Zeer uitgebreide aantekeningen inclusief ingevoegde sheets van het vak financieel economisch strafrecht 2018/19 (uitgewerkt aan de hand van audio opname)
Financieel economisch strafrecht Hoorcollege 7 09 november 2018
Vermogenssancties
In HC7 staan vermogenssancties centraal, in het bijzonder ontneming wederrechtelijk verkregen
voordeel. HC6 afpakken van misdaadgeld, crimineel geld over de band van het witwassen.
Objecten van witwassen kun je verbeurd verklaren. In dit college andere specifieke sancties die de
overheid tot haar beschikking heeft om geld af te pakken.
Het strafrechtelijk sanctiestelsel
§ Titel II Boek 1 Sr: (commune) hoofdstraffen en bijkomende straffen
§ Titel IIA Boek 1 Sr: (commune) maatregelen
§ Formeelrechtelijke ‘vertaling’: vierde vraagpunt van art. 350 Sv
§ Verwijtbaarheid is grondslag straf; ongewenste situatie is grondslag maatregel
o Kooijmans begint algemeen met de sanctiesoort van de straf en sanctiesoort van de
maatregel. Waarin verschillen straffen van maatregelen? Voorbeeld: dhr X op vakantie
gegaan naar Curacao. Gisteren vlucht Curacao - NL. Op Schiphol geland en in koffer
is cocaïne aangetroffen. Verdacht van opzettelijk invoeren van cocaïne. Grofweg 2
scenario's denkbaar.
SCENARIO 1
Dhr X wordt op Schiphol door KMAR aangehouden. Cocaïne wordt in beslag genomen.
Dhr X bekent dat hij de cocaïne in de koffer heeft gestopt en daarmee naar NL is
gevlogen. Dan zou het zomaar eens kunnen zijn dat de rb Noord-Holland zittingslocatie
Schiphol dhr X gaat veroordelen wegens het opzettelijk invoeren van cocaïne. Aantal
jaren gevangenisstraf, afhankelijk van hoeveelheid ingevoerde drugs. Ligt voor de
hand: dhr X treft een verwijt; voor deze invoer worden gestraft. Grondslag van de straf
is dan dus ook gelegen in de verwijtbaarheid die tot uitdrukking komt in het strafbare
feit. Dhr X had ervoor kunnen kiezen het feit niet te plegen, dhr X deed dat wel en nu
op de blaren zitten.
SCENARIO 2
Het andere scenario is dat er weliswaar drugs in de koffer van dhr X is aangetroffen,
maar dat dhr X er werkelijk geen weet van heeft gehad dat die cocaïne in zijn koffer
zat. Dhr X vertelt aan de rechter dat hij er geen enkele weet van had. Rechter acht de
verklaring van dhr X aannemelijk en spreekt dhr X vrij: rechter kan het opzet op de
invoer van de drugs niet wettig en overtuigend bewezen achten. Vrijspraak.
Drugs zijn in beide scenario's in beslag genomen. Eerste scenario volgt een veroordeling, drugs
zijn onder dhr X in beslag genomen en kunnen dan ook worden onttrokken aan het verkeer, zie
36b Sr. Onttrekking aan het verkeer moet je opvatten als het uit de maatschappelijke circulatie
halen. Je zou het ook kunnen vertalen als vernietigen, drugs worden vernietigd. Ook in het tweede
scenario dient dit zich aan. Dhr X is weliswaar vrijgesproken voor opzettelijke invoer van cocaïne,
de cocaïne is onder dhr X in beslag genomen. Vanuit oogpunt van volksgezondheid niet wenselijk
dat cocaïne teruggaat naar dhr X. Ook dan in scenario 2 (vrijspraak) kan de cocaïne aan het
verkeer worden onttrokken. Ongewenst dat gevaarlijke voorwerpen zomaar in de vrije
maatschappelijke circulatie bevinden. Die ongewenste situatie wordt door de maatregel van
onttrekking aan het verkeer ten einde gebracht, ongeacht of het dhr X een verwijt treft voor het
voorhanden hebben of invoeren van die cocaïne. Of het dhr X nu kan worden verweten of niet, we
vinden het hoe dan ook vanuit maatschappelijk perspectief onaanvaardbaar/ongewenst dat er
gevaarlijke voorwerpen in de circulatie zijn. Of dat nu drugs of vuurwapens zijn, dat doet niet ter
zake zolang de betreffende voorwerpen maar worden onttrokken aan het verkeer. Dat is het
fundamentele verschil tussen de straf als sanctiesoort en de maatregel als sanctiesoort.
Straf krijgt als grondslag de verwijtbaarheid. De verwijtbaarheid die tot uitdrukking komt in strafbaar
feit. De maatregel kent als sanctiesoort als grondslag een ongewenste situatie. Doelstelling van
maatregel is het opheffen van de ongewenste situatie. Zie proefschrift Kooijmans.
, Binnen ons strafrechtelijk sanctiestelsel kunnen we dus onderscheiden tussen straffen en
maatregelen. We zouden nog verder kunnen onderscheiden naar vrijheidsontnemende en
vrijheidsbeperkende sancties en vermogenssancties. Vrijheidsontnemende en
vrijheidsbeperkende sancties worden ihkv financieel economisch strafrecht niet besproken
(keuzevak strafrechtelijk sanctierecht). In HC7 wordt ingezoomd op een aantal belangrijke
vermogenssancties, sancties dus die de betrokkene/veroordeelde in zijn vermogenspositie treffen.
Geldboete
We begrijpen best dat een moord of een doodslag of verkrachting niet wordt afgedaan met een
geldboete. In ieder geval niet alleen wordt afgedaan met een geldboete, ook al bedreigt de wet wel
met een geldboete tegen dat soort delicten. Delicten lenen zich naar hun aard nauwelijks voor een
dergelijke sanctie. Bij financiële en economische delicten kan dat heel anders liggen. Als A zich
beperkt tot een milieudelict, dan is dat een voorbeeld van een economisch delict over de band van
de WED, dan is het wel goed voorstelbaar dat bijvoorbeeld het in de grond laten lekken van giftige
stoffen wordt bestraft of mede wordt bestraft met een geldboete.
§ Zes categorieën: art. 23 lid 4 Sr
o Geldboetes zijn ingedeeld in 6 categorieën. Zie 23 lid 4 Sr. 23 Sr is onderdeel van Boek
1, Titel 2 (algemene bepalingen). In de bijzondere strafbepalingen (Boek 2 en 3) 91 Sr
- tot buiten het WvSr, wordt in de desbetreffende sanctienorm omschreven welke
geldboetecategorie op het betreffende delict van toepassing is.
Per 1 januari 2020 wordt het verder geïndexeerd.
o Feiten waarvoor een boete van 6e categorie kan worden opgelegd is een stevige klap
in de portemonnee. Stel je voor dat dhr X zich schuldig maakt aan een delict dat kan
worden bestraft met een geldboete van de 4e categorie (€ 20.750). Dat is voor
natuurlijke personen een tamelijk zware straf.
§ T.a.v. rechtspersonen evt. art. 23 lid 7 Sr
o Stel je voor dat de NS zich schuldig maakt aan overtreding van 96 lid 2 Spoorwegwet.
Hierin is de verplichting opgenomen voor o.a. de NS om onze minister van
infrastructuur en milieu informatie te verschaffen over het spoorwegbedrijf tbv de
taakvervulling van de minister. Als de NS nalaat om aan die wettelijke
informatieverplichting te voldoen, dan levert dat een overtreding van de Spoorwegwet
op. Die kan worden bestraft met een geldboete van de 5e categorie (€ 83.000).
Dagelijkse omzet van de NS is hoger dan € 83K. € 83K is voor de NS peanuts. Voelt
daar vrijwel helemaal niets van. Om die reden bepaalt 23 lid 7 Sr dat er tav
rechtspersonen kan worden doorgeschakeld door rechter naar een naast hogere
geldboetecategorie als de eigenlijke geldboetecategorie geen passende bestraffing
toelaat. Dat is een weinig onderscheidend criterium dat de rechter dus grote
vrijheid geeft. Roept temeer algemeen de vraag op: hoe hoog mag de geldboete in
een concreet geval precies zijn?
o Maximale geldboete wordt bepaald door de specifieke sanctienorm van de
strafbepaling. Voor rechtspersonen kan ook de algemene bepaling van 23 lid 7
Sr een rol spelen. Vergelijkbare bepaling is 12 Opiumwet.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Lemmiwinks. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
