Uitgebreide samenvatting per paragraaf van Nectar H14 Waarnemen
- §14.1 Zintuigcellen
- §14.2 Het gehoorzintuig
- §14.3 Het gezichtszintuig
- §14.4 Het netvlies en de hersenen
- §14.5 ONTBREEKT
[Meer zien]
Laatste update van het document: 8 maanden geleden
Hoofdstuk 14 → Waarnemen
§ 14.1 → Zintuigcellen
Evenwichtszintuig
Zintuigcellen zijn gespecialiseerde cellen die reageren op een specifieke prikkel, de
adequate prikkel. Je twee evenwichtszintuigen registreren welke bewegingen je hoofd
maakt en bestaan uit een centraal deel, het vestibulum, en drie halfcirkelvormige
kanalen die loodrecht op elkaar staan. Ze zijn gevuld met een vloeistof: de endolymfe.
Informatie over de stand van het hoofd ten opzichte van de zwaartekracht en over een
rechtlijnige versnelling: maculae in het vestibulum. De haarcellen in een maculae
steken met lange ciliën in een geleilaag met daarbovenop een laagje kalksteentjes.
Massa kalksteentjes → zwaartekracht, geleilaag met traagheid → versnellen of vertragen
(verandering snelheid)
Informatie over draaibewegingen van je hoofd: de drie halfcirkelvormige kanalen die
draaiingen in drie richtingen kunnen registreren. Elk kanaal heeft aan de basis een
knobbel met daarin haarcellen met lange ciliën die in een geleiachtige massa, de
cupula, steken. De cupula kan vrij heen en weer bewegen met de endolymfe. Bij elke
draaiing beweegt de endolymfe niet direct mee door de traagheid. Aan het begin en het
einde van een draaiing bewegen de cupulae door de trage endolymfe ten opzichte van
de wand van de kanalen.
Zintuigcellen
Zintuigcellen reageren op verandering in prikkelsterkte. Het zijn receptorcellen.
Je hebt veel verschillende soorten receptorcellen:
→ Mechanoreceptoren: gevoelig voor mechanische prikkeling
→ Thermoreceptoren: gevoelig voor verandering in temperatuur
→ Chemoreceptoren: gevoelig voor bepaalde stoffen
→ Fotoreceptoren: gevoelig voor licht
Receptorcellen hebben over hun membraan een rustpotentiaal. Een adequate prikkel
leidt in de cel tot een verandering van de membraanpotentiaal, door het openen (of
dicht gaan) van ionpoorten. Bij mechanoreceptoren door vormverandering van het
celmembraan, bij thermoreceptoren door een warmtegevoelig eiwit en bij
chemoreceptoren en fotoreceptoren door een secundaire boodschapperstof die aan
doelwitmoleculen op de ionpoorten bindt. Prikkeldrempel bereikt? → depolarisatie →
Ca2+-poorten open → Ca2+-moleculen stromen naar binnen → receptorcellen lozen een
exciterende neurotransmitter in een synaps met een sensorisch neuron. De hoeveelheid
neurotransmitter bepaalt de impulsfrequentie (sterke van de prikkel). Pijnreceptoren
zijn zenuwuiteinden die reageren op prikkels die schade kunnen geven. De
prikkeldrempel van pijnreceptoren ligt veel hoger.
Constante prikkel
Door een langdurige constante prikkel kan de prikkeldrempel van een receptorcel
omhoog gaan → gewenning of adaptatie. Dieperliggende drukzintuigcellen vertonen
weinig adaptatie, pijnreceptoren geen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper evywitte. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
