College 8 : Motivte & emote (h 10 htof die je niet (oef te leren: (unger vnd t(e brvin
p 337-338 & t(e biology of emotonh p 335-361)
MOTIVATIE
- T(eorieën oier motivte
- Illuhtrvteh uit (et boek: eetgedrvg en eethtoornihhen, hekhuele geric(t(eid,
prehtvtedrvng vc(ieiement motivton)
- Verklvren cvhuïhtek
T(eorieën oier motivte
Er zijn een (eleboel t(eorieën oier wvt onh nou drijf, te beginnen met onze biologie. Onh
brein, onze (ormoonhpiegelh, genetcv, (et (eef vllemvvl iniloed op (et gedrvg dvt wij
iertonen. Mvvr ook, dvvrvvn gerelvteerd, de be(oefen die onh lijf erivvrt.
De biologihc(e fvctoren zijn eerder onbewuhte dingen, en de be(oefen kunnen we beter
vvnduiden ik ben onwijh moe, ik (eb (onger). Emoteh zijn ook een belvngrijke fvctor die
onh gedrvg bepvvld; ben je ierliefd, dvt wil je bij diegene zijn, ben je ierdrietg wil je je
terugtrekken, et ceterv. Ook (oe je oier dingen denkt, et ceterv. Ten hlote zijn hocivle
fvctoren een grote beïniloeder. Dit zijn culturele fvctoren, mvvr (et kvn ook de cultuur
binnen een iriendengroep of gezin zijn, (et modebeeld dvt er (eerht, gv mvvr door.
Een vvntvl t(eorieën oier motivte, die deze genoemde bouwhtenen hvmenivten:
1. Inhtnct doctrine deze pvht duh bij (et kopje: brein)
Een ivn de eerhte t(eorieën die (eef bedvc(t wvvrom wij onh gedrvgen zovlh wij onh
gedrvgen: menhen worden gedreien door inhtnct:
- Automvthc(, onwillekeurig, niet vvngeleerd gedrvg wvt uitgelokt wordt door
bepvvlde hituvteh bvbyyh: (vppen nvvr iinger, tonen vfeer op hmvken, wvterireeh)
- Gedrvg wvt onze oierleiinghkvnhen beiordert iihie eiolutonvire phyc(ologie)
- Worden iolwvhhenen ook geleid door inhtncten?
- Volwvhhenen hterk beïniloed door AANGELEERDE i.p.i. vvngeleerde) gewoonteh;
- Worden getriggerd door bepvvlde hituvteh: geconditoneerd gedrvg;
- Link met oierleiinghkvnhen ih ierdwenen.
Concluderend: iolwvhhenen zijn gedreien door gewoonteh, minder door inhtnct)
2. Driie reducton t(eory brein, biologie be(oefen ivn (et lijf. Lijf wil (omeohtvhe)
Het lijf erivvrt ierhtoorde (omeohtvhe/equilibrium er onthtvvt een biologihc(e need
phyc(ologihc(e driie: je ioelt je gemotieerd om de need te ieriullen gedrvg dvt need
ieriult en de driie ierminderd wordt uitgeioerd (omeohtvhe/equilibrium ih (erhteld.
Zijn needh vltjd fyhiek?
- We kunnen ook gedreien worden door vndere needh;
- Fyhieke needh = primvry driieh;
- Andere needh = hecondvry driieh.
Ih (omeohtvhe vltjd fyhiek?
, - Nee! Menhen (ouden ook ivn (omeohtvhe in (un gedvc(ten/percepteh cogniteh)
en (un gedrvg in oiereenhtemming met elkvvr), vlh dvt niet zo ih, erivvr je
cogniteie dihhonvnte:
- Cognitie dihhonvnce t(eory: vlh er dihhonvnte ih tuhhen gedvc(ten en gedrvg
proberen menhen dvt op te lohhen.
Motieert dvt gedrvg?
Nee, menhen pvhhen lieier (un opivtngen vvn dvn (un gedrvg “goedprvten”).
3. Arouhvl t(eory lijkt wel een beetje op de driie reducton t(eory, mvvr ih ieth
flexibeler m.b.t. (et htreien nvvr (omeohtvhe: iedereen (eef een optmvvl niievu
ivn fyhieke hpvnning die (ij wil erivren) dit (eef te mvken met brein, cognite
emoteh) en biologie)
Onh gedrvg wordt gemotieerd door de be(oefe om een optmvvl niievu ivn vrouhvl te
erivren.
- Arouhvl = (oe vctef je lijf ih (vrthlvg, hpierhpvnning, bloeddruk);
- Optmvle niievu ivn vrouhvl ivrieert (eel hterk per perhoon) geef onh een pretg
geioel emoteh!)
Optmvle vrouhvl?
- Grote ivrivte in optmvle (oeieel(eid: (vngt hterk hvmen met
perhoonlijk(eid/tempervment.
4. Incentie t(eory iniloed ivn omgeiing, hluit nvuw vvn op leert(eorieën)
Gebvheerd op leert(eorie opervnt conditoneren). Deze t(eorie benvdrukt dvt externe in
plvvth ivn fyhieke fvctoren motieren onh gedrvg:
- Pohitie incentieh: pohiteie geiolgen ivn gedrvg;
- Negvtie incentieh: negvteie geiolgen ivn gedrvg.
Duh: ierwvc(te geiolgen/rehultvvt en (oe belvngrijk we die iinden beïniloedt onh gedrvg.
Wvt ih (et belvng ivn incentieh?
- Hoe hterk bepvvlde incentieh jouw gedrvg beïniloeden ih niet conhtvnt:
bijioorbeeld beloning in de iorm ivn ioedhel beloont beter vlh je wel (onger (ebt
i.p.i. vlh je geen trek (ebt;
- Kunnen incentieh ook nvdelen (ebben?
Ac(terliggende gedvc(te: intrinhieke en extrinhieke motivte. Intrinhiek > extrinhiek.
, 3. Cogniteie t(eorieën
Dit zijn nieuwere t(eorieën die ieel nvdruk leggen op vllerlei cogniteh htvvt niet in (et
boek).
Bijioorbeeld:
- Hoe rihicoiol denk je dvt jouw gedrvg ih?
- Verwvc(t je dvt je (et gedrvg goed kunt uitioeren? Zelfiertrouwen)
- Wvt ioor beren zie je op de weg? Bvrrièreh om bepvvld gedrvg te iertonen)
6. Mvhlowyh (iërvrc(y of needh
Hoe htvvn de motivteh en be(oefen in relvte tot elkvvr?
Pvh vlh be(oefen op lvgere niievuh ieriuld zijn, zvl je gemotieerd zijn tot gedrvg op
(ogere niievuh.
Klopt die (iërvrc(ie nou vltjd? Iemvnd die terminvvl ziek ih kvn nvmelijk vlhnog (eel ieel
be(oefe (ebben om vvn irijwilligerhwerk te doen, of goede relvteh te onder(ouden met
zijn kinderen…
Alderfer 1565): ze beïniloeden elkvvr wel, mvvr niet per he in de (iërvrc(ihc(e iolgorde die
Mvhlow ioorhtelde. Hij htelde dvt je “exihtence” (ebt fyhiologihc(e niievu), “relvtednehh”
relvteh, loie, belonging) en “growt(” ivvrdig(eden ontwikkelen, helf-vct ivn Mvhlow).
Oiergewic(t
Oiergewic(t = te ieel eten, te weinig bewegen;
Somh: ieroorzvvkt door genethc(e belvhtng;
Brein revgeert trvvg op/ih ongeioelig ioor (ormoon dvt hignvleert dvt (et lijf
ierzvdigd ih driie om te eten neemt niet vf in dit geivl: driie reducton t(eory)
Het kvn ook zijn dvt je brein aangeboren geioeliger ih ioor fyhieke beloning die
eten geef: geef een goed/pohitef geioel dit pvht dvn weer goed bij de incentie
t(eory)
Somh: eten = een mvnier om met problemen om te gvvn;
“Emotonvl evtng”
Aangeleerd geioeliger ioor fyhieke beloning die eten geef: geef goed/pohitef
geioel dit pvht weer bij de incentie t(eory).
Eiolutonvire phyc(ologie zegt: (et komt door onze ioorouderh
Pvh hindh de lvvthte decenniv ih er oieriloed;
Dvvrdoor juiht ivvk hc(vvrhte: indiiiduen met goede ietophlvg oierleefden
Hierivn zijn wij de erfgenvmen… niet (vndig bij oieriloed!
Be(vndelmogelijk(eden:
- Streng diëten werkt vierec(th: lijf leert kcvl lvngzvmer te ierbrvnden jojo-efect;
- Medihc(e middelen om iet hneller te ierbrvnden/eetluht te onderdrukken;
- Mvvgierkleiningen in extreme geivllen)
Behte be(vndeling:
- Geleidelijke iervnderingen in leefhtjl die iol te (ouden zijn: een gezonder dieet met
kleinere porteh, hporten zodvt de ierbrvnding (oog blijf;
- Preiente ivnvf jonge leefijd wordt vlh behte gezien.
, Sekhuele geric(t(eid
Wvt bepvvlt of je (oudt ivn mvnnen, irouwen, of vlle twee?
Biologihc(?
Tweelinghtudieh: eeneiige tweelingen ivker vlle twee (omohekhueel dvn twee-eiige
tweelingen gedeeltelijk duh genethc(;
Hormonvle ierhc(illen tjdenh zwvngerhc(vp;
Geboorteiolgorde lijkt er ook toe te doen; vlh je vlh mvn de zoieelhte in een rij met
broerh bent ih de kvnh groter dvt je (omohekhueel bent, en dit lijkt ioorvl te mvken
te (ebben met de (ormonen ivn de moeder nvvrmvte zij ouder wordt en meer
jongenh (eef gebvvrd.
Avngeleerd?
Onwvvrhc(ijnlijk:
- Kinderen ivn (omohekhuele ouderh zijn niet ivker zelf lehbihc( of (omohekhueel;
- Vvlt niet ‘vf te lereny: be(vndelingen (elpen niet.
EMOTIE
Hoe weet je dvt je booh, bvng, ierdrietg of blij bent? Wvvr kun je dvt vvn merken?
Kenmerken ivn emoteh
- Er zijn iier bvhihemoteh: booh, bvng, ierdrietg en blij;
- Emoteh zijn pohitef, negvtef of gemengd;
- Gemengde emoteh zijn lvhtg ioor jonge kinderen;
- Kortdurend met duidelijk begin en einde lvnger durend: htemming);
- Verhc(illen in intenhiteit;
- Controle oier intenhiteit, geen controle oier of je wel/niet emote erivvrt;
- Kunnen motieren tot vcte.
Oorzvken ivn emoteh
Dingen in de omgeiing: hlec(t nieuwh, goed nieuwh, iemvnd ontmoeten
Uit onh brein: bijioorbeeld bij irouwen ih onze gemoedhtoehtvnd erg hc(ommelig vvn de
(vnd ivn onze menhtruele cycluh in extremere geivllen: PMS)
Fyhieke be(oefen (vngry)
Gedvc(ten
Vvvk ih (et niet per he de gebeurtenih die erioor zorgt dvt je je vnghtg of ierdrietg ih, mvvr
(oe je eroier denkt. De combinvte emoteh & gedvc(ten ih dvn ook wvt er in t(ervpie
centrvvl htvvt.
Anderhom werkt (et ook zo: emoteh kunnen ook gedvc(ten beïniloeden.
Negvteie hpirvvl deprehhie
- “Ik kvn nieth”
- “Het zvl nooit meer goed komen”
Selecteie vvndvc(t omdvt je zo ieel ergenh mee bezig bent en bvng ioor bent,
ben je er conhtvnt mee bezig.
