Verandermanagement
De veranderbereidheid van coördinerende laboranten bij een
strategische koersverandering van het xxx Ziekenhuis
NCOI
Student:
Studentnr:
Datum: 26 oktober 2018
Opleiding: Professional Master Innovatie en Verandering
Masterclass: Verandermanagement
Docent:
1
, Samenvatting
De gezondheidszorg is aan sterke verandering onderhevig. Om toekomstbestendig te blijven heeft het
XX Ziekenhuis vanaf 2015 een strategische koersverandering ingezet. Het doel van deze verandering
is dat in 2025 mensen van Woonplaats en omstreken hun gezondheidswelzijn het hoogste cijfer van
Nederland geven. Dit vraagt om een paradigmashift van het hele ziekenhuis en deze verandering
wordt dan ook organisatie breed aangepakt. De Raad van Bestuur heeft de lijnorganisatie de opdracht
gegeven om de strategische koersverandering vorm te geven op de afdeling en middels initiatieven bij
te dragen aan het doel van de strategie. De Beeldvormen de Technieken hebben deze opdracht ook
gekregen en de coördinerende laboranten spelen een belangrijke schakel in het ondersteunen en
voorvertalen van deze verandering naar de overige laboranten. Op dit moment ligt bij de
coördinerende laboranten in hun werkzaamheden de nadruk nog vooral op interne efficiëntie, kwaliteit
en veiligheid van zorg. In de gewenste situatie ontplooien de coördinerende laboranten actief
initiatieven in hun werkzaamheden waarin de patiënt, zijn kwaliteiten en het netwerk in zijn kracht
wordt gezet. Op dat moment beschikken zij over de benodigde kennis op basis van thema’s als
positieve gezondheid, gezondheidswelzijn en samenwerking en dragen dit actief over aan collega’s.
Om de verandering succesvol te laten zijn, dienen zij dus over de juiste kennis, vaardigheden en
gedrag te beschikken om in hun dagelijkse werkzaamheden het strategisch doel te behalen. Het doel
van dit praktijkonderzoek is om het veranderproces binnen de Beeldvormende Technieken ten
aanzien van de strategische koersverandering te ondersteunen. Uit voorgesprekken is gebleken dat
er onduidelijkheid heerst ten aanzien van de veranderbereidheid van de coördinerende laboranten.
Om de verandering succesvol te volbrengen, wordt daarom de veranderbereidheid inzichtelijk
gemaakt. De centrale onderzoeksvraag van dit onderzoek luidt als volgt: “Wat is de
veranderbereidheid bij coördinerende laboranten van de Beeldvormende Technieken ten aanzien van
de implementatie van de strategische koersverandering van het XX Ziekenhuis?”
Met veranderbereidheid wordt een positieve gedragsintentie bedoeld van een medewerker ten
aanzien van een verandering wat resulteert in het actief of passief ondersteunen van een
veranderproces. Het bestaat daarbij uit drie dimensies: een cognitieve, een affectieve en een
intentionele dimensie. De factoren die van invloed zijn op veranderbereidheid zijn opgenomen in het
DINAMO-model. Dit model is gestoeld op het evidence based model van gepland gedrag van Ajzen
en is vertaald naar de praktijk van de integrale veranderkunde. Dit model valt uiteen in drie factoren:
het “willen veranderen”, het “moeten veranderen” en het “kunnen veranderen”. Iedere factor kent een
aantal bouwstenen. Of iemand “wil” veranderen wordt beïnvloed door: de gevolgen van het werk,
emoties, meerwaarde van de verandering en de betrokkenheid bij een verandering. Of iemand “moet”
veranderen wordt beïnvloed door de interne druk en externe noodzaak die wordt ervaren. Of iemand
“kan” veranderen” wordt vervolgens beïnvloed door kennis en ervaring, de aansturing, informatie, het
verandervermogen, beheersbaarheid van een verandertraject, timing, complexiteit en het vertrouwen.
Deze bouwstenen beïnvloeden de veranderbereidheid, wat vervolgens het gedrag beïnvloed wat
iemand uit en wat leidt tot een bepaald resultaat.
Om inzichtelijk te maken wat de veranderbereidheid is onder coördinerende laboranten is een
kwantitatief onderzoek uitgevoerd. In de periode juni tot oktober is de DINAMO-vragenlijst uitgezet
onder 13 coördinerende laboranten. Hiervan werden alle vragenlijsten retour gezonden per mail en op
papier. De verwerking van deze vragenlijsten is gedaan met behulp van Microsoft Excel. Uit de
resultaten van dit onderzoek blijkt dat bij de coördinerende laboranten geen duidelijke
veranderbereidheid maar ook geen duidelijke weerstand aanwezig is ten aanzien van de
veranderkwestie. Bouwstenen die een positieve invloed hebben op de veranderbereidheid zijn
beheersbaarheid, veranderbereidheid, gevolgen voor het werk, externe noodzaak, interne druk,
resultaat, emoties en complexiteit. Echter zijn er ook bouwstenen die negatief scoren ten aanzien van
veranderbereidheid en daarmee aandacht behoeven. Dit zijn de bouwstenen betrokkenheid,
aansturing, informatie, meerwaarde, kennis en ervaring en timing. Om de veranderbereidheid te
verhogen wordt aanbevolen om coördinerende laboranten meer te laten participeren, coördinerende
laboranten te overtuigen van de meerwaarde, op te leiden, de aansturing te verbeteren door middel
van een heldere planmatige aanpak, beter te informeren en coördinerende laboranten te
ondersteunen in het veranderproces. Daarnaast wordt geadviseerd om periodiek de DINAMO-
vragenlijst af te nemen om te monitoren of de interventies bijdragen aan het vergroten van de
veranderbereidheid van de coördinerende laboranten van de Beeldvormende Technieken.
2
, Inhoudsopgave
Voorwoord 2
Samenvatting 3
1. Inleiding 5
1.1. Organisatiebeschrijving 5
1.2. De veranderkundige kwestie 5
1.3. Probleemanalyse 6
1.4. Veranderfase 7
1.5. Doelstelling 8
1.6. Onderzoeksopzet 8
2. Theoretisch kader 9
2.1. Weerstand en veranderbereidheid 9
2.2. Factoren die van invloed zijn op de veranderbereidheid 10
2.3. Interventies die de veranderbereidheid kunnen vergroten 12
3. Methoden van onderzoek 14
3.1. Onderzoeksmethode 14
3.2. Onderzoeksinstrument 14
3.3. Onderzoekspopulatie 14
3.4. Betrouwbaarheid en validiteit 14
3.5. Resultaten van het onderzoek 15
4. Conclusies en aanbevelingen 18
5. Reflectie 21
Literatuurlijst 22
Bijlagen 24
3
