Te bestuderen stof: J.H. Nieuwenhuis, Hoofdstukken vermogensrecht, Verbintenissen uit andere bron dan
o.d. daad en ovk., nrs. 8.1-8.4 & Schadevergoeding, nrs. 9.1-9.8
§8 VERBINTENISSEN UIT ANDERE BRON DAN OVERK. OF O.D. (8.1-8.4)
In de praktijk zijn de obligatoire overeenkomst en de onrechtmatige daad (inclusief de kwalitatieve aansprakelijkheden) de
belangrijkste bronnen van verbintenissen. Daarnaast kent de wet nog andere bronnen van van verbintenissen: zaakwaarneming (art.
6:198 e.v. BW), onverschuldigde betaling (art. 6:203 e.v. BW) en ongerechtvaardigde verrijking (art. 6:212 BW). Zij kennen ieder hun
eigen vereisten.
HOOFDSTUK VIII: Verbintenissen uit andere bron dan o.d. of ovk.
8.1 Inleiding
Onrechtmatige daad en overeenkomst zijn stellig de belangrijkste bronnen van verbintenissen, maar er zijn
ook andere. Drie ervan zijn geregeld in de vierde titel van boek 6: zaakwaarneming, onverschuldigde
betaling en ongerechtvaardigde verrijking.
8.2 Zaakwaarneming
Art. 6198: ‘Zaakwaarneming is het zich willens en wetens en op redelijke grond inlaten met de behartiging
van eens anders belang, zonder de bevoegdheid daartoe aan een rechtshandeling of elders in de wet
geregelde rechtsverhouding te ontlenen.’ Zaakwaarneming is een bron van verbintenissen voor zwel de
zaakwaarnemer als de belanghebbende.
De zaakwaarnemer is verplicht bij de waarneming de nodige zorg te betrachten (art. 6:199 lid 1). Schendt
hij deze verbintenis dan is sprake van een tekortkoming en is hij verplicht de schade te vergoeden (art.
6:74). Voor zover zijn belang naar behoren is behartigd rust op de belanghebbende krachtens art. 6:200 lid
1 de verbintenis de schade te vergoeden die de zaakwaarnemer heeft geleden. Een zaakwaarnemer is
bevoegd rechtshandelingen te verrichten in naam van de belanghebbende, voor zover diens belang
daardoor naar behoren wordt behartigd (art. 6:201).
8.3 Onverschuldigde betaling
Op de ontvanger van een onverschuldigde betaling rust de verbintenis tot ongedaanmaking van de
betaling (art. 6:203). Het begrip ‘betaling’ dient ruim te worden genomen en omvat iedere prestatie, niet
slechts het verschaffen van geld. Een betaling is ‘onverschuldigd’ als zij ‘zonder rechtsgrond’ geschiedde.
- Bij vernietiging ontvalt, met terugwerkende kracht, de rechtsgrond. Er is dan sprake van art. 203 lid 2:
onverschuldigde betaling.
- Bij ontbinding ontvalt de rechtsgrond niet, aangezien er niet sprake is van terugwerkende kracht. De
rechtsgrond ontvalt niet en dus kan er niet sprake zijn van onverschuldigde betaling. Nu geldt 6:271.
Onverschuldigde betaling leidt niet steeds tot een verbintenis tot ongedaanmaking. Soms treedt daarvoor
een verbintenis tot waardevergoeding in de plaats: art. 6:210 lid 2.
Art. 6:211 sluit in een aantal gevallen de terugvordering uit.
8.4 Ongerechtvaardigde verrijking
Uit ongerechtvaardigde verrijking ontstaat een verbintenis tot schadevergoeding. Een verrijking is
ongerechtvaardigd indien daarvoor geen redelijke grond valt aan te wijzen. Art. 6:212 beperkt in drie
opzichten de omvang van de verbintenis tot schadevergoeding.
a. De verarmde kan slechts aanspraak maken op de door hem geleden schade, ook al zou de verrijking
van de ander groter zijn
b. De schadevergoeding is beperkt tot het bedrag van de verrijking
c. Voor een verbintenis tot schadevergoeding is slechts plaats voor zover dit redelijk is
, §9 SCHADEVERGOEDING
In de vorige paragrafen is al aandacht besteed aan de vraag onder welke omstandigheden de wet een recht op schadevergoeding
biedt. Denk met name aan een toerekenbare tekortkoming in de nakoming van een verbintenis uit overeenkomst (‘wanprestatie’, art.
6:74 e.v. BW) en aan de onrechtmatige daad (art. 6:162 e.v. BW), maar ook zaakwaarneming en ongerechtvaardigde verrijking geven
recht op schadevergoeding. Het ging daar steeds om de vestiging van aansprakelijkheid (wanneer bestaat er een verplichting tot
schadevergoeding?). De inhoud en de omvang van de verplichting tot schadevergoeding (welke schade komt voor vergoeding in
aanmerking en tot welk bedrag?) komen nu aan bod.
- De wet geeft op dit punt regels in art. 6:95-6:110 BW. Die regels zijn van toepassing op alle wettelijke verplichtingen tot
schadevergoeding, ongeacht of de aansprakelijkheid berust op ‘wanprestatie’, onrechtmatige daad, zaakwaarneming of
ongerechtvaardigde verrijking.
- De regels met betrekking tot de inhoud en omvang van de verplichting tot schadevergoeding kunnen worden onderscheiden in
regels die aangeven welke scande voor vergoeding in aanmerking komt (art. 6:95, 6:96, 6:106, 6;107, 6:107a en 6:108 BW) en hoe
deze moet worden begroot (art. 6:97, 6:104, 6:105 BW).
HOOFDSTUK IX: Schadevergoeding
9.1 Inleiding
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper roméepostma. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
