Dit boekje is onderdeel van de leerstof voor het NVO examen deel 2; het domein dat gaat over theoretische orthopedagogiek en basiskennis van de pedagogiek.
Samenvatting
Psychodiagnostiek
Het onderzoeksproces in de praktijk
,In dit boek ligt de focus op het diagnostisch proces en de grondvragen.
• Wat is er aan de hand? (onderkenning)
• Hoe kan dat het best verklaard worden op een wijze dat er iets aan gedaan kan
worden? (verklaring)
• Welke stappen worden het beste voor de start van de hulpverlening ondernomen?
(indicatiestelling)
In dit boek wordt ervoor gewaakt dat het wetenschappelijk diagnostisch handelen ook echt
gemakkelijk in de praktijk gebracht kan worden: het is bruikbaar en realistisch.
Opbouw van dit boek:
Hoofdstuk 1: het psychodiagnostische onderzoek. Stroomschema, hoe kunnen divers
diagnostische instrumenten gebruikt worden, oordelen en beslissen en
bijkomende moeilijkheden.
Hoofdstuk 2: begin van het diagnostische onderzoeksproces. Aanvraag en hulpvraag
analyse en aanwijzingen voor het eerste contact.
Hoofdstuk 3: onderkenning
Hoofdstuk 4: de verklaring.
Hoofdstuk 5: de indicatiestelling.
Hoofdstuk 6: richtlijnen voor het schrijven van een rapport.
Hoofdstuk 1
In de psychodiagnostiek analyseren we het gedrag, de gedachten en de emoties van mensen
op een systematische manier, om het te begrijpen en te voorspellen. De volgende definitie
wordt in dit boek gehanteerd; psychodiagnostiek is de oordeelsvorming aangaande
psychische disfuncties of gedragsmoeilijkheden en sterktes waarbij de benadering van het
probleem op de wetenschappelijke psychologie gebaseerd is en waarbij het essentieel is de
persoon of het systeem zodanig te begrijpen dat uit de structurering van diens probleem
relevante aanwijzingen voor de therapie voortbloeien. Deze oordeelsvorming is een
procesmatig gebeuren dat plaatsvindt en evolueert in de interactie tussen cliënt en clinicus.
Er zijn vijf basisvragen binnen de psychodiagnostiek te onderscheiden. Dit zijn vragen naar
1) Onderkenning
Is er sprake van een depressieve stemmingsstoornis?
2) Verklaring
Waarom is er sprake van een depressieve stemmingsstoornis? Hoe is het ontstaan/wordt
het in stand gehouden?
3) Predictie
Heeft betrekking op de voorspelling van gedrag; hoe groot is het risico op recidive?
4) Indicatie
Moet er iets aan de problemen gedaan worden? Zo ja; wat dan?
5) Evaluatie
1
, Welke vereisten vraagt het uitvoeren van een psychodiagnostisch onderzoek?
➢ Psychologisch inzicht
➢ Theoretische kennis
➢ Professionele vaardigheden
Toch ontbreekt een ‘gouden standaard’ in de praktijk. Om al deze redenen is het belangrijk
om het diagnostische proces zo wetenschappelijk mogelijk vorm te geven:
- In het diagnostische proces ontbreekt vaak de gefundeerde feedback van een cliënt
op het diagnostische oordeel van een clinicus; zij horen bijna nooit hoe het de cliënt
is vergaan.
- Als de geadviseerde behandeling werkt, kan dit even goed komen door een placebo-
effect. We weten dan nog niet of de cliënt met een ander advies ook even goed
geholpen had kunnen zijn.
- Cliënten zijn snel geneigd zich te herkennen in een diagnostisch beeld gegeven door
een professional.
Hoe kun je dan op een
verantwoordelijke wijze
informatie vergaren? Dit kan
door middel van de
empirische cyclus (De Groot,
1961). Deze cyclus biedt het
grondschema voor logisch-
methodologisch onderzoek.
Deze empirische cyclus is het
grondbeginsel geweest voor
latere richtlijnen binnen de
psychodiagnostiek, zoals te
zien in figuur 2.
Zowel bij de onderkenning als
bij de verklaring worden in
het psychodiagnostische Figuur 1: empirische cyclus (De Groot, 1961).
proces de volgende stappen doorlopen;
1. Het opstellen van hypothesen
2. Het formuleren van toetsbare voorspellingen op grond van deze hypothesen
3. Het kiezen van de te gebruiken instrumenten
4. Het vaststellen van het toetsingscriterium hetzij de te verwachten scores op de
gebruikte instrumenten
5. Afname en verwerking van de gebruikte instrumenten
6. Evaluatie en bevestiging of weerlegging van de hypothesen op basis van de
resultaten.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jetx1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
