DAW dieetleer
Manual of Dieteti Praitie
Deiubitus
Chapter 7.17.6 – Wound healing, tssue viability and pressure sores
Wondgenezingsproies:
1. Onsteking
2. Proliferate (granulateweefsel)
3. Rijping en vorming weefsel (kan tot 2 jaar duren)
Doel is een stabiele wond met voldoende granulateweefsel en doorbloeding, voorzorgsmaatregelen
om vertraagde wondgenezing te voorkomen. Een risicofactor is ondervoeding
- Wonden acuut: trauma of operate chronisch: ulcera, drukplekken
Assessment
- Antropometrie
Gewicht, lengte, BMI. Alternatef is de bovenarm omtrek meten (MUAC)
- Voedingsinname
- Factoren in kaart brengen die wondgenezing kunnen vertragen
o.a. insensiviteit, leefijd, hvz, leefijd, beperkte mobiliteit, uitdroging, ondervoeding etc.
Voedingsmanagement
Energiebehoefe stjgt bij verwonding door verhoogde celactviteit
- van 10% bij kleine ingrepen tot wel 100% bij zware brandwonden
- 30-25 kcal/kg/dag
- Gewichtsverlies beschermende functe vet verdwijnt meer kans op drukplekken/fricte
-EN+: Kh en V hoofdbron bij wondgenezing: glucose zorgt voor energie, voorkomt eiwit deplete
- Eiwit+: nodig voor collageen, voorkomen van oedeem, 1.2-1.5 g /kg
- Vitamine A, B1, B2, B6: collageen synthese
- Koper, selenium, zink: immuunfuncte, vaak verliezen bij brandwonden
- Vitamine C: collageenvorming, wondgenezing. Bij nierfalen 100mg/d
- IJzer: collageenvorming, zuurstof op wondoppervlak, weefselvorming
- Vocht: doorbloeding
- Kleine frequente eetmomenten
COPD 7.1 Respiratory disease
- COPD en TBC sterk geassocieerd met risico op ondervoeding
- COPD wordt via GOLD geclassifceerd schaal 1-4 op basis van expiratoir volume en vitale capaciteit
- Voornamelijke oorzaken: roken/ inademen schadelijke stofen maar ook deels genetsche factoren
- Mensen met emfyseem vaker laag BMI dan mensen met chronische bronchits
- Antropometrie: niet rechtlijnig, kan sprake zijn van oedeem, bovenarmomtrek is een nutge maat
(MUAC) waarbij <23 cm meestal duidt op BMI <20
- Comorbiditeit: refux, osteoperose, diabetes, depressie, gebrek aan eetlust
- Voeding: E+ ongeveer 1,5g/kg/dag , En+ leefstjl/fysiek aaankelijk (RBM 15-20% hoger), vitamine D
- ESS: vaak thuisgebonden, isolate, moeilijker om boodschappen te doen
- Behandeling: symptoommanagement
, Tuberiulose
- Bacteriële luchtweginfecte, behandelbaar
- Vaak ondervoeding en defciënte, HIV coïnfecte versterkt dit
- Acteve TBC vaak gelinkt aan verstoorde leefstjl (voeding, middelengebruik, daklozen, migranten)
- Voeding: Energieinname onbekend, E+ (katabole toestand)
Dieetbehandelingsriihtlijnen ihronisihe obstruiteve longaandoeningen
De doelen van dieetbehandeling zijn:
het handhaven en/of verbeteren van de voedingstoestand;
het handhaven en/of verbeteren van de vetvrije massa (zie ook 'antropometrie')
zo nodig afvallen met behoud van vetvrije massa.
In samenwerking met de andere disciplines is het doel achteruitgang van de longfuncte zo veel mogelijk te
voorkomen, en de inspanningstolerante, vooral door toename van de kracht en het uithoudingsvermogen van
ademhalingsspieren en perifere skeletspieren, te verbeteren.
Dieetbehandeling alleen leidt, zeker bij bedlegerige of zeer inacteve patënten, vooral tot gewichtstoename in de
vorm van vet en niet van vetvrije massa.
Eiwitbehoefte voor COPD-patënten met deplete ligt tussen de 1,2 en 1,5 gram/kg lichaamsgewicht.
> 1,5 g/kg vvm aangehouden (gem. 25-30 g voedingseiwit per maaltjd)
Vit/min: Prevente van osteoporose: aandacht voor de calcium- en vitamine D-
Dagelijkse inname volgens de algemene richtlijnen, boven op de aanbevolen zonlichtblootstelling, is voldoende. Bij
gebruik van cortcosteroïden gedurende 6 maanden of langer > 7,5 mg per dag, is ook vitamine D-supplete nodig in
combinate met voldoende calciuminname
Caliium: Ten minste 1000 – 1200 mg calcium per dag
De volgende patënten komen in aanmerking voor calciumsupplete:
i. personen die minder dan 1000 – 1200 mg calcium per dag via de voeding tot zich kunnen nemen en
daarnaast cortcosteroïden gebruiken (gedurende 6 maanden of langer ≥ 7,5 mg per dag);
ii. personen met osteoporotsche fracturen of personen die medicamenteus worden behandeld voor
osteoporose (CBO 2002).
De overige nutriënten zijn conform de Richtlijnen goede voeding.