Samenvatting Jeugdrecht begrepen
Hoofdstuk 1: Inleiding recht
1.2 Omschrijving en doel
Het doel van recht wordt vooral omschreven als wat je wil bereiken met recht:
rechtvaardigheid, gelijkheid, beschermen van de zwaksten en conflictbeheersing.
Wat er dan precies moet worden bereikt, wordt vormgegeven door politieke
keuzes, zij geven namelijk antwoord op vragen over rechten waaruit
rechtsregels ontstaan. Het recht heeft ook een technisch doel, namelijk het
ordenen van de samenleving en het geven van regels om conflicten te
voorkomen. Door de rechtsregels kan het samenleven van mensen ordelijk
verlopen.
Recht (= het geheel van overheidsregels dat de samenleving ordent).
1.3 Rechtsgebieden
Omdat het recht zich op alle aspecten van de samenleving richt, zijn er
rechtsgebieden (= verschillende onderdelen waarin rechtsregels worden
ingedeeld) opgesteld:
- Staatsrecht (= geeft de basisregels voor de organisatie van de overheid),
geeft een beschrijving van de verschillende bezigheden van de overheid;
beschrijft hun onderlinge verhoudingen/geeft regels voor relatie tussen
burger en overheid.
- Bestuursrecht (= geeft een organisatieplaatje van de overheid, geeft
regels over de bestuurstaak =de ordenende taak van de overheid), zoals
zorg voor milieu/onderwijs/jeugdhulp/verkeer.
- Strafrecht (= onder andere het beschrijven van verboden gedragingen,
wat tot een straf kan leiden).
Wetboek van strafrecht – bevat een groot aantal strafbepalingen, als
diefstal/doodslag
Wetboek van strafvordering – regelt wat er gebeurd als er een strafbaar
feit is gepleegd.
- Burgerlijk recht (= regelt de rechtsverhoudingen tussen burgers
onderling), wat bestaat uit drie onderdelen:
1. Personen- en familierecht – waarin familierechtelijke relaties tussen
mensen worden geregeld, zoals
ouderschap/gezag/omgang/echtscheidingen
2. Vermogensrecht – dat de zakelijke relaties tussen personen regelt, zoals
huur/hypotheek
3. Rechtspersonenrecht – rechtspersoon is een organisatie/onderneming die
een zelfstandig leven leidt in het recht. In het personenrecht wordt
beschreven hoe een rechtspersoon moet worden opgericht en wie
daarbinnen het gezag moet hebben.
Jeugdrecht (= het geheel van rechtsregels dat de positie van jeugdigen regelt),
dit valt niet onder één, maar meerdere rechtsgebieden.
,1.4 Materieel recht en formeel recht
Materieel recht (= de rechten en plichten van burgers), zoals
diefstal/brandstichting/doodslag/aanranding.
Formeel recht (= procesrecht, geeft aan wat er gebeurd als er een strafbaar feit
is gepleegd), de rechten van de verdachte/bevoegdheden van politie/de gang
van zaken tijdens een rechtszaak.
1.5 Nationaal en internationaal recht
Nationaal recht (= land die zijn eigen regels maakt, wat ervoor zorgt dat de
regels alleen op het grondgebied van dat land gelden).
Internationaal recht (= regelt de rechtsrelaties tussen de verschillende staten).
Rechtsrelaties staan vastgesteld in een internationaal verdrag, zoals de
regels van de EU.
1.6 Inhoud van dit boek
In dit boek worden verschillende onderdelen van rechtsgebieden.
Deel 1 – Personen en familierecht, zoals gezag van ouders over het
kind/kinderbeschermingsmaatregelen.
Deel 2 – Jeugdstrafrecht, zoals procesregels voor jeugdigen/straffen en
maatregelen.
,Hoofdstuk 2: De ouders van de jeugdige
2.1 Inleiding
Familierechterlijke relatie (= juridische relatie tussen gezins- of familieleden
waaruit rechten en plichten ontstaan).
2.2 Juridische moeder
Moeder (= de vrouw uit wie het kind geboren is). De biologische moeder is ook
de juridische moeder.
Draagmoederschap (= een vrouw is de ‘draagmoeder’ voor een andere vrouw
‘wensmoeder’ een kind ter wereld brengt). Er is nog geen regeling voor
draagmoederschap volgen het Burgerlijk Wetboek (BW). Wel is er een
conceptvoorstel gegeven door het kabinet, de juridische ouders zijn dan de
wensouders. De voorwaarden zijn:
- Er is in beginsel een genetische band tussen een van de wensouders en
het kind.
- De draagmoeder en minstens een van de wensouders hebben een
Nederlandse nationaliteit / als vreemdeling legaal in Nederland wonen.
2.3 Juridische vader
De juridische vader is de man:
- Die bij de geboorte met de moeder is gehuwd
- Die de jeugdige heeft erkend
- Van wie door de rechter het vaderschap is vastgesteld
- Die de jeugdige heeft geadopteerd
De man die op het moment van de geboorte met de vrouw die het kind ter
wereld brengt is getrouwd is de vader. Als een getrouwde vrouw een kind krijgt,
wordt haar man de juridische vader. Dit geldt ook voor een geregistreerd
partnerschap.
De man, vrouw en het kind kunnen de rechtbank verzoeken om het vaderschap
dat door een huwelijk is ontstaan te ontkennen. Een voorwaarde hiervan is dat de
man niet de biologische vader kan zijn. Als een vader d.m.v. kunstmatige
inseminatie/in-vitrofertilisatie met donorzaad/wist dat de vrouw zwanger was van
een ander toen ze trouwden, kan hij het vaderschap niet ontkennen. Een kind zou
dit wel kunnen.
Als een man overlijdt tijdens het huwelijk en de vrouw een kind ter wereld brengt
binnen 206 dagen na dit overlijden, dan wordt de overleden man gezien als de
, juridische vader. Als een kind tijdens een huwelijk wordt geboren, terwijl het door
een andere man is verwekt, is de getrouwde man alsnog de juridische vader.
Als een vrouw op het moment van de geboorte geen formele relatie heeft, krijgt
het kind alleen een moeder. Een man kan dan de vader worden door het kind te
erkennen (= de man verklaart bij de Burgerlijke Stand dat hij de juridische vader
van het kind wil zijn), hiervoor hoeft hij geen biologische vader te zijn. Voor deze
erkenning is toestemming nodig van een moeder (als het kind onder de 16 is) &
kind (als het tussen de 12 en 16 jaar oud is), als het kind 16+ is heeft de man
alleen toestemming nodig van het kind. Als de moeder en/of jeugdige geen
toestemming geven, gaat het niet door, met uitzondering van als hij de
verwekker is van het kind. Hij kan de rechtbank dan vragen om vervangende
toestemming, die hij krijgt als:
- De belangen van het kind niet zal schaden
- EN de belangen niet zal schaden die de moeder heeft bij een ongestoorde
verhouding met haar kind
Een man/vrouw die spermadonor of eiceldonor is, heeft het recht als de
erkenning door de moeder wordt geweigerd, de rechtbank om vervangende
toestemming de vragen. De voorwaarde is dat hij/zij in een nauwe persoonlijke
betrekking met het kind of moeder moet staan.
Erkenning is niet mogelijk als:
- Door een man die, vanwege te nauwe verwantschap, geen huwelijk met de
moeder zou mogen sluiten. Daarom kan de broer/vader/zoon van de
moeder haar kind niet erkennen.
- Door een man die nog geen 16 jaar oud is.
- Door een man die onder curatele staat (= als iemand niet zelfstandig kan
beslissen over financiën/persoonlijke zaken), tenzij hij toestemming heeft
van de kantonrechter.
- Als de jeugdige al twee juridische ouders heeft.
Een erkenning is definitief, met uitzondering van een niet biologische vader. Als
een kind dit ontdekt, kan het binnen 3 jaar na ontdekking een verzoek indienen
om de erkenning te vernietigen. Als het kind nog minderjarig is, moet dit verzoek
voor het 20e levensjaar ingediend worden.
Gerechtelijke vaststelling (= als een moeder/jeugdige vast kan stellen dat de
man de verwekker is, dan kan een verzoek in worden gediend om een man tot
vaderschap vast te stellen).
Vaderschapsactie (= de moeder vraagt de rechter om de verwekker van haar
kind te verplichten een bijdrage te leveren in de kosten van
studie/levensonderhoud van het kind).
Duo-ouderschap (= als een vrouw een tweede juridische ouder wordt).
2.4 Adoptie
= een manier om juridisch ouder te worden, na een rechterlijke uitspraak over de
adoptie worden de adoptiefouders de juridische ouders van de jeugdige. De
juridische banden met andere ouders worden verbroken.
