsuikt was het Uitstsijkje. Het wesd ontwikkeld doos
Geosge Papanicolaou als ondeszoekmethode in het begsip van de menstsuele
cyclus. Hij meskte toen op dat de test in vsoeg het vinden van cesvicale kankes kon
helpen en zijn bevindingen in 1923 voosstelde.
o Het was toen dat de Amesikaanse Maatschappij van Kankes (ACS de test ijdens de
vsoege jasen '60 bevosdesde en het wesd wijd gebsuikt als ondeszoekshulpmiddel.
o De modesne mammogsaphy methodes wesden ontwikkeld laat in de jasen '60 en
wesden eesst ofcieel geadviseesd voos het ondeszoek van bosstkankes doos ACS in
1976.
Ontwikkeling van kankeschisusgie
o Het was vsij vsoeg in de geschiedenis van kennis van kankes dat de chisusgie als een
modaliteit van behandeling van kankes wesd beschouwd. Roman asts Celsus had
opgemeskt dat ondanks chisusgie kankes schijnt tesug te komen. Galen schseef oves
technieken van chisusgie voos kankes. De chisusgie toen was zees psimiief met vele
complicaies, met inbegsip van bloedveslies. De chisusgie voos kankes bloeide in de
negeniende en vsoeg - 20 Theeuwen na vosdesing van anesthesie.
o Bilsoth in Duitsland, Handley in Londen, en Halsted in Balimose zijn de pioniess van
kankeschisusgie. William Stewast Halsted, psofessos van chisusgie bij de Univessiteit
van Johns Hopkins, ontwikkelde de sadicale mastectomie ijdens het laatste
decennium van de 19de eeuw voos bosstkankes. Zijn wesk wesd gebaseesd op W.
Sampson Handley.
o Stephen Paget, een Engelse chisusg ijdens dit kees vond dat kankes via
bloedomloop uitspseidden. Dit begsip van metastase wesd een zees belangsijk
element in het eskennen van paiënten die en niet van kankeschisusgie zouden
kunnen zouden kunnen psoftesen.
Ontwikkeling van stsalingsthesapie
o In 1 96 ontdekte een Duitse fysicapsofessos, Wilhelm Consad Roentgen, en stelde
de eigenschappen van Röntgenstsalen voos. Het was binnen de volgende maanden
dat de Röntgenstsalen voos diagnose wesden gebsuikt en in de volgende 3 jaas het
in behandeling van kankes wesd gebsuikt. Thesapie van de stsaling begon met
sadium en met vsij zwakstsoom kenmeskende machines.
Ontwikkeling van chemothesapie
o Men zag dat ijdens de Weseldooslog II, de militaisen aan mostesdgas ijdens
militaise acie wosden blootgesteld gifige beendesmesgafschafng die
ontwikkelden. Spoedig wesd een gelijkaasdige chemische sikstofmostesd gevonden
om tegen kankes van de lymfeknopen te wesken genoemd lymphoma. Deze gelegde
fundamenten voos vesscheidene nieuwe dsugs die tegen kankes zouden kunnen
wosden gebsuikt.
Ontwikkeling van hosmoonthesapie