Wat is openbaar bestuur?
Openbaar bestuur: het geheel van organisaties en activiteiten die primair zijn gericht op de
besturing van de maatschappij
Drie logica’s van sturing in de maatschappij:
Veld Categorie Omschrijving
De staat Politiek Volksvertegenwoordigers en gezagsdrager met politieke
verantwoordelijkheid
Ambtelijk apparaat De aan politieke gezagsdragers ondergeschikte
organisaties en functionarissen
Overheid Politieke instituties + ambtelijk apparaat
ZBO’s Niet rechtstreeks aan politieke gezagsdragers
ondergeschikte publieke organisaties en functionarissen
Publieke sector Alle organisaties met een publiekrechtelijke grondslag
Middenveld Private organisaties met Organisaties met een privaatrechtelijke grondslag die
(deels) publieke taken tenminste voor een deel van hun activiteiten een publieke
taak uitvoeren
Private organisaties zonder Particuliere organisaties die geen publieke taak uitvoeren,
winstoogmerk en die ook geen winstoogmerk hebben
De markt Private sector Alle organisaties met een privaatrechtelijke grondslag
Bedrijfsleven Particuliere organisaties met winstoogmerk
Kernaanpak: het verschil tussen publieke en niet-publieke organisaties is de grondslag.
➜ lastige is dat veel organisaties zowel publieke als private kenmerken hebben
➜ Barry Bozeman: alle organisaties hebben mate van publiekheid ➜ onderscheid tussen:
- Eigenaarschap (van wie is de organisatie)
- Bekostiging (wie bekostigt de organisatie)
- Controle (mate van politieke controle)
Openbaar bestuur op verschillende niveau’s
Verticale dimensie van openbaar bestuur (wijk, gemeente, provincie, land, wereld)
Horizontale dimensie van openbaar bestuur (overheid bestaat uit meerdere organisaties)
EU
‘Huis van Thorbecke’:
model dat bestuursactiviteiten in hoofdlagen
onderscheid: Rijk
Nederland is gedecentraliseerde
eenheidsstaat Provincies
➜ ‘uitholling van nationale staat’?
➜ toch centrale functie voor nationale overheid Gemeenten
met veel zeggenschap over wat er decentraal
gebeurd
, In democratie ➜ responsief bestuur: burgers participeren en hebben inspraak
‘Good governance’ van VN ➜ criteria waarmee kwaliteit van overheden worden beoordeeld
Rechtmatigheid: bestuur gebonden aan het recht
Iedere publieke bevoegdheid van persoon/organisatie behoeft een wettelijke grondslag
Invloed van rechtsregels en rechterlijke instanties op het openbaar bestuur is steeds groter
geworden:
1. Rechtsbescherming tegen overheid sterk uitgebreid
2. Hogere juridische eisen aan handelen van openbaar bestuur (abbb’s)
3. Rechters zijn minder terughoudend om overheid aan te pakken ➜ juridisering
Doeltreffendheid en doelmatigheid: presterend bestuur
Doeltre endheid: e ectiviteit (worden vooraf gestelde beleidsdoelen ook daadwerkelijk gehaald?)
Doelmatigheid: e ciëntie (met zo min mogelijk middelen de doelen bereiken)
Spanningsvelden
• Doelmatigheid versus rechtmatigheid: burgers mogen bezwaar maken, maar dit vertraagt
projecten ➜ hogere kosten
• Democratie versus rechtmatigheid: door groei criminaliteit ➜ burgers geen bezwaar tegen
ruime opsporingsbevoegdheden en criminele informanten ➜ botst met strafrecht
• Integriteit versus democratie: veel uitvoeringsorganisaties verlenen diensten aan burgers,
maar hebben ook controlerende taak
Geschiedenis openbaar bestuur…
Nachtwakerstaat ➜ verzorgingsstaat ➜ voorwaardenscheppende staat
ff ffi ff
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper wrvandompseler. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,09. Je zit daarna nergens aan vast.