Samenvatting
Samenvatting Straf(proces) recht begrepen
- Instelling
- Hogeschool Utrecht (HU)
Een uitgebreide samenvatting van het boek. Daarnaast is er nog belangrijke jurisprudentie toegevoegd die gekoppeld kan worden aan het boek.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 63 pagina's
Voorbeeld 4 van de 63 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Straf(Procesrecht) begrepen1 Algemene inleiding: wat is strafrecht?
1.2 Strafrecht: begripsvorming
Materieel en formeel strafrecht
Het materiële strafrecht kijkt welke menselijke gedragingen strafbaar zijn en welke sancties op het
plegen van een bepaald strafbaar feit dienen te volgen. Het formele strafrecht bevat voorschriften
die omschrijven hoe de strafrechtelijke procedure dient te verlopen à strafprocesrecht. In het
wetboek van strafrecht staat het materiële strafrecht en in het wetboek van strafvordering het
formeel strafrecht.
Als het gaat om het bijzonder strafrecht gaat het om strafrechtelijke bepalingen die over specifieke
onderwerpen gaan.
Strafrecht: een ruim begrip waaronder veel verschillende vormen van straf- en strafprocesrecht
kunnen worden geschaard.
1.3 Doel van het Nederlandse strafrecht: handhaving doormiddel van
leedtoevoeging
Het doel van het strafrecht is het door middel van sancties handhaven van normen die uit
strafrechtelijke bepalingen voortvloeien. Het strafrecht houdt zich uitsluitend bezig met handhaven.
Deze is gericht op het afdwingen van normconform gedrag. Het strafrecht is alleen gericht op het
sanctioneren van normconform gedrag.
Handhaving van rechtsnormen
In de maatschappij bestaan gedragsnormen, door deze op te schrijven wordt de gedragsnorm een
rechtsnorm.
Slechts gedragingen die in strijd zijn met rechtsnormen kunnen in beginsel tot strafbaar feit
verworden. Gedrag dat dan dus niet in overeenstemming is met de geldende rechtsnorm. Dit wordt
strafbaar doordat ze worden opgeschreven in het WVSR of worden opgenomen in een strafbepaling
in andere wetgeving.
Schending rechtsnorm + geschreven reactie in het WVSR of andere strafbepaling= strafbaar feit.
De vergeldingstheorie (doel 1 strafrecht)
De vergeldingstheorie gaat uit van de gedachte dat de overheid wraak moet nemen op degene die
onrecht pleegde; wanneer iemands lijf en/ of goederen worden aangetast, mag de samenleving/
staat namens het slachtoffer wraakhandelingen uitvoeren jegens degene die de aantasting heeft
veroorzaakt. De straf vindt zijn grondslag in het misdrijf.
1
,De preventietheorie ( doel 2 strafrecht)
De gedachte is dat men met het straffen van personen wordt voorkomen dat anderen strafbare
feiten zullen plegen. Hiervan zijn twee soorten:
- Generale preventie; anderen dan de misdadiger moeten zien wat er gebeurt als je een
strafbaar feit pleegt.
- Speciale preventie; de misdadiger er zelf van weerhouden in de toekomst misdaden te gaan
plegen.
Het strafrecht werkt bij speciale preventie op drie wijzen:
1. Afschrikken voor dader
2. Verbetering in gedrag van de dader
3. De samenleving gaat erop vooruit nu de dader tijdelijk uit de samenleving is verwijderd.
Geweldsmonopolie bij de overheid: het voorkomen van eigenrichting (doel 3 van strafrecht)
Een van de belangrijkste functies van het strafrecht is het voorkomen van ongecontroleerde wraak.
We willen niet meer dat mensen voor eigen rechter gaan spelen. Enkel een onpartijdig benoemde
rechter kan straffen.
Resocialisatie, heropvoeding (doel 4 van strafrecht)
Zorgen dat iemand weer goed terug komt in de samenleving.
De ultimum remedium-gedachte
Het strafrecht is gericht op handhaving door middel van leedtoevoeging. De ultimum remedium-
gedachte; de laatste oplossing. Dit wordt enkel toegepast als er geen andere oplossingen zijn.
1.4 Het legaliteitsbeginsel
Omdat het strafrecht zo diep kan ingrijpen op het leven van de burger, moet het streng aan
geschreven wetten zijn gebonden. Burgers kunnen slechts in overeenstemming met neergeschreven
wetten worden gestraft à artikel 1 WVSR.
Dit beginsel heeft 5 betekenissen:
1. Geen feit is strafbaar zonder wet
2. Geen straf zonder wet; valt het gedrag niet onder de wettelijke strafbepaling mag deze niet
gestraft worden + de rechter mag enkel de sancties opleggen die de wet aan het strafbare
feit verbindt.
3. Geen terugwerkende kracht; gedragingen kunnen een burger nooit met terugwerkende
kracht strafrechtelijk worden verweten.
4. Geen analogische redeneringen; wanneer een bepaalde gedraging niet onder een wettelijke
strafbepaling valt, is het niet toegestaan een wettelijke strafbepaling naar analogie toe te
passen. De overheid kan slechts de gedragingen bestraffen die letterlijk in de wet staan.
5. Wetten moeten duidelijk genoeg zijn
2
,2 Materieel strafrecht de structuur van het strafbare feit
2.2 Vier voorwaarden voor
Aan de eis van strafbaarheid is slechts voldaan indien:
- Er sprake is van een menselijke gedraging
- Die valt onder de delictsomschrijving
- Die wederrechtelijk is
- En aan schuld te wijten is
De menselijke gedraging
Er moet iets gebeurd zijn en dat moet ook gewild zijn door het menselijke individu.
Delictsomschrijving
De delictsomschrijving wijst gedrag aan dat strafbaar is. Welke straf mag worden opgelegd bij
overtreding van de delictsomschrijving betaald de sanctienorm.
Strafbepaling= delictsomschrijving + sanctienorm
Wederrechtelijkheid
Het moet ook in strijdt zijn met het recht. (je mag niet zwemmen, redt een verdrinkend jongentje.)
Aan schuld te wijten
De persoon van de dader moet een verwijt kunnen worden gemaakt van zijn gedrag, er is geen
schulduitsluitingsgrond.
2.3 bestanddelen en elementen
Bestanddelen
Bestanddelen zijn voorwaarden voor de strafbaarheid die in de wettelijke delictsomschrijving terug
te vinden zijn.
Elementen
Voorwaarden voor de strafbaarheid die niet zijn opgenomen in een wettelijke delictsomschrijving:
- Wederrechtelijkheid
- Schuld
Het belang van het onderscheid tussen de twee bovenstaande zit hem in het bewijsrecht. De
aanwezigheid van elementen wordt in beginsel bij een strafbaar feit verondersteld. Het vervullen
hiervan hoeft niet bewezen te worden, tenzij aannemelijk kan worden gemaakt dat dit niet is
gebeurd.
Een bestanddeel gaat over een element
2.4 delictsvormen
Formele delicten
3
, De delictsomschrijving wordt de actieve handeling ten aanzien van een bepaalde gedraging strafbaar
gesteld. Naar de gevolgen van de gedraging wordt niet gekeken.
Materiële delicten
In de delictsomschrijving wordt het laten intreden van een bepaald strafbaar gevolg gesteld.
Commissiedelicten
In de delictsomschrijving wordt een handelen strafbaar gesteld.
Omissiedelicten
In de delictsomschrijving wordt nalaten strafbaar gesteld.
Gekwalificeerd delict
Het gaat steeds om ernstige vormen van een ‘variatie op get gronddelict. Het gevolg hiervan is een
zwaardere sanctienorm.
Geprivilegieerd delict
Het gaat steeds om een afgezwakte vorm van een ‘variatie op een bepaald delict. Het gevolg hiervan
is een lichtere sanctienorm.
2.5 misdrijven en overtredingen
Wetsduiding in bijzondere wetten
Ook bij deze wetten is de plaats in het wetboek bepalend.
3 Materieel strafrecht: opzet en schuld
3.2 Opzet (dolis)
Met opzet wordt bedoeld dat de dader zich bewust is geweest van zijn handeling en dit ook heeft
gewild.
Er zijn drie gradaties van opzet:
1. Oogmerk
2. Opzet bij zekerheidsbewustzijn’
3. Voorwaardelijke opzet
Oogmerk (willens en wetens)
Het oogmerk is de zwaarste schuldvorm; het uitvoeren van een bepaalde handeling omdat men
ervan overtuigd is dat een beoogd gevolg vervolgens ook daadwerkelijk zal intreden. Men doet dat
met het volle besef van zijn eigen wil en de strekking van zijn handelen.
Oogmerk ziet op het naastgelegen doel
Oogmerk ziet op het naastgelegen doel en niet op het uiteindelijke doel. (vrouw die kleed steelt
omdat ze niet mag ruilen).
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper imkekulik. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,98. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen