Dit is een begrippenlijst van het vak gezondheidspsychologie dat wordt gegeven bij de studie Toegepaste Psychologie aan de Hogeschool Saxion in Deventer. Hierin staan alle begrippen, bijna letterlijk, op een rijtje van de hoofdstukken die in het eerste leerjaar geleerd moeten worden. Dit zijn dus d...
Begrippenlijst GP
Hoofdstuk 1 – Wat is gezondheid?
- Empirisme = het elementaire principe dat we de wereld via zintuiglijke waarneming kunnen leren
kennen.
- Inferentie = Redenering waarbij een conclusie wordt afgeleid uit een of meer premissen. Het
regent, dus de straten zijn nat.
- Biomedisch ziektemodel = opvatting dat ziekten en symptomen een achterliggende fysiologische
verklaring hebben
- Biopsychososicaal ziektemodel = standpunt dat ziekten en symptomen door een combi van
lichamelijke, sociale, culturele en psychologische factoren kunnen worden verklaard.
- Incidentie = aantal nieuwe gevallen van een ziekte gedurende een specifieke tijdsinterval. Niet te
verwarren met prevalentie: dit is het aantal vastgestelde gevallen van een ziekte in een populatie
op een bepaald moment
- Gezondheidsgedrag = Gedrag, ongeacht de gezondheidstoestand waarin men zich bevindt,
bedoeld om gezondheid te beschermen, te bevorderen of in stand te houden.
- Sociale representatie van gezondheid = datgene wat bepaalde groepen mensen onder
gezondheid verstaan.
- Ziekteattributie = toekenning van de oorzaak van een ziekte. Bij zogeheten externe
ziekteattributies legt men de oorzaak van de ziekte buiten de persoon, door die toe te schrijven
aan het lot, verkeerde info of een losliggende traploper. Bij interne ziekteattributies zoekt met de
oorzaak bij zichzelf. In analogie met de genoemde externe ziekteattributies. Extern: Ik heb me
iets op de mouw laten spelden. Intern: ik heb onvoldoende weerstand opgebouwd.
- Collectivisme = culturele filosofie die nadruk legt op individu als deel van groter geheel en op
handelingen die meer door collectieve behoeften en wensen worden gemotiveerd, dan door
individuele.
- Individualisme = culturele filosofie die verantwoordelijkheid in handen legt van het individu. Het
zijn individuele behoeften en wensen die gedrag motiveren.
- Holisme = men pakt niet alleen het zuiver lichamelijk of waarneembare aan, maar hele wezen.
- Epidemiologie = bestuderen van ziektepatronen in verschillende populaties en de relatie met
andere factoren zoals leefwijze. Belangrijke begrippen zijn: mortaliteit, morbiditeit, prevalentie,
incidentie, absoluut risico en relatief risico.
- Zelfconcept = bewuste gedachten en aannamen over jezelf die je het gevoel geven dat je anders
bent dan anderen en dat je als afzonderlijk persoon bestaat.
Hoofdstuk 2 – Sociale verschillen in ziekte en
gezondheid
- Gezondheidsverschillen = term die de verschillen in gezondheid en levensverwachting tussen
verschillende groepen aanduidt.
- Genogram = visuele weergave van familiebanden van cliënt
- Hart- en vaatziekten = vernauwing van bloedvaten die het hart van bloed en zuurstof voorzien.
Dit is het gevolg van atherosclerose en kan leiden tot angina pectoris of een hartinfarct.
- Artherosclerose = ophoping van vetachtig materiaal en plaques in de slagaders.
- Angina Pectoris = pijnlijk, drukkend gevoel op de borst als gevolg van vernauwingen in de
kransslagaderen door atherosclerose. Hierdoor krijgt hart te weinig zuurstof met als gevolg
hartinfarct.
, - Bypassoperatie van kransslagader = chirurgische ingreep waarbij (slag)aders van elders in het
lichaam via de aorta in de kransslagaders worden getransplanteerd; hiermee worden blokkades
omzeild en hierdoor betere bloedtoevoer naar het hart.
- Statines = medicijnen om cholesterolgehalte te verlagen
- Mammografie = procedure waarbij een foto van de borsten wordt gemaakt met lage dosis
röntgenstraling. Deze röntgenfoto kan worden gebruikt om tumoren in vroeg stadium op te
sporen.
- Hypertensie = chronische hoge bloeddruk.
- Herseninfarct = hierbij ontstaan hersenbeschadigingen door bloedingen in het hersenweefsel of
door een blokkade van een slagader; door blokkade blijven delen van de hersenen tijdelijk van
zuurstof en voedingsstoffen verstoken.
- Risicoratio = manier om te achterhalen of de kans op een bepaalde gebeurtenis voor twee
groepen gelijk is. Risicoratio van 1 betekent dat de kans even groot is. Groter dan 1 betekent dat
de kans in eerste groep groter is. Kleiner dan 1 betekent dat kans in eerste groep kleiner is.
- Atheroom = onderhuidse zwelling als gevolg van verstopping talgklier
- Hartinfarct = afsterven van hartspierweefsel door een blokkade van de bloedtoevoer.
- HDL-cholesterol = zogenoemde goede cholesterol
- Ambulante bloeddruk = bloeddruk over een periode, gemeten met automatische
bloeddrukmonitor tijdens dagelijkse activiteiten.
Hoofdstuk 3 – Ongezond gedrag
- Gedragsmatig pathogeen = gedrag dat schadelijk is voor gezondheid
- Gedragsmatig immunogeen = gedrag dat gezondheid bevordert
- Mortaliteit = overlijden, meestal uitgedrukt als sterftecijfer (aantal sterfgevallen als gevolg van
aandoening)
- Arteriosclerose = verlies van elasticiteit en verharding van slagaders
- Systolische bloeddruk = maximale druk van het bloed op slagaderwanden die zich voordoet aan
einde van de samentrekking van linkerkamer
- Diastolische bloeddruk = minimale druk van het bloed op slagaderwanden in de periode tussen
twee hartslagen
- J-vormige relatie = grafische voorstelling van relatie tussen twee variabelen die de vorm heeft
van de letter J
- Predispositie = factoren die de kans vergroten dat iemand bepaald gedrag zal vertonen
- Behaviorisme = al het gedrag is aangeleerd. Klassiek en operant conditioneren maken inzichtelijk
hoe leerprocessen verlopen. Tegenwoordig meer plaats voor andere (o.a. cognitieve) invloeden.
- Cue = aanzet tot gedrag (signaal/prikkel)
- Leeftijdsspecifieke mortaliteit = uitgedrukt als aantal sterfgevallen per 100.000 mensen per
leeftijdsgroep per jaar.
Hoofdstuk 4 – Gezond gedrag
- Oxidatie = oxidatie van slecht cholesterol is belangrijk bij ontstaan van vetafzettingen in
slagaders
- Antioxidant = chemische bestanddelen van sommige voedingsmiddelen, waarvan gedacht wordt
dat ze het oxidatieproces remmen
- Meta-analyse = eerdere analyses worden besproken en herhaald, hierdoor grote steekproeven
en betrouwbare conclusies.
- Catecholaminen = chemische stoffen die als neurotransmitters in de hersenen werken
(adrenaline)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 466699. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
