In dit document worden hoofdstukken van het boek fundamenten van de psychologie samengevat. Daarnaast is er ook een uitgebreide begrippenlijst per hoofdstuk. Hierin zijn alle hoofdstukken samengevat behalve hoofdstuk 2, 8 en 11.
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1 – Wat is psychologie?................................................................................................................. 3
1.1 Een definitie van psychologie.........................................................................................................................3
1.2 Ontwikkelingen die de psychologie mogelijke gemaakt hebben...................................................................3
1.3 Het ontstaan van de psychologie...................................................................................................................5
1.4 De moderne psychologie: drie invloeden op het gedrag................................................................................7
1.5 Onderzoeksmethoden in de psychologie........................................................................................................7
1.6 De plaats van de psychologie in de samenleving...........................................................................................8
Hoofdstuk 3 – De waarneming..................................................................................................................... 10
3.1 Van zintuigelijke gewaarwording naar waarneming...................................................................................10
3.2 Van retina naar de hersenen: bottom-up processen....................................................................................10
3.3 De perceptie verbeteren door de informatieopname te sturen: top-down processen.................................12
3.4 Waarneming van gezichten..........................................................................................................................12
3.5 Waarneming van diepte en beweging.........................................................................................................12
3.6 Perceptuele capaciteiten bij pasgeborenen.................................................................................................13
Hoofdstuk 5 – Het geheugen........................................................................................................................ 17
5.1 De bevindingen van Ebbinghaus in de 19e eeuw..........................................................................................17
5.2 Het geheugenstelsel van Artkinson en Shiffrin.............................................................................................17
5.3 Verdere ontwikkelingen in de geheugentheorieën.......................................................................................18
5.4 Informatie oproepen uit het LTG..................................................................................................................19
5.5 Herinnering is reconstructie..........................................................................................................................21
5.6 Amnesie en het impliciete geheugen............................................................................................................22
,Hoofdstuk 1 – Wat is psychologie?
1.1 Een definitie van psychologie
Psychologen proberen menselijk gedrag te begrijpen. Hiervoor zullen ze het gedrag
op een systematische manier observeren en kijken hoe het beïnvloed wordt door
gebeurtenissen in de omgeving.
Psychologie is een wetenschap waarbij het gedrag bestudeerd wordt en waarbij de
gedragsevidentie gebruikt wordt om de interne processen te begrijpen die aan dat gedrag
ten grondslag liggen. -> door systematische observatie van meetbare kenmerken (het
gedrag) inzicht te krijgen in de processen die niet rechtstreeks te observeren vallen (de
interne processen).
Herman Ebbinghaus, één van de pioniers van de psychologie -> begon zijn grootste werk
Über das Gedächtenis (1885) met de woorden ‘Van het oudste onderwerp zullen wij de
nieuwste wetenschap maken’.
1.2 Ontwikkelingen die de psychologie mogelijke gemaakt hebben
Filosofie in het oude Griekenland -> De eerste geschriften over de invloed van de mens
waren geschreven door de Griekse filosofen Plato en Aristoteles.
Plato (428-347vC) -> onderscheid tussen:
- De ware, onzichtbare wereld van onveranderlijke, ideale vormen.
- De zichtbare, veranderlijke wereld rondom ons, die een onvolmaakte afspiegeling is
van de ware wereld.
De menselijke ziel is een deel van de ware, ideale wereld; zij woont tijdelijk in het
lichaam en keert na de dood naar de kosmos terug.
Echte kennis kwam voort uit de menselijke geest.
Wiskunde was de hoogste vorm van wijsheid die het dichtst de ideale wereld
benaderde, want getallen waren onveranderlijk.
Aristoteles (384-322vC) -> hechtte meer belang aan observatie, maar ook voor hem kon
kennis niet op observatie gebaseerd zijn.
Streven naar volmaaktheid, hij zag bijvoorbeeld een eikel niet als iets wat ging
verdwijnen, maar wat kan uitgroeien tot een grote eikenboom. Volgens Aristoteles
moesten we, om echte kennis te hebben, vertrekken vanuit ‘onwrikbare standpunten;
axioma’s’. Axioma: aangenomen waarheid, onbewezen stelling.
Hij hield zich ook bezig met de zin van het leven, het doel van de mens is dan ook
streven naar gelukkig leven. Geen hedonistische levensstijl, dus een leven dat
continu naar ervaringen van genot zoekt, maar een leiden van een deugdzaam leven.
Als de ziel/geest deugdzaam en tevreden is, is de mens gelukkig. De menselijke ziel
onderscheidt zich van de dieren, omdat het over verstand/rede beschikt. Mensen
kunnen dus redeneren.
3
, De rooms-katholieke Kerk -> na de val van het Romeinse Rijk was de rooms-katholieke
Kerk de belangrijkste hoeder van kennis in de westerse wereld.
Vertaalde de geschriften van Plato en Aristoteles in een kerkelijke leer.
Doordat God garant stond voor de waarheid, waren de geschriften van de kerkvaders
de meest betrouwbare bron van informatie.
De mensheid had veel van hun kennis verloren, dus gingen ze terug naar de oude
geschriften, vooral tijdens de renaissance.
Een nieuwe manier van denken -> Wetenschappelijke revolutie -> de overtuiging van de
Grieken en de katholieke Kerk dat waren kennis gebaseerd is op nadenken, intuïtief
aanvoelen en goddelijke ingevingen lijkt spontaan te ontstaan, want we vinden die terug in
alle beschavingen, die zich los van elkaar ontwikkeld hebben
Factoren die een rol hebben gespeelt bij de wetenschappelijke revolutie in Europa:
Verminderende macht van de rooms-katholieke Kerk,
Een herwaardering van handel en handenarbeid,
De uitvinding van boekdrukkunst,
De ontdekkingsreizigers en daarbij de confrontatie van de westerse wereld met de
islamitische en Chinese beschavingen,
De oprichting van universiteiten,
Een periode van relatieve welvaart.
Kalender lijkt niet te kloppen:
Juliaanse kalender -> Julius Caesar -> werd sinds Romeinse Rijk gebruikt -> 365 dagen en
een schrikkeljaar om de 4 jaar -> 365.2425 dagen officieel dus per jaar 11 min tekort -> elk
134 jaar mist er een dag -> eind 15e eeuw liep de kalender 10 dagen achter.
Gregoriaanse kalender -> kwam in de 16e eeuw ter vervang van de juliaanse kalender ->
men sprong van donderdag 4 november naar vrijdag 15 oktober 1582
De Copernicaanse revolutie -> het inzicht dat de aarde niet het centrum vormde van het
heelal:
Nicolaus Copernicus (1473-1543) -> Pools Duitse geleerde -> aarde draait om de zon ->
bleef hypothetisch tot Galileo.
Galileo Galilei (1564-1642) -> publiceerde in 1632 een boek waarin hij het copernicaanse
model verdedigd -> onderbouwde dit met nieuwe observaties -> werd mogelijk gemaakt door
de uitvinding van de telescoop.
Isaac Newton (1643-1727) -> beschreef de planeten rond de zon -> aan de hand van
wiskundige formules -> wetten van Newton -> beginpunt van de fysica.
Volgens Snow (1959) -> ontstonden er op een gegeven moment 2 aparte culturen:
1. De klassieke, humanistische cultuur,
2. De nieuwe natuurwetenschappelijke cultuur.
Volgens de geesteswetenschappen is het bestuderen en uitbreiden van de bestaande
cultuur en kunst het na te streven ideaal. Volgens de natuurwetenschappers moet de
volledige samenleving heringericht worden op basis van wetenschappelijke inzichten.
De fysioloog Hermann von Helmholtz (1821-1894) -> wist als eerste de
informatieoverdracht snelheid in de zenuwen bij een kikker te meten, namelijk 30 meter per
seconde, 100km per uur.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fleurhendriks. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,39. Je zit daarna nergens aan vast.
