Het boek Onderzoeksmethoden geschreven door Peer Scheepers, Hilde Tobi en Hennie Boeije. Hierbij heb ik een samenvatting gemaakt van de volgende hoofdstukken: 1-6 en 9. Dit zijn de hoofdstukken die getoetst zullen worden tijdens het tentamen in periode 1a.
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1: Sociaalwetenschappelijk onderzoek en wetenschappelijke integriteit........................................4
1.1 Inleiding en leerdoelen...................................................................................................................................4
1.2 Sociaalwetenschappelijk onderzoek...............................................................................................................4
1.3 Wetenschap is communicate ooer onderzoek...............................................................................................5
1.4 Onderzoek in de media...................................................................................................................................6
1.5 De onderzoeker als professional: wetenschappelijke integriteit...................................................................6
1.6 Wetenschappelijke integriteit en onderzoeksontwerpen..............................................................................6
Hoofdstuk 2: Het onderzoeksplan.................................................................................................................. 8
2.1 Inleiding en leerdoelen...................................................................................................................................8
2.2 De ten onderdelen oan een onderzoeksplan.................................................................................................8
2.2.1 Probleemstelling.....................................................................................................................................9
2.2.2 Onderzoeksontwerp...............................................................................................................................9
2.3 Literatuuronderzoek: ooorbereiding op het onderzoeksplan.........................................................................9
2.4 De probleemstelling.....................................................................................................................................10
2.4.1 De vraagstelling....................................................................................................................................10
2.4.2 De doelstelling......................................................................................................................................11
2.4.3 Het conceptuele model of theoretsch raamwerk...............................................................................11
2.5 Onderzoeksontwerp.....................................................................................................................................12
2.5.1. Opzet....................................................................................................................................................12
2.5.2 Het dataverzamelingsplan....................................................................................................................13
2.5.3 Het steekproefplan...............................................................................................................................13
2.5.4 Wanneer wil je de data verzamelen?...................................................................................................13
2.5.5 Waar wil je data verzamelen?..............................................................................................................13
2.5.6 Het data-analyseplan............................................................................................................................13
2.5.7 Het rapportageplan..............................................................................................................................14
2.5.8 Protocol ten behoeve van controleerbaarheid van onderzoek...........................................................14
2.6 Ethische en praktsche ooerwegingen..........................................................................................................14
2.6.1 Ethiek....................................................................................................................................................14
2.6.2 Praktsche overwegingen......................................................................................................................14
2.7 Wijzigingen in het onderzoeksplan..............................................................................................................14
Hoofdstuk 3: Benaderingen van onderzoek.................................................................................................. 15
3.1 Inleiding en leerdoelen.................................................................................................................................15
3.2 Eén en hetzelfde onderwerp, twee benaderingen, twee ooorbeelden........................................................15
3.3 Benaderingen van onderzoek......................................................................................................................15
3.3.1 De empirisch-analytsche benadering..................................................................................................15
3.3.2 De empirisch-interpretateve benadering............................................................................................16
3.3.3 De overbrugbare animositeit tussen de twee benaderingen..............................................................16
, 3.4 Typen onderzoek..........................................................................................................................................17
3.4.1 Wetenschap als systematsche theorievorming...................................................................................17
3.4.2 Fundamenteel en praktjkgericht wetenschappelijk onderzoek..........................................................17
3.4.3 De empirische cyclus............................................................................................................................17
3.4.4 De regulateve cyclus............................................................................................................................19
3.5 Ooerzicht en inzicht......................................................................................................................................20
Hoofdstuk 4: Theorieën, hypothesen en operatonalisates..........................................................................21
4.1 Inleiding en leerdoelen.................................................................................................................................21
4.2 Theorie als een samenhangend stelsel oan uitspraken................................................................................21
4.3 Methodologische spelregels.........................................................................................................................22
4.3.1 Empirische waarnemingen en toetsbaarheid.......................................................................................22
4.3.2 Maximale informatviteit......................................................................................................................22
4.3.3 Transparante en controleerbaarheid..................................................................................................22
4.4 Wetenschappelijke defnites.......................................................................................................................23
4.4.1 Defnites van kenmerken: wat.............................................................................................................23
4.4.2 Defnites van onderzoekseenheden: wie............................................................................................23
4.4.3 Defnites van tjd en plaats: wanneer en waar....................................................................................23
4.5 Operatonaliseren.........................................................................................................................................23
4.5.1 Waarneembaar maken van begrippen in de vraagstelling..................................................................23
4.5.2 Operatonaliseren van kenmerken uit hypothesen..............................................................................24
4.5.3 Operatonaliseren van eenheden.........................................................................................................25
4.5.4 Operatonaliseren van plaats en tjd....................................................................................................25
4.6 Kwaliteit oan de operatonalisates: oaliditeit en betrouwbaarheid............................................................25
4.6.1 Validiteit van gemeten variabelen........................................................................................................25
4.6.2 Betrouwbaarheid van gemeten variabelen..........................................................................................26
4.6.3 Validiteit en de steekproef van onderzoekseenheden.........................................................................26
4.6.4 Betrouwbaarheid van de steekproef van onderzoekseenheden.........................................................26
4.7 Bruikbaarheid...............................................................................................................................................26
4.8 Terugblik en oooruitblik: oan oraagstelling naar theorie, hypothesen, operatonalisates en weer terug..27
Hoofdstuk 5: Grootschalig veldonderzoek.................................................................................................... 29
5.1 Inleiding en leerdoelen.................................................................................................................................29
5.2 Het onderzoeksplan: de probleemstelling, wat en waarom?......................................................................29
5.2.1 Vraagstellingen: wat wil je precies weten?..........................................................................................29
5.2.2 Doelstellingen: waarom wil je dit weten?............................................................................................29
5.2.3 Conceptuele modellen..........................................................................................................................29
5.3 Onderzoeksontwerp: hoe?...........................................................................................................................30
5.3.1 Het dataverzamelingsplan....................................................................................................................30
5.3.2 Het steekproefplan...............................................................................................................................32
5.3.3 Wanneer wil je data verzamelen?........................................................................................................35
5.3.4 Waar wil je die data verzamelen?........................................................................................................36
5.3.5 Het data-analyseplan............................................................................................................................36
Hoofdstuk 6: Experiment............................................................................................................................. 38
6.1 Inleiding en leerdoelen.................................................................................................................................38
6.2 Probleemstelling: wat en waarom?.............................................................................................................38
6.2.1 Vraagstelling: wat wil je precies weten?..............................................................................................38
6.2.2 Doelstelling: waarom wil je dit weten?................................................................................................38
6.2.3 Theoretsch raamwerk..........................................................................................................................38
, 6.3 Onderzoeksontwerp: hoe?...........................................................................................................................39
6.3.1 Ontwerpkeuzes maken.........................................................................................................................39
6.3.2 Alternateve verklaringen vermijden....................................................................................................39
6.3.3 Toewijzing deelnemers aan condites..................................................................................................40
6.3.4 Wat voor data wil je verzamelen?........................................................................................................40
6.3.5 Bij wie wil je de data verzamelen?.......................................................................................................40
6.3.6 Wanneer wil je de data verzamelen?...................................................................................................41
6.3.7 Waar wil je de data verzamelen?.........................................................................................................41
6.3.8 Hoe wil je de data analyseren?.............................................................................................................41
6.4 Hoe wil je rapporteren?................................................................................................................................41
6.5 Ooerzicht en oooruitblik...............................................................................................................................41
Hoofdstuk 9: Gebruik van bestaande gegevens............................................................................................42
9.1 Inleiding en leerdoelen.................................................................................................................................42
9.2 Verschillende soorten bestaande gegeoens.................................................................................................42
9.3 Neerslag oan gedrag in de oorm oan registrates, ofcicle statstek en sporen.........................................42
9.3.1 Vraagstellingen bij het gebruik van registrates, ofcicle statstek en sporen....................................43
9.3.2 Doelstellingen bij het gebruik van registrates, ofcicle statstek en sporen......................................43
9.3.3 Onderzoeksontwerp.............................................................................................................................43
9.3.4 Nog een aantal andere bronnen van bestaande gegevens..................................................................43
9.4 Secundaire analyse op bestanden uit data-archieoen.................................................................................43
9.5 Voor- en nadelen oan het gebruik oan bestaande gegeoens.......................................................................43
9.6 Systematsche reoiew oan wetenschappelijke literatuur.............................................................................44
9.7 Meta-analyse...............................................................................................................................................44
9.8 Terugblik en oooruitblik................................................................................................................................44
, Hoofdstuk 1: Sociaalwetenschappelijk onderzoek en
wetenschappelijke integriteit
1.1 Inleiding en leerdoelen
We gaan in de sociale wetenschappen veelal uit van de aanname dat mensen sociale wezens
zijn, dat wil zeggen wezens die harmonieus of confictueus samenleven met andere mensen.
Vanuit de maatschappijwetenschappen kijken onderzoekers naar samenlevingen als geheel,
maar ook naar groeperingen daarbinnen, met inbegrip van de factoren die het functoneren
van die groeperingen beïnvloeden.
Vanuit de gedragswetenschappen kijken onderzoekers meer naar het gedrag van individuen
en factoren die dit individuele gedrag beïnvloeden, zowel factoren in de mens als factoren in
de menselijke omgeving.
1.2 Sociaalwetenschappelijk onderzoek
Wetenschap wordt wel omschreven als een systematsch geheel van kennis.
Die kennis is theoretsch van aard: het gaat om een samenhangend geheel van uitspraken
waarmee wordt geprobeerd om allerlei sociale verschijnselen te beschrijven, te verklaren of
te voorspellen.
Wetenschappers zijn niet zozeer geïnteresseerd in allerlei losse waarnemingen van mensen
in de sociale werkelijkheid, maar proberen juist inzichten te krijgen over losse
waarnemingen. Die waarnemingen hebben met elkaar gemeen dat ze zintuigelijk en dus
empirisch waarneembaar zijn.
De wetenschappers hebben als gemeenschappelijk doel om systematsche, empirische
waarnemingen van bepaalde aspecten van de sociale werkelijkheid te verrichten om
daarover theoretsche inzichten te ontwikkelen of om eerder ontwikkelde theoretsche
inzichten te toetsen.
Benaderingen in de sociale wetenschappen
Er zijn twee benaderingen in de sociale wetenschappen te onderscheiden:
- De empirische-analytsche
- De empirische-interpretateve
Uit beide visies vloeien uitgangspunten voort die leiden tot uiteenlopende keuzes voor
probleemstellingen.
De visies leiden ook tot verschillende onderzoeksontwerpen die worden gebruikt om de
relates te leggen tussen wetenschappelijke probleemstellingen enerzijds en systematsche,
empirische waarnemingen van die verschijnselen in de sociale werkelijkheid anderzijds. Al
deze waarnemingen kunnen ook op verschillende manieren worden geanalyseerd.
Deze analyse leidt tot wetenschappelijke uitspraken die worden gerapporteerd, waarmee
uiteindelijk theoretsche inzichten worden ontwikkeld of getoetst.
Fundamenteel en praktijkgericht onderzoek
Er zijn twee typen wetenschappelijk onderzoek:
- Fundamenteel wetenschappelijk onderzoek
o Doel een bijdrage te leveren aan de wetenschappelijke kennis.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SanneDeStudent. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
