Samenvatting
Samenvatting Rechtsgeschiedenis
- Instelling
- Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
Samenvatting voor het vak rechtsgeschiedenis. De hoorcolleges, Werkgroepen, het boek en een cursus van athena zijn er in verwerkt.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 84 pagina's
Voorbeeld 4 van de 84 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
3 beoordelingen
Door: fatmapamuk • 4 jaar geleden
Door: isabellavanderbreggen • 4 jaar geleden
Door: tasje • 5 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Rechtsgeschiedenis, Week 1: Het Corpus Iuris Civilis
Uitwendige rechtsgeschiedenis
= niet de rechtsnormen maar wat er omheen zit
Hoe gingen de actoren te werk, hoe zag de manier van rechtspraak eruit,
wie had de macht?
Inwendige rechtsgeschiedenis
= hoe zagen de rechtsnormen eruit
Stappenplan Casus (Romeins)
1. stap 1 (feiten)
2. stap 2 (rechtsvraag): wat is het probleem
3. stap 3 (oplossing): wat is het antwoord op de rechtsvraag
4. stap 4 (beredenering): onderbouwing van de oplossing op de rechtsvraag
, Het wetgevingsproces van Justinianus (codificatie corpus)
Justinianus liet het recht op nieuw vastleggen omdat een nieuwe codificatie hoorde
bij het ideaal van Justinianus van één rijk, met één recht en één godsdienst . De keizerlijke
constituties waren deels verouderd en niet overzichtelijk geordend. De Codex Theodosianus uit 438
was verouderd. Het juristenrecht was voor die tijd nooit geordend. De lex citandi had alleen
aangegeven dat van vijf juristen uit de klasssieke tijd de adviezen bindend waren. Kortom moest er
uniforme regelgeving komen en harmonisatie vd tegenstrijdigheden tot dan te complex te veel
rechtsbronnen.
Corpus Iuris Civilis = het ‘geheel van het wereldlijke (Romeinse) recht’
- wetboeken van keizer Justinianus (482-565 = +- 600 NC)
- De term corpus iuris civilis voor het eerst gebruikt in de middeleeuwen
Het Corpus vormt de basis van hele Europese rechtswetenschap
corpus = eindpunt vd Rechtsontwikkeling in de oudheid (450 VC – 6e Nc),
omdat het recht nu gecodificeerd werd: de rechtsontwikkeling stagneert in
het Westen vergeten en in het Oosten geen latijn maar Grieks gesproken.
Corpus niet meer gelezen
Verandering +- 1100: corpus vormde basis rechtswetenschap (12 e- 18e)
corpus weer lezen op rechtsschool Italië ontstaan rechtswetenschap
Gelding als additionele rechtsbron vanaf de receptie
In begin werd Corpus bekeken uit wetenschappelijke belangstelling, er
zijn verschillende vormen van receptie afhankelijk vd plek in Europa:
- Romeins recht als hulp om inheems recht te interpreteren
- Romeins recht geeft de hoofdregel tenzij het Inheemse recht
anders bepaalt
- Romeins recht om gaten in het inheemse recht op te vullen
In de 18e eeuw verliest de corpus zijn gelding door codificaties (denk
aan Napoleon code Civil 1804, Frans BW)
Door de codificaties in de moderne tijd ontstaan nationale wetboeken
die allemaal de pretentie hebben de enige rechtsbron te zijn
romeinse recht niet meer nodig, romeins recht wel gebruikt voor
interpretatie of oefenmateriaal.
, Het Corpus bestaat uit:
Instituten (elementen) = het leerboek = “Inst.” = 533
leerboek met algemene rechtsbeginselen/ hoofdregels/ begrippen
= niet casuïstisch De instituten hebben kracht van wet
Naar model vd Instituten van Gaius (midden 2e eeuw: 160 NC) = 3 eeuwen oud
interpolaties = er wordt iets geschrapt of aangepast in een ouder instituut
Opbouw van de instituten:
Boek I rechtsbronnen en personen- en familierecht
Boek II goederenrecht en erfrecht
Boek III vervolg erfrecht en overeenkomsten
Boek IV delicten (geen strafrecht maar OD) en procesrecht
Digesten = compilatie/ ordening oud juristenrecht (ius) = 533
Recht/ adviezen van juristen uit klassieke periode (0–300)
Casuïstisch karakter = veel specifieke gevallen
De adviezen werden gepubliceerd in boeken, die werden verzameld door de
compilatoren ze maakten korte fragmenten los uit de geschriften en plaatsten dat
in een titel: onderwerp schadevergoeding, in alle boeken nuttige adviezen zoeken,
die adviezen/ teksten werden losgemaakt uit hun context en indien nodig aangepast
om goed in een bepaalde titel te passen: Een fragment kan oorspronkelijk niks met
de titel te maken hebben gehad.
voorzien van interpolaties: juristen mochten schrappen en aanpassen wat om de
klassieke tekst overeen te laten komen met nu geldende opvattingen
Duplex interpretatio: teksten interpreteren in hun Justiniaanse context, zoals
Justinianus ze heeft bedoeld als bepaling van zijn wetgeving
Vgl.: Historische/ humanistische benadering: teksten interpreteren in de
oorspronkelijke context klassieke recht
50 boeken onderverdeeld in titels (met eigen onderwerp)
titels onderverdeeld in fragmenten of leges (met eigen inscriptie)
fragmenten soms onderverdeeld in paragrafen (als ze heel lang zijn)
Codex =compilatie keizerlijke constituties uit 2e – 6e (leges) = 534
Codex Justinianus vervangt Codex Vetus (529)
Opbouw Codex Jusinianus (wetboek van justinianus):
I kerkelijk recht, rechtsbronnen, de kanselarij
II-VIII privaatrecht
IX strafrecht
tot hier gaat de Codex
X-XII belastingrecht en bestuursrecht
deze boeken maken deel uit van Volumen
Oudere constitutie kan opzij gezet worden door de jongere constitutie
Casuïstisch karakter
Verschillende soorten constituties:
rescripten (antwoorden op een verzoekschrift)
decreten (keizerlijke rechtspraak)
edicten (keizerlijke verordeningen)
mandaten (instructies voor ambtenaren)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper zenzi. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen