Financieel economisch strafrecht Hoorcollege 4 05 oktober 2018
Tussentoets
- 19 oktober deadline. Digitaal via e-mail indienen. Casusposities met een paar vragen.
Beantwoorden van vragen in geschreven vorm met maximum aantal woorden. Nelemans kijkt
naar de analyse! Vraag gesteld tav casus, Nelemans wil dat er stapjes worden gezet aan
de hand waarvan een conclusie wordt getrokken. Nelemans wil niet hele bepalingen
uitgeschreven hebben. Niet hele lappen tekst lezen, gaat om de analyse. Stap, stap, stap
-> conclusie. Sommige vragen zijn heel kort te beantwoorden, als je maar die stapjes zet en
niks vergeet. Als je begint te schrijven: dit is de bepaling, dit is de jurisprudentie, dit is wat
Nelemans heeft verteld in colleges en je komt dan pas tot de conclusie, dan krijg je heel veel
tekst en weinig analyse. Schrijfproblemen omdat je te weinig ruimte over hebt en je krijgt weinig
punten toegekend!
- Voorbeeld
o Iemand krijgt belangrijke informatie. Die informatie wordt in een cafe aan iemand
anders doorgegeven. Mag die persoon dan gaan handelen JA/NEE? Nelemans
verwacht niet een hele beschrijving van wat handelen met voorwetenschap is.
Nelemans verwacht:
§ Is er informatie?
§ Is het belangrijke informatie?
• Kwalificeert als voorwetenschap
§ Informatie wordt doorgegeven, dat is een derde.
• Niet in normale uitoefening van werk/beroep/functie. Uitzondering niet
van toepassing
• Dus: deze persoon die deze informatie krijgt, mag er niet mee
handelen.
o Misschien is iemand nog zo slim om te zeggen: stel nou dat hij contrair aan zijn
voorwetenschap handelt of moet handelen, dat zou wel kunnen want dan maak je er
geen gebruik van -> levert extra punt op
- Dus stapsgewijs uitwerken. Met de laatste stap aangeven dat je nog net iets verder denkt en
nog een scherpe opmerking erbij maken, dan heb je alle punten. Je krijgt een cijfer met je hele
groep, je levert 1 bestand in. Telt 20% mee, mag gecompenseerd worden (dus je kunt een
onvoldoende halen).
- Zelf groepjes vormen, 3 tot 4 personen. Houd 4 personen aan. 5 vaak te veel, 3 soms te weinig.
4 is de ideale samenstelling. Geen groepje, mail Nelemans.
Onderwerpen
- Fraude
o Literatuur voor deze week ziet alleen op fraude.
- Compliance en interne onderzoeken
o Baseren op de slides.
Fraude
Waar denk je aan bij 'fraude' in de context van de financiële sector?
Jaarrekeningen, belastingfraude, Volkswagen (sjoemelsoftware). Verschillende vormen van fraude
al dan niet in de financiële sector. Bij sjoemelsoftware zou je kunnen zeggen: dat is niet financiële
sector, want dat is Volkswagen, maar Volkswagen is wel beursgenoteerd. Stukken op financiële
markt die worden aangeboden/verhandeld, link met financiële markten dus gemakshalve onder
fraude binnen financiële sector vatten.
Nelemans noemt deze voorbeelden om een beeld te geven van fraude. Normaal gesproken wordt
er bij fraude gekeken naar kleine oplichtingszaken, dus in het commune strafrecht zie je vaak dat
partij A partij B heeft opgelicht. Behapbare zaken. In de grote wereld van de financiële sector zijn
fraudezaken vaak wat groter en complexer. Liggen wat minder voor de hand, maar daar komt het
dus ook voor.
, Bekende zaken
3 voorbeelden van zaken op verschillende niveaus:
- Fraude door onderneming zelf
- Directeuren van onderneming
- Fraude met beleggingen
CORPORATE
Ahold
- In 2003 komt aan het licht dat Ahold dochter US Foodservice heeft gesjoemeld met de
boekhouding -> resultaten USD 880 miljoen te hoog
- Ahold had de omzet van bepaalde JVs niet mogen meetellen volgens Amerikaanse
verslaggevingsregels (control letters werden teniet gedaan door side letters)
- In 2004 schikt Ahold met de SEC en twee bestuurders van US Food kregen celstraffen
- In 2009 veroordeelde het Hof drie bestuurders van Ahold tot geldboetes en
voorwaardelijke gevangenisstraffen
o Veroordeling: valsheid in geschrift t.a.v. de Amerikaanse jaarrekening en
control/side letters | oplichting van de externe accountant
Ahold groeide begin van 21e eeuw vrij snel door overnames. In 2003 kwam aan het licht dat 1 van
de ondernemingen die Ahold had overgenomen in de VS (US Foodservice), dat binnen die
onderneming allerlei financiële resultaten rooskleuriger waren voorgesteld dan dat ze eigenlijk
waren. Boekhouding onregelmatigheden, beter voorgespiegeld dan dat het ging bij US
Foodservice. Bijna $1 miljard opgepoetst, verhoogd. Kwam men achter, onderzoek VS autoriteiten.
Wat is daar gebeurd, hoe kan het dat de jaarrekening/financiële cijfers niet kloppen, wie
verantwoordelijk, welke maatregelen nemen?
Kwamen nog meer onregelmatigheden aan het licht. Ahold, NL entiteit (NV) had ook in financiële
verslaggeving een aantal JV's volledig geconsolideerd in de boeken. Omzet en winst die uit JV's
voortkwam bij hun eigen resultaten opgenomen. JV nog een partij, je hebt niet 100% aandelen.
Bijvoorbeeld partij A en B ieder 50%. Vraag is: hoe veel mag je van de resultaten van de JV
toerekenen aan resultaat van de NV (onderneming die erboven staat)?
Vraag was: mag dat naar NL boekhoud regels / mag dat naar VS boekhoudregels? Bepaalde JV's
volledig meenemen (dus 100%) in eigen resultaten. Daar kwam groot onderzoek naar. Onder NL
boekhoudregels allemaal niet zo duidelijk, kwam erop neer: het volledig toekennen van die
resultaten van de dochters aan de NV was onjuist. Onder VS boekhoud regels kwam men tot
conclusie: had niet zo gemogen.
OM heeft 3tal bestuurders van Ahold daarvoor vervolgd. TTL valsheid in geschrift tav Amerikaanse
jaarrekening. Ook valsheid in geschrift tav control en sideletters. Wat was nu het geval? Ahold
jaarlijks accountantscontrole, informatie overleggen aan accountant. Bestuur had control letters
overlegd; 100% consolideren, maar daarnaast side letters en daarmee ongedaan gemaakt.
Accountant op verkeerde been gezet. Zodoende 100% consolidatie van de omzet JV's
toegerekend aan de omzet van de NV.
Veroordeling gekomen. Relatief lage geldboetes. Heel lang complex proces geweest. Kapstok:
fraude. Op welke niveaus kan iets mis gaan? Zowel bij dochter die zaken rooskleuriger voorstelt
als bij het bestuur van de NV die met control en sideletters aan het manipuleren is om uiteindelijk
goedkeuring van de accountant te krijgen.
Ahold zaak hoog ingezet, uitkomst: veroordeling niet zo zwaar zoals ingezet.
DIRECTEUREN
Klimop
- Grootschalige fraude met vastgoedbeleggingen van Bouwfonds en het Philips
Pensioenfonds
- Meerdere directeuren van de twee ondernemingen hadden vastgoed gekocht en
verkocht tegen ongunstige prijzen in ruil voor steekpenningen
- Valsheid in geschrift, verduistering, omkoping, witwassen en deelname aan een
criminele organisatie
