Dit is alles wat ik leer. Alles staat erin: uitwerkingen van de hoor- en werkcolleges, arresten, hoofdlijnen van de verplichte artikelen en literatuur en voorbeelden. Alles samen tot een duidelijk en gestructureerde samenvatting. Heb je vragen? Stuur me een berichtje!
Integratevak staats- en bestuursrecht
Jaar 2 semester 1
,Inleiding staats- en bestuursrecht
Rol van het recht, functes, soorten recht en de invloed van Europa
Uitgangspunten
Uitgangspunten van de democratsche rechtsstaat
Rechtsstaat kan niet zonder democratee democrate niet zonder rechtsstaat. Daar zit het verschil van
mening in Turkije. Uitgangspunten en normen van de democratsche rechtstaat:
Wil van de meerderheid is doorslaggevend = goed behalve als (dus dit is de grens):
o Elementaire belangen van minderheden in het geding komen (zoals grondrechten)
Het recht is de ware soeverein = de legitmate van het gezag
o Gezag moet gelegitmeerd zijn. Niet koninge maar het recht staat aan hoofd van staat
Vrije verkiezingene onafankelijk parlement en open debat (niet gemanipuleerd)
Vrije en onafankelijk rechtsspraak
Voorbeelden praktjk staats en bestuursrecht
Turkse coup van het leger
De Turkse coup van het leger die het hef in eigen handen namen. Reactes van:
Turkse media = democrate heef gewonnen vonden zij
Rest van de Westerse wereld = democrate misschiene maar rechtsstaat niet gerede
democratuur ontstaan (dictatuur en democrate). Turkije is verder weg van democrate.
Tegengestelde visiee gezochte oplossingen zijn afankelijk van de cultuur. Waarom de ander visie.
Vergelijken met uitgangspunten
Op deze punten ging Turkije mis als je kijkt naar uitgangspunten van democratsche rechtsstaat:
Belangen van minderheden zijn in de verdrukking
Mensen die vermeend bij een organisate hoordene worden hard aangepakt
President steeds meer macht te kosten onafankelijkheid rechtspraake verkiezing en debat
Niet het recht maar de macht dreigt te heersen.
Het verschil in opvatngen van de Turkse coup komt dus voort uit een beperkte opvatng van de
Turkse kant over wat een democrate hoort te zijn.
Trump
Groepen protesteerden tegen weghalen van een beeld en Trump zei beide partjen hebben geweld
gebruikt en trok geen duidelijke mening (juist afstand nemen). Volk geschokt van de
tweeslachtgheid over geldende normen en waarden van een leider als Trump. Meningen over
morele waardering tonen zijn verschillend en wisselend:
Seksueel gedrag van Clinton tot diepe verontwaardiging van vooral tegenstanders
Watergateschandaal Nixon leidde tot afeuring bij voor- en tegenstanders
Liegen dreiging Irak en wapens door Bush junior geen beroering terwijl in Engeland Blair
erdoor moest opstappen. Moraal doet er dan kennelijk niet zoveel toe hier.
Vergelijken met uitgangspunten
De VS is een werkende maar turbulente democratsche rechtsstaat. De instantes functoneren goed
en geen duidelijke inbreuk daarop. President is hoogste ambt en kan door weinig externe machten
afgeremd worden. Begrenzing van de macht is wezenlijk in rechtsstaat: stelt eisen aan persoon en
aan ethische opvatngen van President. Trump kan het open debat in gevaar brengen als hij het
nieuws nep noemt.
,Moreel leiderschap
Waarom moreel leiderschap van belang
Ene cultuur vindt dat wel belangrijk (landen met sterke leider)e andere minder. President in Amerika
mag veel maar in de VS zijn nu te weinig checks en balances waardoor men verwacht dat de
President laat zien dat hij dat zelf doet door zich aan de fundamentele waarden en normen van de
samenleving te houden. Trump deed dat nu niet.
De rol en functes van het recht
Functes van het recht
Elke rechtsopvatng in een democratsch rechtsstaat dient hierop te steunen:
1. Legitmerende functe = gaat over opzet en legitmate van overheid (legaliteite grondrechten
en machtsverdeling). Waar deze regels ontbreken moet machtspersoon laten zien dat hij
zichzelf aan de waarborgen houdt. Het gaat centralisering en opeenhoping van macht tegen.
2. Waarborgende functe = regels die burgers beschermen moeten in acht genomen worden
(grond- en burgerrechtene behoorlijk bestuure onafankelijke rechtsstaat en
rechtsbescherming) om burgers te beschermen tegen de overheid.
3. Instrumentele functe = recht is een instrument om balans te vinden tussen waarborg en
legitmate en om hogere doelen te bereiken. Overheid doet dat door maatregelene
besluitene beschikkingen en algemene uitgangspunten.
Drie soorten recht
Normen van de democratsche rechtsstaat ziten namelijk achter alle beschikkingen bv verborgene
ook al zie je dat zelf niet. Bestuursrecht in het kader van de democratsche sociale rechtsstaat is:
Recht voor het bestuur = grondslag voor bestuursoptreden (consttutonele beginselene
Grondwet en weten)
Recht van het bestuur = instrument voor de uitoefening van bestuursbevoegdheden
(besluiten en handelingen)
Recht tegen het bestuur = waarborgen voor burgers tegen bestuursoptreden
(rechtsbescherminge algemene beginselen van behoorlijk bestuur en grondrechten)
Bestuursrecht = dus algemeene bijzonder én nottes uit het staatsrecht. Iedere bestuurshandeling
dient namelijk te getuigen van de waarden en normen van de democratsche rechtsstaat. Dat zie je
niet (lening afsluiten bij DUOe beschikkinge zit ook normen achter). Die regel omzeten in:
Wie = instantes die gelden als overheide wetgevend orgaan of bestuursorgaan
o Uitgangspunt: handelen dat ingrijpt in leven burgers moet legitem zijn volgens AVV
Lichamen = staate provinciee gemeentee waterschape openbaar lichaam etc.
Organen = als onderdeel van lichamen zoals wetgevere regeringe ministere
college van B en We raade college van GS etc.
Zelfstandige bestuursorganen = art. 1 Wet ZBO. Horen niet per se bij een
lichaame soms van de staat of zelf rechtspersoonlijkheid gekregen. Doel is om
overheidshandelen op een afstand te zeten van bestuurlijke organen.
Niemand weet precies wie van de overheid ise dus moet je je leterlijk legitmeren.
Mag = wat is de grondslag en aard van de taak en/of bevoegdheid van betrefend orgaan
o Overheid krijgt bevoegdheden vastgelegd in wet. Twee systemen van toebedeling:
Atribute = wet dient rechtstreeks toe aan een orgaan
Delegate = bevoegdheid die al bij een orgaan is wordt overgedragen
o Onderscheid in wetgevende/regelgevende en bestuursbevoegdheden want dat leidt
tot een andere grondslag. Boek zegt welke.
Onder welke voorwaarden = zijn er grenzen en/of bevoegdheden
, o Door de wet namelijk door de grondslag.
o Voorwaarden waaronder iemand bevoegdheden heef (tjdelijk heef een orgaan
bevoegdhedene of dat iets alleen ten gunste van burger mag zijn)
o Ongeschreven recht moet overheid zich ook aan houdene zoals ABBB.
Publiekrechtelijke relevante = heef het te maken met overheid die bepaalde regels hebben
die afwijken van bv het privaatrecht. Wanneer hoort iets bij overheidshandelen en niet.
o Publiekrechtelijke rechtshandelingen: gaat over besluit begrip is belangrijk.
o Privaatrechtelijk handelen van de overheid ter bereiking van een publiek doel. Hierbij
geen volledige partjautonomie van de overheid. Overheid sluit een contract dat hij
gebruik maakt van een publiekrechtelijke bevoegdheid bv.
o Feitelijke handelingen kan de overheid ook uitoefenen
Hiertussen zijn grijze gebieden.
Zeggenschap uitoefenen= kan zeggenschap uitgeoefend worden: kan het leven van ons
hiermee veranderen. Hebben ze in zoverre een publieke taak hierin.
o Ingrijpen in ons leven door overheid kan door: besluiten volgens Awbe publieke taak
uitvoerene weten etc.
Let op: bevoegdheden en taken groot verschil:
Bevoegdheden = afgebakend en geef meer zekerheid
Taak uitvoeren = bredere kan van alles zijn omdat het afankelijk is
van de situate. Schenken van etene verhuren (privaatrecht)e
uitkering geven (publiekrecht) kan bij één taak horen allemaal.
Invloed van Europa
In welke rechtsgebieden
Europa (EVRM) speelt een rol in het recht in NL op veel rechtsgebieden. Doorwerking komt van:
Art. 3e 5 en 8 in EVRM: invloed in het Vreemdelingenrecht (leidt tot gezinshereniging)
Art. 2e 8 en 1 Eerste Protocol EVRM: invloed in het omgevingsrecht
Art. 1 Eerste protocol: invloed in het Socialezekerheidsrecht
Art. 6 EVRM m.b.t. rechtsbescherming en sancterecht invloed in algemeen bestuursrecht
Dit vak focust op invloed van EU-richtlijnene we hebben die veel dus veel van onze weten zijn
onderworpen aan EU-recht. Steeds meer verschillen tussen natonaal en EU-bestuursrecht.
Probleem: burgers snappen niet andere benadering van natonale/Eu-weten.
Oplossing: veel terreinen (douane recht) van bestuursrecht zijn groot deel Europees bepaald.
Invloed in natonaal algemeen bestuursrecht
Ook natonaal algemeen bestuursrecht heef invloed ervan:
Inkadering procedurele autonomie (beginselen van gelijkwaardigheide doeltrefendheide
efecteve rechtsbescherming en staatsaansprakelijkheid)
Europeanisering door algemene beginselen van Unierecht en Handvest
Europeanisering door sectorale Unieregelgeving
Initateven van Europese Awb
Europees recht werkt rechtstreeks en met voorrang om samenwerkinge harmonisate en interpretate
conform te maken. Veel bestuursrechtelijke relates hebben hiermee te maken.
Wat mag de EU op terrein van staats- en bestuursrecht
De EU die bezit lidstaten bindende normen en bevoegdhedene Verdagene handvest grondrechten EU
en art. 288 VWEU.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Pienroodhuyzen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,84. Je zit daarna nergens aan vast.
