Samenvatting Groepsdynamica
hoofdstuk 2 Effectieve
samenwerking
2.1 Inleiding
Er is sprake van social interdependentie als individuen gemeenschappelijke doelen
hebben en elkaar nodig hebben om deze doelen te bereiken. daarbij worden de resultaten
van ieder individu beïnvloed door het gedrag van anderen. Sociale interdependentie vormt
de kern van alle interacties tussen mensen, en samenwerking vormt de kern van de
activiteiten van kleine groepen. Om effectief te kunnen functioneren moet een groep doelen
stellen waaraan alle leden zich verbinden en waarvoor zij zich gezamenlijk inzetten. De
volgende twee stappen leiden naar een effectief functioneren van een groep:
1. De doelen en de manier waarop die doelen bereikt worden, zijn duidelijk
gespecificeerd en meetbaar.
2. De sociale interdependentie (zoals de samenwerking) moet gestructureerd worden.
Beide stappen moeten op basis van vertrouwen gezet worden. vertrouwen is essentieel voor
het succes van een groep.
2.2 Wat is een doel?
Een doel kan van alles zijn. Een doel is een ideaal om naartoe te werken en iets wat je
belangrijk vindt. Wanneer er een positieve relatie tussen individuele doelstellingen is, leidt dit
tot een groepsdoel, een door de groepsleden gewenste situatie, waarbij de groepsleden
gemotiveerd zijn om zich in te zetten voor dit doel.
Het belang van doelen
1. Doelen geven richting aan ons gedrag.
2. Doelen motiveren ons gedrag.
3. Zonder doelen kan het functioneren van een groep niet beoordeeld en geëvalueerd
worden.
4. Doelen vormen de basis voor het oplossen van conflicten.
Individuele doelen of groepsdoelen?
Lewin (1944) constateerde echter dat zich ook situaties voordoen waarin de groepsleden
zich eerder en optimaal voor het realiseren van de groepsdoelen lijken in te zetten dan voor
het verwezenlijken van individuele groepen. Uit onderzoek van Horowitz (1954) en Pepitone
(1952) blijkt dat groepsleden gemotiveerd zijn om een groepsdoel te bereiken en er een
gevoel van persoonlijke voldoening aan overhouden als de groep haar doel bereikt.
Groepsdoelen hebben veel invloed op de onderlinge wederzijdse afhankelijkheid in groepen
en dienen als een centraal thema. Groepsdoelen creëren een eenheid en verbondenheid die
we niet direct uit de individuele doelstellingen kunnen aflezen. Uit recentere studies (Matsui
e.a., 1987, Mitchell & Silver (1990) blijkt dat groepsdoelen, in vergelijking met individuele
doelen, leiden tot betere prestaties, tot een grotere acceptatie van de doelen en tot meer
samenwerking tussen de groepsleden.
2.3 Het opstellen van doelen
In deze paragraaf gaan we het hebben over effectieve, helderen en concreet uitgewerkte
doelen. Het eerste aandachtspunt is dat je doelen wilt formuleren die effectief zullen zijn. Om
een groep te helpen bij het kiezen van effectieve doelen, kun je twee methoden gebruiken:
, 1. De enquêtefeedbackmethode begint met interviews met de groepsleden over de
groepsdoelen en de prioriteiten van de groep. Deze interviews worden gehouden
voordat er een periodieke bijeenkomst van de groep plaatsvindt.
Tijdens de groepsbijeenkomst worden er besluiten genomen over de groepsdoelen
en de prioriteiten voor de komende tijd. De groep stelt daarbij kortetermijndoelen, legt
de specifieke verantwoordelijkheden voor het uitvoeren van de taken vast en bepaalt
hoe de effectiviteit van de groep verbeterd kan worden.
2. De kritischetrajectmethode of programma-evaluatiemethode begint met de
concrete beschrijving van de eindsituatie die de groep wil bereiken. Terugredenerend
vanuit deze eindsituatie bepaalt de groep wat er direct moet gebeuren voordat het
doel bereikt wordt, welke taken ze uit gaan voeren en welke subdoelen ze stelt om
het doel te bereiken. De groep bepaalt welke activiteiten en subdoelen essentieel zijn
om het doel te kunnen bereiken. Vervolgens wordt er nogmaals gekeken of alle
middelen goed ingezet worden of herverdeeld moeten worden.
Een tweede punt waar je op wilt letten, is of de geformuleerde doelen helder zijn. Als derde
punt wil je zorgen dat het doel in operationele termen geformuleerd wordt. Operationele
doelen zijn doelen met herkenbare, concrete stappen die naar het doel moeten leiden:
waarneembaar, meetbaar wat betreft hoeveelheid en specifiek. Een groepsdoel bevat
informatie wanneer het doel bereikt is. Operationele doelen hebben een aantal voorbeelden:
1. Zij bevorderen de communicatie tussen de groepsleden onderling, maar ook de
communicatie tussen de groep en andere groepen.
2. Zij helpen de groep bij het plannen en uitvoeren van taken.
3. Zij vergemakkelijken het evalueren van het groepsproces en het groepsproduct.
4. Conflicten over welke acties de groepsleden gaan ondernemen zullen bij operationele
doelen eerder langs rationele en analytische weg opgelost worden.
2.4 Aspiratieniveau
Het aspiratieniveau bestaat uit het compromis tussen het beoogde ideaal qua doel en
realistische verwachtingen om dat doel te behalen. Kurt Lewin en zijn medewerkers
ontwikkelden een theorie over de wijze waarop mensen doelen voor zichzelf en hun groepen
bepalen. Hun theorie gaat ervan uit dat ons in een bepaalde situatie een bepaald resultaat
voor ogen staat, en dat we dit doel, afhankelijk van de uitkomst, naar boven of beneden
bijstellen. Ook groepen ontwikkelen aspiratieniveaus. Alvin Zander toonde aan dat groepen
enigszins optimistische doelstellingen kiezen die ze herzien zodra hun resultaten bekend
zijn. Zij verhogen hun aspiratieniveau meer als de resultaten beter uitvallen, dan dat ze het
verlagen als de resultaten tegenvallen.
2.5 Verborgen agenda’s
Individuele doelstellingen die sterk van de groepsdoelen verschillen, kunnen verborgen
agenda’s worden. Verborgen agenda’s zijn persoonlijke doelen waarvan de andere
groepsleden geen weet hebben en die in strijd zijn met de belangrijkste groepsdoelen. In
vrijwel elke groep zijn er verborgen agenda’s aanwezig. Vaak belemmeren zij de effectiviteit
van de groep. Hieronder volgen enkele methoden om de saamhorigheid te bevorderen:
1. Zorg ervoor, als je met een nieuwe groep begint, dat de doelen uitvoerig en grondig
worden besproken, ook al zijn deze doelen al door anderen of door de aard van de
groep bepaald.
2. Een groep is tegelijkertijd op twee niveaus actief: 1) het realiseren van de
groepsdoelen en 2) het verwezenlijken van de doelen van de individuele
groepsleden.
3. Geef groepsleden na het ontdekken van verborgen agenda’s geen uitbrander en zet
hen niet onder druk.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper irisvanduinen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.