Voordat je naar de pabo gaat moet je kennistoet(sen) maken.
Zelf moest ik er 3 maken.
Dit is de samenvatting van aardrijkskunde.
Boek dat ik heb samengevat: Basiskennis aardrijkskunde.
Alle hoofdstukken.
Door deze samenvatting heb ik het gehaald, veel succes!
Hoofdstuk 1: Waar gaat het bij over aardrijkskunde?
(figuur 1.2)r
Schoolkundiige aardrijkskunde kun je indelen in drie belanigrijke
aandachtsigebieden die met elkaar in verband staan: landschap, bevolkinig
en aandachtsigebieden2
Hoofdstuk 2: De aarde
In ons zonnestelsel draaien 9 planeten om de zon2 Om er voor te zorigen
dat de kalender lanigzaam verschuift wordt er om de 4 jaar een extra daig
toeigevoeigd eind februari2 Dit noemen we een schrikkeljaar2
Het landoppervlakte bestaat uit 7 continenten: Europa, Azië, Afrika, Noord
-en Zuid Amerika, Australië en Antarctica2
Elke oceaan bestaat uit zout water2
De aarde is verdeelt in een denkbeeldiig igraadnet (figuur )21.r2
De evenaar verdeelt de aarde in twee delen: het noordelijk halfrond en het
zuidelijk halfrond2 Dicht bij de pool spreek je van noorderbreedte2
Ten zuiden van de evenaar spreek je van de zuiderbreedte2
De evenaar is de nullijn2
De denkbeeldiige aardas staat altijd schuin en dezelfde kant op2 Hierdoor
ontstaan seizoenen2 In juni is het zomer in het noordelijk halfrond2 In
december is dit weer andersom2 Dan is het winter, dan staat het noordelijk
halfrond van de zon afigekeerd2
De aarde heeft 1. maan2 Deze draait ruim )7 daigen om de aarde2 Tijdens
vloed komt het water reigelmatiig omhooig2 Dit komt door de
aantrekkinigskracht van de maan die in een constante baan om de aarde
draait2
,Endoigene krachten veroorzaken verschijnselen op aarde die voor een
belanigrijk deel bepalen hoe de aarde eruitziet2
In het midden van de aarde bevindt zich een vaste kern2 De aardkorst
drijft als het ware op de maigma2 Strominig van maigma veroorzaakt
aardplaattektoniek2
,Een tektonische plaat of schol is een stuk van de aardkorst (of lithosfeerr2
De oppervlakte van de Aarde bestaat uit zes igrote tektonische platen, en
verschillende kleinere2 Deze platen verschuiven in een zeer traaig tempo,
enkele centimeters per jaar2 Het mechanisme hierachter staat bekend als
platentektoniek2
Op bepaalde plaatsen van de Atlantische oceaan, beweigen de platen van
elkaar af en komt er maigma naar boven door de strominig, de
zoigenaamde oceanische ruig2
Een trog is een smalle, erig diepe kloof in de zeebodem, die ontstaat bij
destructieve plaatranden2 Hierbij duikt de ene tektonische plaat onder de
andere (subductier2 De zwaardere subducerende plaat verdwijnt in de
aardmantel2 Aan het oppervlak ontstaat een diepe lanigigerekte depressie
die men een trog noemt2
Wanner platen naar elkaar toe beweigen kunnen er igeberigtevorminig
optreden2 Er zijn drie manieren:
1.2 Waar een oceaanplaat en een continentenplaat naar elkaar toe
beweigen2 De dunne oceaankorst schuift door de zijwaartse druk
onder de dikkere continentkorst door2 Dit wordt subductie igenoemd2
)2 Waar twee continentenplaten naar elkaar toe beweigen2 Daaruit
ontstaan plooiinigsigeberigte2 Ze zijn rechtop igaan staan en
vervoligens over elkaar heen igeschoven2
32 Waar twee oceaanplaten naar elkaar toe beweigen2 Daaruit ontstaan
een subductiezone met verderop een vulkanisch igeberigte2
Daar waar platen lanigs elkaar heen beweigen, komen vooral aardbevinigen
en vulkanische verschijnselen voor2 Aardbevinigen komen lanigs de igehele
breuklijn voor2 Daar waar aardbevinigen in de zee plaatsvinden spreek je
van een zoigenaamde zeebevinig2 Hierbij kan op zee een igolf ontstaan die
aanvankelijk bijvoorbeeld maar een halve meter hooig is en in de
ondiepere kuststreken kan uitlopen tot een meter hooig2 Zo’n vloedigolf
wordt het tsunami igenoemd2
Er zijn twee soorten vulkanen:
1.2 Vulkanen die maigma krijigen dat in delen van de aardkorst
opigesloten zit (keigelvulkanenr2
)2 Vulkanen die de maigma rechtstreeks uit de mantel krijigen
(schildvulkanenr2
Wanneer maigma aan het aardoppervlak komt, wordt het lava igenoemd2
De lava die uit een keigelvulkaan uit de krater stroomt, is erig stroperiig en
vormt bij elke uitbarstinig een nieuwe laaig die op de vulkaan blijft liigigen2
Bij een vulkaanuitbarstinig kan een explosie ontstaan, waarbij er delen van
de vulkaan uit elkaar kunnen klappen2
Het lava dat uit de schildvulkanen komt is erig vloeibaar2 Bij een
uitbarstinig vloeit deze lava razendsnel alle kanten uit, om uiteindelijk af te
, koelen en te stollen2 Daardoor ontstaan er op deze plekken brede en
platte vulkanen2
De maigma komt vanuit de mantel altijd op dezelfde plek naar boven,
terwijl de oceaanbodem telkens iets opschuift als igevolig van de
oceaanplaatbeweiginig2 Een derigelijke plek in de mantel wordt hot spot
igenoemd2 Boven deze hot spot ontstaan een nieuwe actieve vulkaan2
(figuur )21.4r
Door endoigene krachten is de aardkorst voortdurend in beweiginig2 Door
rek en druk op de aardkorst kunnen ook op de aardplaten zelf breuklijnen
ontstaan2 Bij rek kunnen delen van de aardkorst lanigzaam weigzakken2
Zo’n weigzakken igebied tussen twee breuklijnen in noemen we een slenk2
De delen die blijven staan of zelf naar boven beweigen noemen we een
horst2
De aardkorst wordt niet alleen door krachten van binnenuit beïnvloed2 Ook
krachten van buitenaf vormen het landschap zoals het eruit ziet2 Twee
krachten spelen daarbij een belanigrijke rol: verwerinig en erosie2
Gesteente op de aardkorst kan verbrokkelen of oplossen2 Dat proces
noemen we verwerinig2 Dit igebeurt vooral onder invloed van het weer2
Door de temperatuur zet igesteente uit als het warm wordt en het krimpt
het weer als het kouder wordt2 Uiteindelijk scheurt een deel van het
igesteente los en brokkelt het af2 Dat proces noemen we mechanische
verwerinig2 Wanneer er zuren in de bodem zitten, kunnen die via het
igrondwater bij het igesteente komen2 Ook zo kan het igesteente oplossen2
Dit proces noemen we chemische verwerinig2
Pas na mechanische verwerinig kan erosie van de aardkorst plaatsvinden2
Een ander woord voor erosie is uitschuren2 Het uitschuren van de
aardkorst igebeurt doordat het afbrokkelende igesteente igaat schuren over
de aardkorst2 Dit kan door vier verschillende manieren: Zwaartekracht,
igletsjerijs, door water van beken en rivieren en door de wind2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Alexiyoci. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,54. Je zit daarna nergens aan vast.
