Als een oordeel gaat over het gedrag van mensen en over hoe ze met elkaar omgaan, dan spreken
we van een moreel oordeel in een moreel oordeel spreek je uit wat je behoorlijk vindt van je zelf en
van anderen je geeft aan hoe je verwacht dat die ander met jou of anderen om zou moeten gaan.
BV: De docent statistiek laat jou nooit eens een keer uitpraten.
Zo’n moreel oordeel dat er vanzelf uitkomt noemen we een Intuïtief moreel oordeel zoals het woord
al zegt oordeel je automatisch. Je weet wel achteraf wat je hebt gedaan, maar je hebt er niet over
nagedacht voordat het gebeurde.
Om te kunnen begrijpen wat er gebeurt als je intuïtieve morele oordeel plotseling bewust wordt,
maken we een onderscheid tussen drie verschillende processen die zich in je bewustzijn afspelen:
1. Je oordeelt dat iets goed of slecht is. Als iemand iets doet spreek je een beoordeling uit over
dat wat je meemaakt.
2. Je kent je oordeel. Dit oordeel leer je kennen wanneer je het uitspreekt, of als iemand er op
reageert.
3. Je voelt dat je het oneens bent met de ander. Het oordeel brengt een bepaald gevoel met zich
mee. Ten slotte kun je voelen wat je van de situatie vind.
Het verschil tussen kennen, oordelen en voelen:
- Als je de wereld kent, plaats je dat wat er gebeurt buiten jezelf en beschrijf je het vervolgens dit
proces heet Objectiveren. Kennis is makkelijk uitwisselbaar.
- Als je de wereld beleeft, richt je je op wat er innerlijk met je gebeurt. Je voelt wat je meemaakt alsof
de wereld zich in jou zelf afspeelt. Dit proces heet Subjectiveren. Het resultaat is een gevoel in je
binnenwereld. Gevoelens zijn niet uitwisselbaar.
- Als je de wereld beoordeelt, richt je je op gedrag van mensen en wat jij daarvan vindt. Je verbindt
gedrag van anderen met je eigen oordeel. Je vindt het gedrag goed of slecht. Dit proces heet
Normeren. Normatieve uitspraken zijn beter uitwisselbaar dan gevoelens, maar minder goed dan
kennis.
Benadering van de Wat doe je? Resultaat van de Centrale vraag
wereld omgang?
Kennen Objectiveren: Je Feiten (kennis) Wat is waar?
plaatst het buiten
jezelf.
Beoordelen Normeren: Je verbindt Morele oordelen Wat is juist?
jezelf met anderen
Voelen Subjectiveren: Je gevoelens Hoe voel ik me?
plaatst het binnen
jezelf
, een moreel oordeel: Ze zitten wat het uitwisselen betreft tussen het delen van kennis en het
vermeerderen van emotie. Een moreel oordeel is enerzijds iets dat in jezelf zit zoals een emotie,
maar het is ook iets dat voor meerdere mensen gelijk kan zijn en dat ze van elkaar kunnen weten.
Vijf kenmerken van een moreel oordeel:
1. Gaat over menselijk gedrag. Over het gedrag van mensen.
2. Overstijgt het individuele (is veralgemeniseer baar) Dit betekent dat oordelen in één situatie
automatisch ook oordelen betekent over anderen in zo’n zelfde situatie dit noemen we het
Universaliteitsprincipe.
3. Is normatief (Schrijft voor hoe het moet) Het gaat erom hoe je behoort te handelen. Het gaat
over hoe de wereld zou moeten zijn..
4. Is gericht op het goede Zaken die op zichzelf goed of nastrevenswaardig zijn. Een moreel
oordeel is goed op zichzelf, zelfs wanneer het niet tot resultaten leidt. (hard werken)
5. Kan morele verontwaardiging veroorzaken Het kan een heel specifiek soort emotie, morele
verontwaardiging, los maken bij mensen. bv “Dat is niet eerlijk”
De verontwaardiging is een gevolg van het oordeel en niet het oordeel zelf.
Een moreel oordeel is een waardering van menselijk gedrag aan de hand van morele uitgangspunten.
Ethiek, moraal en het moreel vertoog.
Moraal: Is het geheel van gedeelde morele oordelen van een groep dat ontstaat in een gesprek. Het
is het geheel van morele regels waaraan wij onszelf en andere in redelijkheid gehouden achten.
Moraal is, het geheel van morele regels. Het begrip ethiek reserveren we voor de betekenis “studie,
de wetenschap van morele regels”
Ethiek: De wetenschap die moraal bestudeert en die tracht de moraal verder te helpen door nieuwe
argumenten te ontwikkelen en te gebruiken in afwegingen.
De moraal van een familie, organisatie of cultuur wordt vaak aangeduid met normen en waarden.
Het zijn niet de normen en waarde die in groepen verschillen maar de moraal, iedereen is immers
voor respect, vrede etc. Dit wilt zeggen de verzameling morele oordelen in concrete situaties, die
verschilt tussen groepen mensen.
Moraal is het product van een gesprek in een groep.
Een moreel oordeel nodigt heel sterk uit om te reageren.
Vertoog: Dit woord wordt gebruikt om aan te geven dat een groep mensen interactie heeft en
daarmee haar moraal vormt.
Het moreel vertoog is het geheel aan communicatie en interactie waarin mensen hun morele
oordelen, en daarmee hun moraal vormen en op elkaar afstemmen.
Redenen waarom dit oordelen met behulp van je morele intuïtie tekortschiet in je functioneren als
professional:
1. Je morele intuïtie is niet uit te leggen aan anderen. De overwegingen hebben niet bewust
plaatsgevonden omdat het een intuïtief oordeel is.
2. Als je alleen intuïtief oordeelt, kun je niet leren van je fouten en successen. Je kunt niet
uitleggen welk aspect in de situatie de doorslag gaf tot dit oordeel.
3. Je intuïtie bereidt je niet voor op nieuwe situaties. Nog geen ervaring met de nieuwe morele
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper smirzojan. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.