Volledige samenvatting van het boek van van der Molen en de artikelen die je moet kennen voor het tentamen van gespreksvoering aan de UU. Schema bladzijde 119 staat er niet in maar zou ik wel goed bekijken.
Inhouds opgave
HOOFDSTUK 2 DE GEZINGHEID VAN DE HULPVERLENER......................................................3
2.1 Inleiding...................................................................................................................................3
2.2 De Gezindheid van de Naaste..................................................................................................3
2.3 De Gezindheid van de Hulpverlener........................................................................................3
2.4 De Geraffineerde Hulpverlener................................................................................................4
HOOFDSTUK 3 DE CLIËNTGERICHTE BENADERING...............................................................4
3.1 Inleiding...................................................................................................................................4
3.2 De theorie van Rogers.............................................................................................................4
3.3 De methode van Rogers..........................................................................................................5
3.4 Kritiek op Rogers.....................................................................................................................5
3.5 Een Cognitieve Theorie over het Beleven................................................................................5
HOOFDSTUK 4 DE SOCIAAL LEER THEORETISCHE BENADERING............................................7
4.1 inleiding...................................................................................................................................7
4.2 kijk op de persoon...................................................................................................................7
4.3 Het leren van gedrag...............................................................................................................8
4.4 Regulerende invloeden op het gedrag.....................................................................................9
4.5 Zelfregulering........................................................................................................................10
4.6 De tirannie van het ideaalbeeld.............................................................................................10
HOOFDSTUK 5 DE HULPVERLENER AAN HET WERK............................................................11
5.1 Duidelijkheid in Doelen.........................................................................................................11
5.2 De Rollen van de Hulpverlener..............................................................................................11
5.3 Een Gespreksmodel...............................................................................................................13
5.4 Het Model in de Praktijk........................................................................................................14
5.5 De Hulpverlener als Persoon..................................................................................................14
5.7 Terugblik en Overzicht...........................................................................................................15
HOOFDSTUK 6 BASISVAARDIGHEDEN................................................................................15
6.1 Inleiding.................................................................................................................................15
6.2 Opening van het gesprek en begincontract............................................................................16
6.3 ‘Niet’-selectieve luistervaardigheden, aandacht gevend gedrag............................................16
6.4 Selectieve luistervaardigheden..............................................................................................18
6.5 Regulerende vaardigheden....................................................................................................19
HOOFDSTUK 7 NUANCERENDE VAARDIGHEDEN................................................................21
7.1 Inleiding.................................................................................................................................21
7.2 Verbanden leggen..................................................................................................................21
7.3 Nuancerende Vaardigheden..................................................................................................22
HOOFDSTUK 8 STRATEGIE BIJ PROBLEEMBEHANDELING...................................................24
8.1 Van Samenwerking naar Zelfsturing......................................................................................24
8.2 De Meerstemmigheid van de Persoon...................................................................................24
8.3 Stappen in een Actieplan.......................................................................................................25
8.4 De Hulpverlener als Trainer...................................................................................................26
8.5 Afronding van de Hulp...........................................................................................................26
Artikel 1 - Korthagen Toelichting Reflectiespiraal..............................................................26
Artikel 2. Hand out Anamnese...........................................................................................28
Artikel 3. Interviewschema................................................................................................29
2.1 Inleiding
Stappen bedenken gespreksmethoden:
Hoe willen we in algemene zin met de ander omgaan?
Welke methoden/technieken kiezen?
Wat is de situatie?
Hulpverlener zal uiteindelijk persoonlijke keuze maken m.b.t. de manier waarop hij
met zijn cliënt om zal gaan en welke methode van gespreksvoering hij zal gebruiken.
belangrijk om te bedenken wat hij tijdens het gesprek wil bereiken.
2.2 De Gezindheid van de Naaste
Soms is het bespreken van persoonlijke problemen met personen thuis o.i.d. niet het
beste i.v.m. alle belangen van anderen die erbij komen kijken. Waardoor er niet goed
‘geluisterd’ wordt naar de problemen van de persoon.
2.3 De Gezindheid van de Hulpverlener
Afhankelijk van het gesprek neemt de hulpverlener een bepaalde houding aan, zoals:
Diagnose-recept-methode gesloten gespreksvorm. De hulpverlener
stelt veel vragen en krijgt korte concrete antwoorden. Je luistert naar
je cliënt stelt vervolgens je diagnose en levert in één moeite het recept
om het probleem op te lossen
Nadeel diagnose recept model: belang van de diagnose om
deskundig te lijken leidt tot een doelgerichte en eenvoudige
aanpak van het probleem. Hierdoor wordt er onvoldoende
rekening gehouden met persoonlijke voorkeuren en
individuele normen en waarden. Ook kunnen andere
problemen over het hoofd gezien worden.
Het Samenwerkingsmodel De hulpverlener werkt meer samen met
de cliënt in het zoeken naar een oplossing. Er wordt meer gericht op
de zelfstandigheid en verantwoordelijkheid van de cliënt in het
gesprek. Het is de taak van de hulpverlener om de cliënt actief te
betrekken bij het proces maar nog wel zo dat de cliënt zich
verantwoordelijk blijft voelen.
Wanneer een cliënt zich verzet tegen dit model en simpelweg
een recept wil dient er gesproken te worden over de wensen
van de cliënt en de mogelijkheden van de hulpverlener.
,PSYCH. GESPREKSVOERING 4
2.4 De Geraffineerde Hulpverlener
De echte spontaniteit is in het samenwerkingsmodel ver te zoeken. Daarom is de
geraffineerde manipulator ontstaan.
De Geraffineerde Manipulator Als een hulpverlener de cliënt als medemens
benaderd is hij ondertussen ook de cliënt subtiel aan het sturen zodat deze tot
nieuwe inzichten en verschillende oplossingen komt maar wel op zo’n manier dat de
cliënt zelf aan zijn probleem werkt.
Er is sprake van quasi manipulatie de cliënt wordt gemanipuleerd
maar de cliënt weet zelf ook wel dat de kans bestaat dat dit gebeurt.
Echter het is niet helemaal manipulatie want de hulpverlener gebruik
de informatie niet voor eigen voordeel maar om problemen voor de
cliënt uit de weg te gaan.
HOOFDSTUK 3 DE CLIËNTGERICHTE BENADERING
3.1 Inleiding
Naast een goede houding heeft de hulpverlener ook andere middelen nodig om een
cliënt goed te kunnen helpen met een probleem. Een van deze hulpmiddelen is een
systeem/theorie dat het mogelijk maakt om de verschafte informatie tijdens het
gesprek te kunnen ordenen en begrijpen.
Volgens het boek benodigde kenmerken voor een goede gespreksvoering
theorie/systeem:
Moet concreet inzicht bieden in het functioneren van mensen.
Moet duidelijk maken hoe persoonlijke problemen kunnen ontstaan.
Moet relatief eenvoudige richtlijnen bieden om de problemen van de
cliënt te verminderen.
3.2 De theorie van Rogers
Centraal onderdeel in theorie van Rogers is zelf-actualizatie de drang van een
mens om zich steeds verder te ontwikkelen. Zelf-actualizatie afhankelijk van de
belevings- en ervaringswereld van de cliënt.
Rogers over de kwaliteit van de belevings- en ervaringswereld van de cliënt Deze
zal vanzelf plaatsvinden op voorwaarde dat de omstandigheden gunstig zijn.
Gunstige omstandigheden onvoorwaardelijke acceptatie vanaf
jongs af aan. Idealiter een sfeer van warmte en begrip.
Problemen wanneer sprake is van voorwaardelijke acceptatie.
Acceptatie, liefde, vrijheid en veiligheid worden beloningen voor
bepaald gedrag.
Hoe meer een persoon zijn gedrag moet aanpassen hoe meer problemen er
ontstaan.
Rogers incongruentie wanneer een persoon niet meer af durft te gaan op zijn
eigen directe ingeving, gedachten en gevoelens maar zijn beleving en gedrag gaat
,PSYCH. GESPREKSVOERING 5
richten naar de verwachtingen en normen van zijn omgeving. Deze internalisering
leidt tot spanning en verwarring.
3.3 De methode van Rogers
De methode gebaseerd op Rogers theorie:
Onvoorwaardelijke positieve waardering/acceptatie
Echtheid of wel eerlijk en open zijn.
Empathie in kunnen leven in de belevingswereld van een ander.
De methode van Rogers is Client centraal. De persoon met een probleem kan het
beste zelf de oplossing vinden. De hulpverlener moet vooral verhelderen en
nuanceren zodat de cliënt zelf verhelderende inzichten verkrijgt.
3.4 Kritiek op Rogers
Kritiek op Rogers:
Hij zou te optimistisch zijn volgens veel anderen zou de volgens
Rogers onder gunstige omstandigheden automatische zelfontplooiing
actieve stimulatie benodigen en ook corrigerende stimulatie nodig
hebben
Zijn ideeën over zelfactualisatie zouden een te hoog intellectueel
niveau vergen, dat personen goed weten hoe zij gevoelens en
gedachten moeten uiten.
Corrigeringen zijn soms ook goed zijn, de cliënt moet namelijk zien dat
het geven en nemen is.
Roger’s besteed te weinig aandacht aan de cognitieve psychologie. Er
is gebrek aan directiviteit oftewel er wordt te weinig gericht op
doelbewuste beïnvloeding van het cognitieve proces.
Tot slot zou de theorie over de totstandkoming van de zelfactualisatie
te vroeg zijn.
Maar theorie van Roger’s liet wel zien hoe belangrijk een goede verstandhouding
tussen cliënt en hulpverlener is. Maar In de hulpverlening moet je meer doen dan de
cliënt alleen ruimte bieden.
3.5 Een Cognitieve Theorie over het Beleven
Doel hulpverlener is om kwaliteit van de ervaringswereld van de cliënt te vergroten
Bereik je door klimaat re creëren waarin cliënt zich meer kan ontwikkelen. Bijv. Als
je een pit plant en hem genoeg water geeft, zonlicht en weg uit de wind houdt zal hij
beter kunnen ontwikkelen.
Volgens Wexler, in tegenstelling tot Rogers, is het een actief proces vooral in de
zin dat een mens zelf selecteert, ordent en betekenis toekent aan wat hij ziet en
hoort. Het individuele ervaringsproces houdt ook in dat iedereen op zijn eigen
manier betekenis toekent aan informatie. Dit proces is beïnvloedbaar.
, PSYCH. GESPREKSVOERING 6
Overzicht probeer je houden door:
Slechts een deel van de prikkels van buiten door te laten dringen.
Door de prikkels snel weer te vergeten.
Door ze via een systeem van ordeningsprincipes te organiseren en er
betekenis aan toe te kennen.
Het informatieverwerkingsproces is gecompliceerd en twee aspecten zijn van belang
voor hulpverlening:
Bij verwerken van info speelt de taal een belangrijke rol, verwoorden
draagt bij aan het begrijpen, ordenen, en opslaan van informatie in het
geheugen.
Bij verwerken van informatie spelen differentiatie en integratie een
belangrijke rol.
Differentiatie = betekenisontwikkeling waarbij opvattingen of
interpretaties worden genuanceerd op grond van
binnenkomende informatie.
Integratie = geheel maken door samenhang, het gemiddelde in
onderdelen van info wordt gezien en er worden verbanden
tussen gelegd.
Normaal gesproken loopt dit proces heel soepel. Wanneer er wel
problemen bij ontstaan moet de hulpverlener dit proces beïnvloeden
en zorgen dat het beter verloopt.
De plaats van gevoelens volgens Wexler en Rogers:
Wexler gevoelens zijn direct verbonden met cognitieve processen
in de persoon. Gevoelens komen voor als gevolg verwerken
informatie.
Rogers gevoelens liggen in ons opgeslagen en komen tevoorschijn
als we ons daarvoor openstellen.
Factoren die volgens Wexler bepalen of het verwerken van informatie wel of niet
gepaard gaat met gevoelens:
Betekenis van de informatie voor de persoon persoonlijke
onderwerpen leiden sneller tot gevoelens.
Desorganisatie in informatieverwerking systeem nieuwe informatie
of plotselinge veranderingen leiden tot gevoelens van onzekerheid en
angst. Zodra verwerkt verzakt dit.
Nieuwe informatie veroorzaakt door nieuwe kijk op dezelfde feiten.
Betekenisvolle veranderingen gaan vaak gepaard met heftige gevoelens. Vertonen
van merkbare gevoelens (vaak non-verbaal) in cliënt is belangrijk signaal dat er iets
gebeurt in de beleving of denken van de cliënt.
Mocht cliënt in emotie schieten dan…
…de lichte verwarring en de gevoelens van de cliënt onvoorwaardelijk
accepteren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper samenvattingenuu123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
