Ziekteoorzaken worden verdeeld in endogene factoren en exogene factoren. Een ziekte wordt vaak
veroorzaakt door beide. Bij een anamnese is het daarom handig om beide factoren te bespreken .
3.1 Endogene factoren
Endogene factoren zijn bij het bevruchten van de eicel al bepaald. Deze factoren zitten allemaal in de
gene.
Er bestaat ook polygene erfelijkheid. Dit is als er meer dan twee genen een rol spelen. Het
overlevingspatroon is dan ingewikkelder en vaak niet bekend.
Bij een autosomaal recessieve aandoening wordt het kind pas ziek als het van beide ouders het
afwijkende gen krijgt. Als de moeder een normaal gen heeft en de vader een afwijkend dan wordt het
kind niet ziek, maar een drager.
Als beide ouders drager zijn is de kans:
- een ziek kind 25%
- een drager 50%
- een gezond kind 25%
De hielprik krijgt ieder kind een week na de geboorte. Deze prik dient onder andere om Phenyl
Ketonurie (PKU) en Congenitale Hypothyreoïdie (CHT) te ontdekken. Kinderen met PKU krijgen gelijk
een dieet en kinderen met CHT worden met hormonen behandeld.
Bij autosomaal dominante aandoeningen is er maar een afwijkend gen nodig. Dominante
aandoeningen slaan geen generatie over.
Een patiënt en een gezonde partner hebben:
- 50% kans op een kind met aandoening
- 50% kans op een gezond kind
, Bij X-gebonden recessieve aandoeningen zijn alleen de vrouwen dragers. Mannen met een afwijkend
gen worden altijd ziek.
Een draagster en een gezonde partner hebben:
- 25% kans op een zoon met aandoening
- 25% kans op een gezonde zoon
- 25% kans op een gezonde dochter
- 25% kans op een dochter die drager is
Micro-organisme zijn meestal niet ziekte verwekkers. Een klein gedeelte is wel pathogeen. Sommige
zijn met name pathogeen bij mensen met een verzwakte afweer. Andere maken iedereen ziek
ongeacht hun afweersysteem.
Er zijn vier type micro-organisme:
- bacteriën (colibacil en stafylokok)
- virussen (herpes simplex en hiv)
- gisten of schimmels (aspergillus en Candida)
- protozoën (eencellige parasieten)
Wormen leven in de grond en bij de mensen in de darm. Soms kun je een worm zelfs in de ontlasting
zien maar de wormeitjes zie je alleen onder een microscoop.
De indeling van de vier micro-organisme vormen een belang in de gezondheidszorg omdat bij infectie
elk hoofdsoort moet worden bestreden met eigen tegenmiddel:
- antibiotica tegen bacteriën
- virostatica tegen virussen
- antimycotica tegen gisten en schimmels
- antiprotozoïca tegen protozoën
- anthelmintica tegen wormen
Chemische factoren zijn vaak teer uit sigaretten, uitlaat gassen en schoonmaak middelden. Of
negatieve bijwerkingen van geneesmiddelen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anoukbosma. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
