Samenvatting
Samenvatting Het palet van de psychologie Hoofdstuk 1 t/m 6
Het palet van de psychologie Hoofdstuk 1 t/m 6 Auteur: Jakop Rigter 4e herziene druk ISBN nummer: 978 90 469 0010 9
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 31 pagina's
Voorbeeld 4 van de 31 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
5 beoordelingen
Door: kromkamptessa • 4 jaar geleden
Door: jessica_burema • 4 jaar geleden
Redelijk duidelijke samenvatting, bevat wel veel spelfouten.
Door: hmeesters • 4 jaar geleden
Door: jantine99 • 5 jaar geleden
Door: bjorneverts8 • 5 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Het palet van psychologieGeschreven door Jakop Rigter.
4e herziene druk
Inhoud
Hoofdstuk 1 Psychologie: een palet vol theorieën.................................................................................2
Hoofdstuk 2 Psychoanalyse....................................................................................................................7
Hoofdstuk 3 Behaviorisme....................................................................................................................14
Hoofdstuk 4 Humanistische psychologie..............................................................................................19
Hoofdstuk 5 Cognitieve psychologe......................................................................................................23
Hoofdstuk 6 Systeemtheorie................................................................................................................28
,Hoofdstuk 1 Psychologie: een palet vol theorieën
1.2 Wat is psychologie?
Onenigheid over de definitie
Bij de meeste wetenschappen is het object goed te formuleren en bestaat er, zowel intern (binnen
een wetenschap) as extern (vanuit andere wetenschappen), overeenstemming over. Bij de
psychologie is er zowel intern als extern geen eenduidigheid over het object.
Er zijn intern verschillende theoretische stromingen.
-stromingen verschillen in keuze van object.
-daarmee samenhangend verschilt vaak ook de methode waarmee kennis wordt verworven.
De psychologie is extern niet goed afgebakend van andere (mens)wetenschappen.
Gevolg onduidelijkheden: zowel binnen de psychologie als tussen de psychologie en andere
wetenschappen zijn er verschillende verklaringen over hetzelfde onderwerp.
Een poging tot definiëring van de psychologie
Ondanks de verschillende betekenissen van psychologie is aan te geven waarin het zich onderscheidt
van andere wetenschappen. Volgens het boek is psychologie: een wetenschap waarbij zowel het
gedrag van mensen wordt bestudeerd als de gevoelens en gedachten die mensen hebben bij het
ervaren van hun gedrag en de omstandigheden waarin dat plaatsvindt.
Verschil met andere wetenschappen is dat de beschrijving en verklaring van het object vooral
plaatsvinden op individueel niveau. Psychologen kijken meer dan biologen naar beleving en
waardering van gedrag, naar persoon zelf en zijn directe omgeving.
Wetenschap kan getypeerd worden aan de hand van:
-de soorten vragen en problemen (het object).
-de methoden en theorieën.
-grenzen en legitimiteit van een wetenschap worden beïnvloed door het maatschappelijk draagvlak
van een wetenschap. Deze factor is mede bepalend voor de invloed van een wetenschap.
Maatschappelijke betekenis van een wetenschap is af te leiden uit hoe sterk persoonlijke theorieën
gekleurd worden door wetenschappelijke kennis.
-maatschappelijk draagvlak van een wetenschap ligt niet vast.
-Vroeger: sociologie, tegenwoordig: biologische en medische theorieën.
1.3 Theorieën
Theorieën zijn te typeren als referentiekaders van waaruit psychologen te werk gaan.
-bieden interpretaties waarmee verschijnselen bekeken en verhelder worden (hierin veel
verscheidenheid).
-hetzelfde onderwerp wordt vanuit meerdere theorieën verschillend beschreven en verklaard,
doordat er binnen de psychologie geen theoretische overeenstemming is.
-sommige theorieën/stromingen verminderen, anderen komen juist op.
-meeste stromingen die worden behandeld kennen een lange historische traditie
waarin zij hun stempel op de psychologie gedrukt hebben.
Functies van theorieën
Wetenschappelijke theorieën vervullen 3 functies:
1. Systematiserende of ordenende.
-ordenende vindt plaats op niveau van beschrijving: de eerste stap is een systematische weergave
van wat er wordt waargenomen.
-wetenschappelijke kennisverwerving verloopt via expliciete regels (procedures van
verwerving moeten duidelijk en controleerbaar zijn).
, -eis is dat bevindingen herhaalbaar moeten zijn (wat in het ene onderzoek wordt
aangetroffen, moet in het andere onderzoek ook zo zijn).
-systematiseren functie is een waarschuwing op zijn plaats.
-menselijke waarnemingen worden onder andere gekleurd door behoeften, emoties en
kennis.
-ook wetenschappers kennen geen objectieve waarneming. Hun waarneming is
theoriegeladen= hun referentiekader bepaalt wat ze zien, waar ze de nadruk op leggen en
wat ze verwaarlozen. (gevolg is de verschillende waarnemingen en verklaring van
psychologen).
2. Verklaren en voorspellen.
-komt voort uit systematiseren.
-resultaten kunnen verklaard worden door aan te geven dat ze in specifieke omstandigheden bereikt
worden.
-op grond van de resultaten uit een experiment kunnen dingen voorspeld worden.
3. Heuristische theorieën.
-op grond van het inzicht dat de theorie heeft opgeleverd kunnen nieuwe voorspellingen gedaan
worden.
Bij een experiment over hoe ver iemand gaat met het geven van schokken zijn er drie belangrijke
werkzame factoren:
-aanzien/betrouwbaarheid van de proefleider.
-controle op uitvoering/betrouwbaarheid proefleider.
-controle op uitvoeren en eventuele verzet van slachtoffer.
1.4 Kenmerken van psychologische stromingen
Naast functies zijn er andere kenmerken van psychologische theorieën of stromingen. Hier wordt
getoond waar stromingen mede door bepaald en gekenmerkt worden.
1.4.1 Geschiedenis van theoretische stromingen
Historische ontwikkeling
De theoretische stromingen in de psychologie hebben vaak een lange geschiedenis, ze hebben hun
wortels in oude filosofische tradities en nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen.
Filosofische tradities waar psychologie uit voort kwam zijn als veel ouder dan start wetenschappelijke
psychologie.
-geloof speelde grote rol.
-opvatting dat de psychologie over een alomvattende theorie van het psychisch functioneren moest
beschikken voordat er begonnen kon worden aan praktische toepassingen (erg dominant in Europa).
-opvatting dat kennis dienstbaar moest zijn aan concrete maatschappelijke doelstellingen.
-maatschappelijke problemen moesten de theorievorming bepalen (dominant in V.S.).
-er ontstonden als snel meerdere stromingen, binnen de stromingen ontstond schoolvorming.
-schoolvorming is goed zolang mensen de andere gezichtspunten kent en er
eventueel gebruik van maakt. Gebeurde 1e helft 20e eeuw niet.
-de periode met extreme verkettering is achter de rug, zichtbaar door:
-binnen de scholen worden weer verschillende accenten gelegd.
-grotere vrijheid binnen scholen.
-toenemende samenwerking tussen verschillende scholen.
, Cultuurhistorische bepaaldheid
Psychologische stromingen zijn een product van de tijd.
-achteraf altijd te verklaren waarom bepaalde stromingen juist op een bepaald moment ontstonden,
doordat ze de behoefte in die periode voorzagen en vertegenwoordigden waarden en normen die op
dat moment van maatschappelijk belang waren.
Op elkaar reageren
Vaak wordt er een nieuwe partij opgericht die zich ergens mee bezighoud als een andere partij dit
maatschappelijke probleem verwaarloost. Bv: behaviorisme verwaarloosde cognitieve
eigenschappen van mens, nieuwe stroming cognitieve psychologie ontstond.
Slingerbeweging
Een onderwerp schommelt constant heen en weer tussen bv bezuinigingen en stimuleren.
Gebruikmaken van elkaar
In de hedendaagse psychologie is er een ontwikkeling waarbij de standpunten van elkaar worden
overgenomen, waarbij deze naar eigen inzicht worden aangepast.
-samenwerking psychologie is historisch en cultureel bepaald.
-toenemende behoefte aan flexibele en pragmatische opvattingen.
Nadruk of effectiviteit
Laatste jaren wordt van de hulpverlening verwacht dat de toegepaste methoden onderzocht worden
op effectiviteit.
-niet bewezen: wordt er bv. Geen geld beschikbaar gesteld of verzekering dekt hulpverlening niet
meer.
Er is minder nadruk op theoretische uitgangspunten en meer op praktisch nut.
1.4.2 Mensbeelden bij theoretische stromingen
Iedere psychologische stroming is te karakteriseren aan de hand van een mensbeeld.
-iedereen heeft een opvatting over wat typisch menselijk is, dus ze bestaan niet alleen binnen
(mens)wetenschappen.
-deze opvattingen zijn historisch, cultureel en religieus bepaald.
Een mensbeeld kent 2 kanten:
-beschrijving van de kenmerkende eigenschappen (bodem van het menselijke bestaan).
-kenmerkende eigenschappen zijn bv verschil tussen mens en dier.
-verwijzing hoe mensen behoren te zijn (zogenaamde doelbeeld).
-doelbeeld is meer morele visie, hier sturen we eigen handelen mee aan en
beoordelen we gedrag van anderen.
Mensbeelden worden beïnvloed door:
-historische invloeden
-culturele invloeden
-religieuze invloeden
Fijnmazige cultuur: minder ruimte voor individu en meer ruimte voor groepsbelangen.
1.5 Indelingen van theoretische stromingen
Theoretische stromingen in de psychologie kunnen op verschillende manieren ingedeeld en
onderscheiden worden.
Het is belangrijk om te weten wat voor (gesuggereerde) vooronderstellingen door psychologische
theorieën worden gebruikt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nynkepost. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52928 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen