Samenvatting
Samenvatting Filosofie Eindtermen Kwestie 1
Hierbij een duidelijke uitwerking van de eintermen filosofie 2024. Dit is kwestie 1. Het is allemaal gecontroleerd door een docent filosofie.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Filosofie Eindtermen Kwestie 1 – VWO 6 2024Kwestie 1: wat is de mens?
1. De kandidaten kunnen de opvattingen van Descartes, Sheets-Johnstone, Plessner, De
Beauvoir en Fanon over de vraag naar de mens, en de verschillende manieren waarop het
lichaam daarbij een rol speelt uitleggen, vergelijken, toepassen en evalueren.
Daarbij kunnen zij de volgende standpunten betrekken:
• mensen zijn een denkend bewustzijn met een mechanisch lichaam (Descartes);
Descartes beschouwt mensen als een denkend bewustzijn met een mechanisch lichaam. Het lichaam
wordt gezien als een apart, materieel aspect dat functioneert volgens mechanische principes, los van
de geest.
Methodische twijfel: welke bron levert ware kennis op?
Stappen in het twijfelexperiment:
1. Twijfel aan kennis van anderen
2. Twijfel aan je eigen waarneming (eerste indruk)
3. Twijfel aan of je in een droom leeft.
4. Twijfel aan logisch / wiskundige kennis -> kwade genius houdt ons voor de gek
5. Ik weet dat ik twijfel -> er is iets wat denkt -> ik denk dus ik ben
Het enige wat je weet is dat er iets moet zijn wat denkt -> ik denk dus ik ben.
Dualisme: lichaam, uitgebreide zaak (res extensa) & geest, denkend ding (res cogitans).
Geest bestuurt lichaam
Interactieprobleem: Pijnappelklier is de schakel tussen lichaam en geest
• mensen zijn een reflecterend, bewegend lichaam (Sheets-Johnstone);
Sheets-Johnstone benadert het lichaam als een reflecterend, bewegend geheel. Ze legt de nadruk op
de pre-reflectieve gewaarwording van ruimtelijkheid en bewegingen van het lichaam, waarbij het
bewustzijn voorafgaat aan bewuste reflectie.
• mensen staan lichamelijk in verhouding tot zichzelf (Plessner);
Plessner stelt dat mensen in verhouding tot zichzelf staan en introduceert het concept van
'excentrische positionaliteit'. Hij legt de nadruk op de drie antropologische wetten die de menselijke
bestaanservaring kenmerken.
• mensen staan lichamelijk in verhouding tot anderen (De Beauvoir, Fanon).
Deze denkers wijzen erop dat mensen lichamelijk in verhouding tot anderen staan. De concepten
'medewereld' en 'lichaamsschema' spelen hierbij een rol, waarbij de interactie met anderen de
vormgeving van de individuele ervaring beïnvloedt.
, 2. De kandidaten kunnen uitleggen en evalueren dat mensen volgens Sheets-Johnstone een
reflecterend, bewegend lichaam zijn.
Algemeen inleidend:
Maxine Sheets-Johnstone (vanaf nu: S-J) staat in de traditie van de fenomenologie. Het helpt om haar
vanuit deze traditie te begrijpen.
Fenomenologie: een stroming in de filosofie die uitgaat van de ervaring, in de woorden van S-J: “De
mens zoals hij zichzelf en de wereld ervaart, helder en scherp, nog vóórdat enige reflectie
plaatsvindt.” (p. 36) “Wat beschreven wordt, is hoe een fenomeen aanwezig is voor het bewustzijn.”
(p. 37)
Wij leven primair in de wereld van onze ervaringen, waarcxxin dingen betekenis voor ons hebben.
Pas vanuit deze wereld zijn we in staat om de wetenschappelijke wereld te begrijpen, de wereld die
we vanuit “objectief”, derdepersoons perspectief kunnen bekijken. De fenomenologie brengt het
eerstepersoonsperspectief in de filosofie, stelt dat we met de natuurwetenschappelijke visie een
afslag hebben genomen.
Het bewustzijn is altijd een bewustzijn van iets.
Om te ervaren heb je een lichaam nodig
Fenomenologie staat in die zin tegenover het subject-object denken zoals dat wordt ingezet door het
dualisme van Descartes: het idee dat we geesten zijn die min of meer toevallig lichamen hebben,
geesten die vanuit het denken onze lichamelijkheid kunnen begrijpen.
Daarbij betreken:
• een uitleg van Sheets-Johnstones fenomenologische benadering van dans en de pre-reflectieve
gewaarwording van de ruimtelijkheid en bewegingen van het lichaam;
Om een dans uit te voeren moet je je bewust zijn van waar je lichaam zich bevindt, hoe je je
ledematen beweegt in de ruimte. Dat doe je niet door na te denken maar door een pre-reflectief
bewustzijn. De danser kan haar dans niet uitvoeren vanuit reflectie.
De fenomenologische benadering van de dans van Sheets-Johnstone houdt in dat ze de ervaring van
de dans probeert te begrijpen vanuit het perspectief van de danser. Ze benadrukt de pre-reflectieve
gewaarwording van ruimtelijkheid en bewegen van het lichaam. Pre-reflectief (pre – reflectie: voor
het denken) verwijst naar de ervaringen die plaatsvinden voordat we ons er bewust van worden.
Hoe choreografeer je een dans?
Descartes: vanuit Derdepersoonsperspectief
Sheets-Johnstone: vanuit Eerstepersoonsperspectief
- Eerstepersoonsperspectief (subjectief): fenomenologie -> ervaring staat centraal. Vanuit ik-
perspectief. Eigen ervaring.
- Derdepersoonsperspectief (objectief): wetenschappelijk -> beschrijving. Vanuit hij/zij-
perspectief. Leren over jezelf in de derde persoon.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ebnyalcin20. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,19. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen