Financieel economisch strafrecht Hoorcollege 1 14 september 2018
Intro
Actualiteiten:
- Tesla
- ING
Inbreng onderwerpen in colleges, media bijhouden.
Je ziet dat er veel ontwikkelingen in KI (kunstmatige intelligentie) zijn. Doet veel vragen rijzen: wie
is nu mogelijk strafrechtelijk aansprakelijk voor KI als je op een gegeven moment zelf beslissingen
gaat nemen, is dat nu het bedrijf dat het heeft ontwikkeld of misschien onderdeel binnen bedrijf dat
toezicht had moeten houden? Überhaupt toezicht houden op KI die zelf keuzes gaat maken? Lijkt
Nelemans en Kooijmans een leuk onderzoeksonderwerp. Niet zo zeer voor scriptie maar meer
voor mogelijk proefschrift. Interesse melden, mogelijkheden doorlopen. Volg het nieuws! Veel mee
te doen. Beetje aanpalend aan financieel economisch strafrecht; nu nog niet, maar gaat nog
komen.
Inhoud van het vak
Onderwerpen
- Week 1. Korte uitleg financiële sector. Om welke regelgeving gaat het? Wat is financieel
strafrecht.
- Week 2 t/m 4 diepte in. Toepassingsvraagstukken, afweging.
o Week 2: voorwetenschap, regulering en vraagstukken.
o Week 3 marktmanipulatie. Wat is het, welke vraagstukken.
o Week 4 effecten fraudezaken, commune strafrecht (oplichting, valsheid in geschrifte)
in combi met financiële instrumenten zoals effecten.
- Week 5 en 6 geen college (take home).
- Week 7 handhaving. Eerste weken meer materieel recht. Nu kijken: hoe wordt er gehandhaafd?
Bestuursrechtelijk (boetes) strafrechtelijk (vervolging) of transacties met OM, ook vorm van
handhaving. Laatste tijd nodige discussie over: zijn transacties nu onder bepaalde
omstandigheden wenselijk of niet? Voor en tegenstanders transacties.
- Week 8 en 9 (Kooijmans). Bespreekt eerst anti witwas regelgeving en in week 9
voordeelsontneming.
- Week 10 Laurie Schreurs begonnen met proefschrift cryptocrimes. Regulering van misbruik
van cryptovaluta. Denk aan het gebruik, dus cryptovaluta voor darkweb (drugs, wapens).
Minder makkelijk te traceren spoor achterlaten voor opsporingsinstanties. Of uitgifte
cryptovaluta, denk aan Bitcoins. Tig andere varianten die worden uitgegeven. Bij uitgifte niet
altijd netjes omgegaan in documentatie met informatie. Misleidende onjuiste informatie. Ook in
verhandeling, op markt waar wordt verhandeld wordt vaak handelsstrategie toegepast om de
koers op te werken of naar beneden te werken. Proberen voordeel mee te behalen. Hoogst
actueel! Lees krant, basis over crypto.
Tentaminering
- Take home exam week 5 en 6. Groepjes vormen. Opdracht samen maken en uiterlijk 19
oktober inleveren. Groepscijfer 20%. Tentamen 80%. Tussentoets goed maken, goede basis
uiteindelijke cijfer. Meestal groep van 4 personen. Regulier tentamen in december,
hertentamen in januari.
Docenten
- Nelemans
- Kooijmans (week 8 en 9)
- Schreurs (week 10)
Verplichte literatuur
- Literatuur zie syllabus.
- Benodigde wet- en regelgeving, voor de colleges en het tentamen:
(i) wetbundels (met in ieder geval het WvSr, het WvSv, de WED en de Awb);
(ii) de Verordening marktmisbruik;
(iii) de Richtlijn marktmisbruik (let op dat u de nieuwe versie hebt: 2014/57/EU);
, (iv) het Besluit uitvoering EU-verordeningen financiële markten;
(v) het Besluit bestuurlijke boetes financiële sector; en
(vi) de Wft-bepalingen die zien op boetehoogtes.
Wetten en regels waar we in vak mee te maken hebben. Pakketje zelf samenstellen (print, bundel)
zodat het werkzaam is. Financieel strafrecht is vrij breed, veel wetten en regels. Meenemen naar
tentamen. Nelemans geeft aan eind van het vak aan welke regels we sowieso mee moeten nemen.
Filmavond/bezoek toezichthouder
- Week 5 (vakantie) film thuis kijken via Netflix of andere manier. Film gaat over onderwerpen in
het financieel strafrecht -> TENTAMENVRAAG
- Week 11 (nog geen datum). Contact met AFM. Deelname is 'verplicht' -> TENTAMENVRAAG
De financiële sector in een notendop
De financiële sector is groot
Wereldwijd om en nabij 11 triljoen (triljoen = 1000 miljard, 1 miljard = 1000 miljoen). Geld dat er
doorheen stroomt. Regulering financiële sector hebben we het over iets heel groots. Iets wat
moeilijk te overzien is en te doorgronden is.
Pie chart van verschillende industrieën. Financial services
maakt ongeveer 14% uit van de totale wereldwijde
economie. Relatief klein ten opzichte van alle andere
industrieën bij elkaar. Als je het absoluut neemt, in geld
uitgedrukt, is het een enorm grote sector.
Wat gedateerde charts, maar meest aansprekend en geven inzicht:
Global assets under management Total global debt
Mensen hebben geld over en vragen dan bedrijven Dat kunnen zijn:
om dat te managen/beleggen. Dat kunnen zijn: - overheden
- overheden - bedrijven
- bedrijven - particulieren
- particulieren Schuld hebben aan bank of andere financiële
Je gaat naar een asset manager en je zegt: beleg partij. 180 - 200 triljoen uitstaande leningen.
dat maar, zodat wij op den duur een goed rendement Cent voor cent terugbetalen aan een partij.
hebben. Niks mee doen, levert het niks op.
Totaalbedrag assets under management (dus
eigenlijk belegd geld) tussen 50 a 60 triljoen
wereldwijd.
, Derivaten Wereldwijde verhandeling buitenlandse
Wel wat gedateerd. 2011 - 800 triljoen aan derivaten. valuta
Merendeel interest rate swaps. Worden verkocht aan: Hoe veel buitenlandse valuta wordt er
- bedrijven (MKB) dagelijks verhandeld wereldwijd?
- overheden Aangekocht/verkocht, hoe veel geld wordt er
om het risico van rente fluctuatie op te vangen. Graag verhandeld? Het loopt op. 2013 was het
stabiliteit, niet onderhevig zijn aan schommelingen in rond de 5 triljoen per dag.
rentes. Verkopen eigenlijk die fluctuatie aan andere
partij en krijgt daar vaste rente voor terug. Enorme
markt. 500 - 600 triljoen aan derivaten die uitstaan.
Verkocht door banken, andere financiële instellingen
aan bedrijven. Moet gewoon worden betaald, grote
markt. Andere derivaten die erbij staan:
- Foreign exchange
o Derivaten op valuta
o Buitenlands geld
- Credit Default Swaps (CDS)
o Verzekering afnemen dat een lening niet
wordt terugbetaald.
o Geconstrueerd financieel instrument
wordt verkocht.
Belangrijkste categorie is hier de interest rate swap.
Enkele spelers in de financiële sector
Financiële sector is groot. Opgesplitst in allerlei verschillende onderdelen, veel verschillende
spelers. Lastig geheel te overzien, lastig te doorgronden. Internationaal, grensoverschrijdend
verkeer. Dat is het speelveld waarbinnen wetgevers, toezichthouders en straks ook het OM moeten
acteren.
- Commerciële banken en investment banks
o Je hebt commerciële banken waar je gewoon je geldrekening hebt, lening hebt lopen,
waar je spaart, misschien effectenrekening om in aandelen te beleggen. Hypotheek
afnemen.
o Investment banks (investeringsbanken) treden niet op voor jou en mij, maar voor
bedrijven. Bedrijf dat geld nodig heeft. Helpt bedrijf met lening/krediet of uitgifte nieuwe
aandelen of met bedrijf naar beurs. Je gaat naar bank, dit is wat we nodig hebben voor
financiering van bedrijf, hoe gaan we dat doen? Fee voor betalen. Geld binnenhalen.
- Verzekeraars
o Belangrijke financiële speler in het geheel. Risico verkopen aan verzekeraar, premie
voor betalen. Premie op balans. Deel premie om te beleggen voor grote klappen of
rendement behalen, ander deel gebruiken om schades en andere verplichtingen uit te
keren.
o Grote beleggers! vrij veel premie opbouw.
- Vermogensbeheerders / Investeerders / Aanbieders van beleggingen
o Vermogensbeheerders - je hebt geld over. Je zet het uit bij andere partij en die belegt
het voor jou.
