H1: Inleiding in de methodiek SPH
Instellingsmethodiek= Gericht op eigen instelling, die een eigen arrangement van opvattingen,
uitgangspunten, methoden en werkwijzen kent. Mensbeeld & benaderingswijze. (Mesoniveau)
Beroepsmethodiek= Domein dat door het beroep bestreken wordt en over het handelen waar aan
men de beroepsoefenaar kan herkennen. Bestaande uit beroepsprofiel & beroepscode. (Macroniveau)
Oerbronnen die de methodiek construeren:
* Wetenschap * Ethische en normatieve aspecten * Praktijkreflecties
Stap 1 tot methodisch handelen:
- Beroepscode= (Inter)nationale afspraak over waar het handelen van een beroepskracht aan moet
voldoen. Voorbeeld: Client kan functioneren als lid van de samenleving.
- Beroepsprofiel= Competenties en vaardigeden waarover de beroepskracht moet beschikken.
Stap 2: Benaderingswijze= Idee over wat de beste aanpak is van een probleem. Beschreven in
gradaties: Abstract en theoretisch of praktisch en specifiek.
Stap 3: Methodes/methodieken kiezen. Concrete omschrijving over hoe te handelen bij welke doelgroep.
Een social worker streeft bepaalde doelen na om een gewenste eindtoestand te bereiken
* Sociale verandering * Probleemoplossing
* Toerusting * Bevrijding
Drie dimensies van handelen
* Normatief (Value based) handelen: Professioneel handelen vanuit een normatief kader waarbij
maatschappelijke normen, gebasseerd op geloofsovertuigingen, worden gehanteerd. Christelijke en
bijbelse mensvisie (vroeger) --> Morele waarden die afkomstig zijn van toen (nu). Onderliggende
normen en waarden binnen het werk.
* Vraaggericht (Client based) handelen: Het alleen overdragen van normen en waarden was eind
jaren 60 gebeurd, vanaf toen kwamen de wensen en behoeften van de client centraal te staan. Later
bleek dit te veel geld en tijd te kosten, er was zo geen inzicht of de hulpverlening effectief was.
* Effectief (Evidence based) handelen: Jaren 80: Verzakelijking
Jaren 90: Effectiviteitsdenken wordt geitroduceerd; welk
resultaat bereikt de hulpverlening en tegen welke prijs? Evidence based werken omvat ook de
andere twee dimensies en is daarom niet meer weg te denken in de manier van handelen van
tegenwoordig.
Hulpverlening: Ongelijkheid tussen hulpaanbieder en hulpvrager
Dienstverlening: Zekere gelijkheid
Vroeger= Mensen werden psychoanalytisch en behavioristisch geschoold. Nu= Mensen worden
eclectisch geschoold: Van iedere benadering een beetje in de hoop dat we er het beste uit kiezen.
Discreationaire ruimte= handelingsruimte die ontstaat als de omschreven kaders ontoereikend zijn,
hulpverlener mag vrij oordelen over hoe te handelen.
, Mensbeeld:
*Mechanistisch mensbeeld: Beschouwt mens als complex mechanisme, opgebouwd uit onderdelen.
Kan als machine worden bestudeerd. Geeft vooral natuurwetenschappelijke visie op de mens.
(Vooral bij psychologische en behaviorisme stroming, biologische en cognitieve psychologie.
*Organisch mensbeeld: Beschouwt mens als groeisel in plaats van maaksel (machine). Naast interne
ook externe dynamiek. Niet zinvol om te bestuderen als er geen rekening wordt gehouden met
sociale materiele omgeving (vooral systeemtherorie en omgevingspsychologie, ook cognitieve en
biologische psychologie)
* Personalistisch mensbeeld: De mens verschilt essentieel van dieren. Unieke karakter van mens
binnen levende natuur, de mens is in staat tot doelgericht handelen. (vooral humanisme en de
psychoanalyse)
Methodiek= Een door hulpverleners gezamenlijk te dragen flexibel geheel van sturende
praktijktheoretische inzichten en ethische en normatieve stellingnames over een omschreven gebied
van hulpverlening. Bassant (pagina 29) omschrijft methodiek aan de hand van drie basiselementen:
- Methodiek maakt verantwoord kiezen mogelijk
- Methodiek steunt op ethische en normatieve stellingnames.
- Methodiek ontwikkeld zich in een uitwisseling tussen theorie en praktijk.
Professioneel handelen:
* Technisch instrumenteel georiënteerd handelen: Gehoorzaam aan externe sturing. Gericht op het
volgen van de instellingsmethodiek. Het werk is meetbaar, controleerbaar en toetsbaar. Het
persoonlijke van hulpverlenen raakt wat op de achtergrond, veel met methoden bezig.
* Normatieve-reflectieve georiënteerd handelen: Het handelen allen volgens methoden, protocollen
en procedures houdt geen rekening met individuele behoeften van cliënten want het gaat over
standaard situaties. Bij normatief georiënteerd handelen wordt daarom het persoonlijke en ethische
aspect meegenomen om tegenwicht te bieden aan verzakelijking. Hulpverlener gaat niet alleen
gestandaardiseerd te werk.
* Interactief georiënteerd handelen: Communicatief, richt zich op de cliënt en op zijn omgeving.
Hulpverlening kan alleen succesvol zijn als cliënten er zelf in geloven en verantwoordelijkheid nemen.
De cliënt is hierbij belangrijker dan de methode.
Een professional moet zich een methodiek eigen maken. De integratie van denken, voelen en
handelen in de vorming van een professional kan onderscheiden worden in 4 stadia.
Stadium 1: Rolschok, relatief abrupte overgang van studie naar werk.
Stadium 2: Groeien in je rol en het eigen maken van een stijl van hulpverlenen.
Stadium 3: Rolconsolidatie, professional is bekent met zijn rol en mogelijkheden op de groep
en de beroepsidentiteit is verankerd.
Stadium 4: Rolmeesterschap, de professional heeft het vak in de vingers.
H2: Agogische plancyclus
Agogische plancyclus: Dialoogmodel (Bladzijde 39)
1. Oriëntatie (Het verzamelen van informatie en formuleren hulpvraag)
2. Analyse (Welke info is relevant, is er al een idee wat er aan de hand is?)
3. Waarderen (Beste hypothese kiezen)
4. Handelen (Handelingsplan opstellen)
5. Evalueren (STARR)
Gorden-methode: een communicatiemodel dat er op gericht is de communicatie tussen ouders en
kinderen te verbeteren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LSZ. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
