Samenvatting - Ondernemerschap in Hoofdlijnen
Deel 1. Kennismaking met ondernemerschap
Hoofdstuk 1. Ondernemerschap
1. Je kunt de verschillende definities en competenties herkennen van ondernemers en ondernemerschap
2. Je kent de onderdelen van het ondernemerschapsspectrum
3. Je weet welke stappen ondernomen moeten worden om een bedrijf te starten
1.1 Ondernemerschap gedefinieerd
Bij ondernemerschap is er sprake van:
- coördinatie: de ondernemer fungeert als brug tussen de productiemiddelen door toepassingen te bedenken voor nieuwe kennis
en inzichten en deze te laten uitvoeren.
- arbitrage: de ondernemer koopt producten en verkoopt die weer met de bedoeling daar winst op de maken.
- innovatie: de ondernemer zoekt naar mogelijkheden die nog niet (volledig) zijn benut door anderen.
- risico’s nemen: meetbare en dus herkenbare risico’s (kans op hoofdprijs Staatsloterij) en niet-meetbare en dus verborgen risico’s
(kans aanslaan nieuw product in markt). Ondernemers worden beloond met winst bij het nemen van verborgen risico’s.
Ondernemen is het uitvoeren van nieuwe combinaties waarbij discontinuïteit wordt veroorzaakt (volgens Schumpeter). Nieuwe
combinaties kunnen worden gevonden door:
- introduceren nieuw product of dienst óf een verbeterde kwaliteit
- introduceren nieuwe productieprocessen
- aanboren van nieuwe markten
- gebruikmaken van andere stoffen of halffabricaten
Discontinuïteit: een ondernemer creëert waarde die tot dan toe nog niet beschikbaar was voor de maatschappij.
Disruptie: er wordt een product of dienst aangeboden die eerder nog niet bestond.
- organiserende ondernemer: start een nieuw bedrijf en leidt als manager het bedrijf, zonder dat er sprake is van iets wezenlijk
innovatiefs; ondernemer die bestaand concept opnieuw gebruikt (rijschool of bakker)
- innovatieve ondernemer: vertaalt ideeën en uitvindingen in economisch haalbare projecten, zonder een bedrijf te starten
- ZZP’er: mensen met een specialisme, eenmanszaak, van opdracht naar opdracht, verhuren zichzelf
1.2 Ondernemerschapsspectrum
Een ondernemingsplan heeft bijna altijd een deel over de ondernemer zelf. Zo wordt ook gesproken over de drie O’s van de starter:
ondernemer (de persoon), onderneming (de organisatie) en onderpand (de financiën).
Ondernemerschapsspectrum:
1. Competenties op persoonsniveau: winstgevende kansen kunnen ontdekken, doorzettingsvermogen hebben, zelfopgelegde
standaarden nastreven, omgaan met tegenslag, zelfvertrouwen, risico’s nemen, initiatief nemen, ambitieus en energiek en kunnen
omgaan met tweeslachtigheid en onzekerheid.
2. Competenties op uitvoerend niveau: hiervoor heeft de ondernemer kennis nodig; doelen stellen, interpersoonlijke
vaardigheden (anderen overtuigen), communicatieve vaardigheden, vaardig in het denken, externe partijen gebruiken, kennis
vergaren, financiële vaardigheden en bedrijfskundige kennis.
3. Competenties op strategisch niveau, zoals: ondernemer weet hoe hij winstgevende kansen kan ontdekken, de meest
aantrekkelijke markten kan identificeren, op welke manier hij bezittingen kan gebruiken om nieuwe ondernemingen te starten en op
welke manier hij concurrentievoordeel kan creëren.
1.3 Ondernemerschap in Nederland
Macroanalyse: Nederlandse ondernemers focussen zich vaker op reeds bekende producten/diensten, hebben minder mensen in
dienst en opereren vaker in markten met veel concurrentie. Ondernemers stopten vooral door onvoldoende winst, een andere baan
of bedrijfsmogelijkheid of om persoonlijke redenen. Intrapreneurship, ondernemerschap in loondienst, is in opmars in NL.
Microanalyse: De belangrijkste problemen zijn te late betaling door klanten, sterke concurrentie, voeren van de financiële
administratie, ontwikkelen van afzetgebieden, laag rendement van de onderneming en de prijsstelling.
1.4 Starten van een onderneming
1. Nadenken: ondernemingsplan schrijven: markt en rechtsvorm/huisvesting regelen/risico’s inventariseren en verzekeren zo
nodig/hoe uitvoeren administratie.
2. Registreren: registratie bij de KvK en belastingdienst.
3. Handelen: kosten voor de start kunnen ingebracht worden als startkosten, inkopen die al zijn gedaan en betaald in de financiële
overzichten en de tijd die is besteed aan het voorbereiden kan worden aangemerkt als ondernemersuren.
Hoofdstuk 2. Ondernemingsplannen
1. Je weet waarom een ondernemingsplan wordt geschreven en waar deze uit bestaat
2. Je kunt de belangrijkste aspecten van een ondernemingsplan
3. Fases commerciële beleidsvormingsproces
4. Je herkent uit een voorbeeld de bouwstenen van Business model canvas
2.1 Onderdelen van een ondernemingsplan
Ondernemingsplan is een document waarin het idee van de ondernemer verder wordt uitdiept, met de nadruk op een
bedrijfseconomisch onderzoek en onderbouwing van de verwachtingen rondom dat concept. Het wordt gebruikt voor drie
doeleinden: nagaan of een idee haalbaar is en voldoende oplevert, als projectplan om activiteiten op het juiste moment te starten
en om regelmatig te reflecteren op de voortgang én om investeerders of financiers te overtuigen van de winstgevendheid in relatie
tot de risico’s.
Er zijn drie manieren om een bedrijf te starten: gewoon doen, businessplan en lean startup (beperkt businessplan).
, Een ondernemingsplan bestaat uit drie onderdelen:
1. Strategisch plan: Geeft antwoord op waarom bestaat de onderneming, wat gaat het doen en hoe gaat het de doelen
nastreven?
2. Commerciële plan: Gaat in op de vraag aan wie en hoe het product/dienst verkocht gaat worden. Geeft antwoord op wie zijn de
klanten, wat willen ze en hoe kan de ondernemer ze het best benaderen?
3. Financiële plan: Geeft antwoord op wat moet er worden aangeschaft en welke andere verplichtingen moet de ondernemer
aangaan bij het starten/overnemen van een onderneming (investeringsbegroting), waar haalt de ondernemer het geld vandaan,
hoeveel winst levert het ondernemen op (exploitatiebegroting) en hoeveel geld is in kas (liquiditeitsbegroting).
Ook zal het CV van de ondernemer en een conclusie waarin wordt aangetoond dat de onderneming levensvatbaar is erin zitten.
2.2 Het strategisch plan
Strategisch plan: geeft aan waarom (bestaansrecht), wat (doelen) en hoe (waarden) de ondernemer gaat ondernemen
(missionstatement) en hoe dingen binnen het bedrijf worden uitgewerkt (strategie). Er wordt een omgevingsanalyse gemaakt om
te kijken op welke manieren gebruik gemaakt kan worden van de kansen in de markt en bedreigingen omzeilt kunnen worden.
- Strategie: langetermijnplan dat zicht geeft op de plaats van de onderneming in de bedrijfskolom en waarin de onderneming
aangeeft welke middelen zij wil inzetten om de missionstatement te realiseren.
- Omgevingsanalyse: inzicht in de omgeving waarin de onderneming gaat opereren: trend-, concurrentie- en organisatieanalyse.
2.3 Het commerciële plan
Commerciële beleidsvorming/marketingstrategie: onderzoek naar de wensen en verlangens van (potentiële) klanten:
- Fase 1: identificatie, analyse en evaluatie van markt- en marketingmogelijkheden
- Fase 2: marktsegmentatie en doelmarktbepaling.
- Fase 3: positionering van het aanbod en het maken van een commerciële strategie: creëren van een herkenbaar en
onderscheidend imago in de ogen van de doelmarkt. Bij het bepalen van de positioneringsstrategie is inzicht vereist in de wijze
waarop de doelmarkt de producten en diensten van de diversie aanbieders van elkaar onderscheidt.
- Fase 4: uitwerking van de commerciële strategie in een commercieel plan: de commerciële strategie geeft in grote lijnen aan hoe
de onderneming denkt de marketingdoelstellingen in een doelmarkt te behalen.
- Fase 5: uitvoering en beheersing van de commerciële inspanningen.
2.4 Het financiële plan
Financieel plan: om zicht te krijgen op de financiële gevolgen van het strategische en commerciële plan. Het bestaat uit:
1. Investeringsbegroting: de te maken uitgaven = benodigde startkapitaal.
2. Financieringsplan: geeft aan op welke manier het benodigde kapitaal zal worden opgebracht. 1e twee samen = beginbalans.
3. Exploitatiebegroting/resultatenrekening: opsomming van de verwachte opbrengsten uit verkopen en de kosten ervan. Het
verschil tussen de verkopen en kosten in een periode is het perioderesultaat (winst/verlies).
4. Liquiditeitsbegroting: geeft een inzicht in de in- en uitgaande kasstromen van een bedrijf. De exploitatiebegroting en
liquiditeitsbegroting zijn samen met de beginbalans de geprognosticeerde eindbalans van de onderneming.
2.5 Business Model Canvas
Business Model Canvas: uitganspunt/samenvatting ondernemingsplan.
1. Customer segments: de problemen en behoeften van klanten die de
onderneming bedient.
2. Value properties: wijze waarop de onderneming problemen van de
klantensegmenten oplost en voorziet in klantenbehoeften en daardoor
waarde creëert.
3. Channels: communicatie-, distributie- en verkoopkanalen.
4. Customer relationship: de relatie maar ook de klantensegmenten die
een bedrijf wil opbouwen en die bepalend is voor het soort businessmodel
(eenmalige transactie of langdurige relatie?)
5. Revenue stream: opbrengsten als gevolg van het waarde aanbod van
de onderneming
6. Key resources: belangrijkste middelen die nodig zijn om waarde te
leveren aan de klantensegmenten
7. Key activities: belangrijkste activiteiten die een onderneming moet uitvoeren om waarde te leveren aan de klantensegmenten
8. Key partners: belangrijkste partners waarmee de key activities worden geleverd
9. Cost structure: de kosten als gevolg van de vorige acht keuzen
De volgorde van de invulling maakt niet uit, als ze allemaal maar worden ingevuld. Een kostengeoriënteerde organisatie werkt van
onder naar boven, een klant(segment)georiënteerde onderneming van rechts naar links, een aanbodgeoriënteerde onderneming
vanuit Value properties, een middelengeoriënteerde onderneming van links naar rechts en vanuit reeds bestaande middelen,
partners en activiteiten binnen het bedrijf.
2.6 Internetbronnen voor ondernemers
Voor ondernemers is veel materiaal beschikbaar, maar ze zien daardoor door de bomen het bos niet meer. Daarom zijn er
internetbronnen die helpen opstarten en analyseren van marktbewegingen.
Deel 2. Van idee tot strategie
Hoofdstuk 3. Het gat in de markt
1. Je kent de lean startup methode en bijbehorende begrippen
2. Je weet wat een minimum viable product is en kunt die benoemen uit een voorbeeld
3. Je kent de fases van het stage-gatesysteem en herkent voorbeelden
4. Je kunt procesanalyse voor nieuwe ideeën benoemen en herkennen
3.1 Nieuwe ideeën genereren
Een nieuw idee is een onbenutte mogelijkheid om aanvullende omzet en/of winst te maken door een onderneming.
Om nieuwe ideeën te bedenken kan een ondernemer focussen op de procesanalyse. Hierbij wordt onderscheidt gemaakt tussen
