Samenvatting Maatschappijleer strafrecht
Gemaakt door: J3NS3002
§2.6 Strafrecht: opsporing en vervolging
2.6.1 De rechtsstaat en het strafrecht
- Het strafrecht gaat over de manier waarop de overheid omgaat met burgers
die de wet overtreden.
- Bij bestrijding van criminaliteit moet de overheid rekening houden met de
grondbeginselen van de rechtsstaat.
- 2 beginselen zijn belangrijk: de grondrechten en het legaliteitsbeginsel.
Grondrechten en het strafrecht
- Er gelden regels om te voorkomen dat grondrechten geschonden worden:
● Recht op een eerlijk proces door een onafhankelijke en onpartijdige
rechter.
● Onschuldvermoeden; als verdachte ben je onschuldig tot het
tegendeel bewezen wordt.
● . Er zijn regels voor de behandeling van een verdachte. Deze regels
voor justitie en politie staan in het Wetboek van Strafvordering.
● Recht op een advocaat.
Legaliteitsbeginsel en het strafrecht
- De wet geeft de overheid allerlei bevoegdheden, het legaliteitsbeginsel zorgt
voor grenzen aan wat de overheid binnen die bevoegdheden mag doen. Dat
is terug te zien in de volgende regels van het Wetboek van Strafrecht:
● Strafbaarheidbeginsel; hierdoor kun je niet veroordeeld worden voor
iets wat volgens de wet niet strafbaar is. (Artikel 1 van Wetboek van
Strafrecht).
● Een strafbepaling; in de wet moeten strafbare handelingen duidelijk
omschreven zijn → Iedereen weet hierdoor wat wel en niet mag.
● De ne bis in idem-regel: Je kunt niet 2 keer vervolgd worden voor
hetzelfde vergrijp. Alleen in bijzondere gevallen mag het wel als
bijvoorbeeld een DNA-onderzoek bewijs levert tegen een vrijgesproken
verdachte.
● Per delict is er wettelijk een maximumstraf opgelegd.
● Als de daad niet in strijd met het recht is of de dader niet schuldig
bevonden kan worden, wordt de mogelijkheid om te straffen
uitgesloten. Bijvoorbeeld bij overmacht of ontoerekeningsvatbaarheid.
, ● De meeste misdrijven en overtredingen hebben een
verjaringstermijn. Dat betekent dat iemand na x aantal jaar niet meer
veroordeeld kan worden voor een misdrijf. Dit geldt niet voor ernstige
misdrijven zoals moord, verkrachting en mensensmokkel. De gedachte
achter een verjaringstermijn is: langere tijd → betrouwbaar
bewijsmateriaal wordt steeds lastiger te verkrijgen.
Misdrijven en overtredingen
- Misdrijven; ernstige strafbare feiten zoals; moord, mishandeling,
verkrachting, etc. De maximale straf hierop is levenslang.
- Overtreding; minder ernstige strafbare feiten zoals; fietsen zonder licht,
wildplassen, etc. De maximale straf hierop is 1 jaar celstraf.
2.6.2 Het strafproces
Het hele strafproces, vanaf de ontdekking van een misdrijf tot het moment de
veroordeelde zijn straf ondergaat, kun je indelen in 6 delen. Hierbij treed een officier
van justitie (OvJ) namens het openbaar ministerie (OM) op in naam van de staat. de
6 fasen zijn:
1. De opsporing; onderzoek naar het misdrijf onder leiding van een OvJ.
2. De aanhouding.
3. De vervolging door het OM.
4. De berechting door 1 of meer rechters tijdens een openbare terechtzitting.
5. Eventueel hoger beroep en cassatie.
6. De uitvoering van de opgelegde straf.
- Fase 1 en 2 vinden soms omgekeerd plaats.
Opsporing
- Politie start onder leiding van OvJ de opsporing met het verzamelen van
informatie.
- Het doel is achterhalen wat er precies gebeurd is en welke bewijzen te vinden
zijn.
- Het verslag gaat als proces verbaal naar de OvJ.
Aanhouding
- Verdachte wanneer er een redelijk vermoeden van schuld aan een misdrijf of
overtreding bestaat.
- Als verdachte mag de politie je staande houden (laten stilstaan en vragen
naar je ID) en ook aanhouden (arresteren) en fouilleren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Jens3002. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.