Samenvatting van de hoofdstukken 10, 11 en 12 van het boek Sportpsychologie van Frank C. Bakker & Raoul R.D. Ouderjans. Te gebruiken voor tentamen Prestatiepsychologie 2 van de MInor prestatiepsychologie in Deventer.
10.0 INLEIDING
- Wat maakt een coach tot een goede coach?
- Wat kan een coach beter wel doen en wat niet?
- Hangt het af van de context? (college football of NBA)
- Is een coach een geboren leider of is coachen een vak dat je gewoon kan leren?
- Hoe belangrijk is een coach voor de sfeer in het team?
- Wat is positief coachen?
- Wat zijn mogelijke gevolgen van negatief coachen?
Coaches zijn extreem belangrijk ik de sport. De coach is de belangrijkste persoon die een
bijdrage levert aan de sportprestaties van de sporter. Het gedrag van de coach
heeft vaak aanzienlijke invloed op de psychologische toestand van de sporter,
waaronder zijn cognities, gevoelens en gedragingen.
Functies:
- Invullen van de trainingen en wedstrijdvoorbereidingen verzorgen
- Tactiek bepalen waarmee gespeelt gaat worde
- Wie worden er wel of niet opgesteld?
In de sportpsychologische modellen van coaching gedragingen van coaches en hoe
die, in interactie met allerhande situationele en persoonlijke factoren, van invloed zijn op
de sporter en hoe de sporter het gedrag ervaart en beoordeelt.
Teamleden als leiders in een team:
Naast de coach zijn er in een team ook leiders onder de teamleden
- Formele leidersrol zoals een aanvoerder
- Informele leidersrol: in de kleedkamer, ze bepalen de sfeer
Loughead et al (2006): geven aan dat athlete leadership verwijst naar een teamlid
dat een formele of informele leidersrol in het team vervult door een aantal
teamleden te beinvloeden om gezamenlijke doelen te bereiken.
Zij maken ook onderscheid tussen:
- Team leaders: wordt door minstens 50% van de teamleden als leider gezien
- Zijn doorgaans de formele leiders van het team
- Peer leaders : worden door minstens 2 teamleden als leider gezien
Team en peer leaders zijn doorgaans relatief oudere spelers, en de kwaliteit van de
speler, bijvoorbeeld basisspeler een belangrijke voorwaarde is voor de rol van team
leader.
- 30 tot 50% van de de teamleden wordt als peer leader gezien.
- 10 tot 15 % van de teamleden wordt als team leader gezien.
Functies van athlete leaders (Loughead et al., 2006)
Taakfuncties Sociale functies Externe functies
1. Helpen bij focussen op de 1. Bijdragen aan harmonie 1. Promoten van het team in de
gestelde doelen binnen het team gemeenschap
2. Helpen bij het verhelderen van 2. Ploeggenoten betrekken bij 2. Representeren van het team
de verschillende rollen en teamzaken in bijeenkomsten met andere
verantwoordelijkheden binnen 3. Helpen bij interpesoonlijke partijen of coachingstaf
het team conficten in het team 3. Zorg dragen voor voldoende
3. Assisteren bij het nemen van 4. Geven van steun aan en middelen steun en erkenning
beslissingen hebben van vertrouwen van voor het team
4. Instructies geven aan ploeggenoten 4. Buffer zijn tussen teamleden
ploeggenoten en externe afeidingen
(bijvoorbeeld de pers en
financiele zaken)
Alle drie de typen functies kunnen door beide typen leider (team en peer) worden
vervuld. Het zijn echter de formele teamleiders die een brugfunctie vervullen tussen
spelers en coachingstaf.
,10,1 DE COACH ALS GEBOREN LEIDER?
Er is een ontwikkeling te zien in het onderzoek naar coaching:
1. Eerst gezocht naar universele eigenschappen van grote leiders
beschikken de effective leiders over overeenkomstige
persoonlijkheidseigenschappen?
Hier werd uitgegaan van de great man-theorie van leiderschap: gaat
ervan uit dat de effectieve leiders een speciale persoonlijkheid
hebben.
De veklaring voor succesvol leiderschap werd dus gezocht in de
persoonlijkheidseigenschappen van de leider
Het blijkt niet zo te zijn dat succesvolle coaches zich onderschieden
van minder succesvolle coaches voor
persoonlijkheidseigenschappen.
2. Daarna werd gedrag van de coach centraal gesteld wat is efectief
coachgedrag?
3. Vervolgens werd er gekeken naar verschillende situaties/contexten waarin
wordt gecoacht hoe zijn de situaties medebepalend voor het vereiste
coaching gedrag?
Centrale taken van een
De laatste jaren: mengeling van de twee laatste benaderingen coach hebben te maken
aandacht is veelal gericht op de vraag hoe verschillende met (Cote, Young et al.,
2007):
coachgedragingen in verschillende contexten de effectiviteit van
Ο Organisatie
coaching bepalen. Ο Training
Ο wedstrijden
Afhankelijk van het werkterrein (jeugdsport of topsport, regionaal
of nationaal) zal de expertise van de coach zich ontwikkelen)
10.2 TAKEN EN ROLLEN VAN DE COACH Takenpakket van een
Bij coachen gaat het om beinvloeden. Galluci (2008) verwoordt de taak van de coach
coach: ‘’het gaat bij coaching en leiderschap oom het beinvloeden van anderen om Ο Motiveren
individuele en gezamenlijke doelen te bereiken)
Ο Effectieve teams
- Takenpakket van een coach is complex, zie tabel
bouwen en in stand
houden
Oorsprong van het woord coach ligt in de 16 e eeuw:
Ο Doelen stellen
- In het plaatsje Kocs: werden karren en koetsen gemaakt waar mensen
Ο Trainingen
goederen van A naar B brachten.
organiseren en
- In 1889 voor eerst gebruikt als term om iemand die een roeiteam begeleidde
geven
aan te duiden
Ο Wedstrijden
- Letterlijke betekenins van werkwoord coach: het vervoere van een
voorbereiden
gewaardeerd of waardevl persoon van waar hij is naar waar hij wilt zijn
Ο Wedstrijden leiden
Ο Wedstrijden
evaluaren
Ο Instructie en
feedback geven
Ο Niveau van
sporters monitoren
Ο Spelers selecteren
Ο Opstellen en
wisselen
Ο Vertrouwen
wekken
Ο Beslissingen
nemen
Ο Een visie uitdragen
, Lyle (2002) werkt de taken van de coach verder uit, hij onderscheidt 4 niveaus
van taken en rollen van de coach:
Niveau van coachrol Competentie Voorbeelden
Directe interventie Trainingsmanageme Ο Ontwikkelen van trainingen
nt Ο Geven van trainingen
Ο Administratie
Ο Managen van trainingsduur en intensiteit
Ο Implementeren van specifieke oefeningen
Wedstrijdmanageme Ο Wedstrijdvoorbereiding
nt Ο Selectie
Ο Prestatiemonitoring
Interventieondersteuning Planning Ο Trainingsprogramma’s
Ο Wedstrijdprogramma’s
Ο Individuele programma’s
Monitoring Ο Bijhouden database
Ο Communicatie en feedback
Personeelsmanagem Ο Managen van de coaching en ondersteunnende staf
ent
Ondersteuning Ο Counseling
sporter Ο Doelen stellen
Ο Toezien op volgen van het programma
Omgaan met Personeel Ο Selecteren en aantrekken spelers
randvoorwaarden Ο Contracten
Ο Planning van ontwikkeling
Materiaal Ο Organisering prainings en wedstrijdfaciliteiten
Ο Managen financien
Ο Managen materiaal
Uitgebreide rol Ο Vertegenwoordigen organisatie
Ο Persoonlijke opleiding en ontwikkeling
Ο Promotieactiviteiten
Strategische coordinatie Strategische Ο Doelen stellen
planning Ο Planning
Ο Prioriteiten
Contingenxy Ο Inspelen op onverwachte gebeurtenissen en veranderingen
management Ο Veranderingen doorvoeren naar aanleiding van
bijvoorbeeld slechte prestaties
Welke taken precies zullen worden uitgevoerd is afhankelijk van:
- De context waarin de coach werkt
- Coachen van kinderen vraagt om andere kwaliteiten dan professioneel
topteam
- Eigenschappen van de sporters
- Mannen vrouwen? Verschillende culturen?
- Eigenschappen van de coach zelf
10.3 MODELLEN VAN COACHING
Efectief coaching leidt tot (Horn, 2008r):
- Succesvolle prestaties (gemeten in termen van winst en verlies percentages,
ontwikkelen van individuele spelers, of succes op nationaal of internationaal
niveau)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kivago. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
