Begrippenlijst Middeleeuwen
HC1 De 3 Pilaren
Petrarca 1304-1374, Benaming voor de ‘donkere tijden’
Diocletianus 284-305, Romeinse keizer, voerde hervormingen door zoals de tetrarchie met
2 augustussen en 2 caesars, deed ook aan belasting vernieuwing en creëerde
diocesen en provincies
Tetrarchie Vierkeizersregering bestaande uit 2 Augustussen en 2 Caesars, ingevoerd
door Diocletianus, duurde van 285 tot 312, In deze tijd regeerde Diocletianus,
Constantius en Galerius
Constantijn 306-337, Keizer van het Romeinse Rijk, schafte de tetrarchie af, maakte
beroepen erfelijk en stelde zich tolerant op naar het christendom
Theodosius 379-395, Keizer van het Romeinse rijk, voerde in 381 het christendom in als
staatsgodsdienst en noemde barbaren binnen het Romeinse rijk Foederati
Foederati ‘Barbaren’ binnen het Romeinse keizerrijk die wel Romeins burgerrecht
kregen, wel moesten ze een soort hulpverleningsverdrag tekenen
HC2 Het christendom
Oude testament 1e deel van de Bijbel van de Christenen, deze bestaat uit de 5 boeken van het
Jodendom de Thora, Vele verhalen komen daarom ook voor in beide geloven.
Zoals Adam en eva, de ark van Noah en de toren van Babel
Nieuwe testament Verzameling van geschriften van het christendom, het vormt het 2 e deel van
het heilige boek de Bijbel, De geschriften bevatten de daden en woorden van
Jezus en wordt ook wel de evangelie genoemd
Evangelie ‘De heilbrengende boodschap’ van de Bijbel, 1 van de beschrijvingen van het
leven van Jezus, De evangelie bestaat uit 4 evangeliën geschreven door
evangelisten
Evangelisten Schrijvers van de Evangelie, dit zijn: Mattheüs, Marcus, Lucas en Johannes
Apostelen Persoon die door Jezus is uitgezonden om het evangelie te verspreiden, Er
zijn er 12: Andreas, Bartolomeüs, Filippus, Jacobus de Mindere, Jacobus de
Meerdere, Judas, Mattheüs, Matthias, Petrus, Simon, Thomas
Concilie Kerkvergadering met bisschoppen
Concilie van Nicea 325, verbod op het Arianisme, Christus bestaat uit de zelfde substantie/
status als zijn vader, Paasdatum wordt vastgesteld, speciale status van
steden, geen bisschop maar patriarchen
Arianisme Jezus is Godgelijkend maar is ondergeschikt aan God
Concilie van Constantin 381, verbod op Arianisme en Christus is voor alle tijd uit de vader geboren
Concilie van Ephese 431, Verbod op Nestorianisme (leer dat Christus uit 2 bestaat; Mens+ God),
verbod op Pelagianisme (geloof dat de zondeval de mens niet heeft bedorven
en deze het verschil tussen goed en kwaad wel weet), Maagd Maria tot
moeder van God benoemd
1
, Concilie v. Chalcedon 451, 1 God met 2 naturen (vereniging van het Goddelijke en het menselijke in
1 lichaam), Heilige Drie-eenheid wordt vastgesteld, Constantinopel en
Jeruzalem worden tot patriarchaat verheven (dominante rol voor mannen)
en Rome krijgt het primaatschap van Petrus
Latijnse kerkvaders Schrijvers en leraren (meestal bisschoppen) van de vroegchristelijke Kerk,
van wie de theologische werken bewaard zijn gebleven (er zijn er 4)
Ambrosius van Milaan 339-397, kerkvader, Bisschop van Milaan en vechter tegen het Arianisme
Augustinus van Hippo 354-430, kerkvader, Gaf belijdenissen van de erfzonde, zei dat iedereen naar
het kwaad nijgt en men begeleiding nodig heeft, schreef Civitate Dei, een
boek over hoe er een wereldlijke en geestelijke staat is
Hiëronymus 310-419, kerkvader, schreef Editio Vulgata een soort Bijbel vertaling, De Viris
Illustribus een soort Biografie over mannen met een hoog didactisch doel en
de Chronica, dit was een Historisch geschrift
Gregorius de Grote 590-604, kerkvader, schreef Dialogen, verhaal van Benedictus en anderen
heiligen, hij was een aanhanger van Augustinus, hield de administratie bij van
de kerk, verdedigde Rome en hij was voorstander van Syncretisme
Syncretisme Het naar elkaar toegroeien van religies, fuseren
Antonius de Grote 251-356 Werd in 270 heremiet (iemand die in de woestijn leeft)en werd in
290 leider en leraar van monniken
Pachomius 292-346, Bekeerde in 314 tot het christendom, ging in 317 leven als
Kluizenaar stichtte in 320 het 1e klooster, deze had de kenmerken van het
Gebed, Maaltijden, Arbeid en Gehoorzaamheid
Basilius van Caesarea 330-379, ging in 357 reizen door Midden- Oosten, stichtte in 360 een
klooster in Caesarea werd in 370 bisschop van Caesarea en stelde voor het
eerst leefregels vast
Benedictus van Nursia 480-547, werd in 494 een kluizenaar en stichtte in 529 een klooster op
Monte Cassino, Hij schreef in 540 Reguli Benedicti, waar hij het had over
Opus Dei, Ora et Labora (Noodzaak om te bidden en te werken) Dit is 1 van
de bekendste leefregels binnen kloosters geworden
HC3 Germanen en volksverhuizingen
Foederati Het geven van Romeinse burgerrechten aan Germanen, in ruil voor
hulpverlening
Slag bij Adrianopolis 378, Strijd tussen de Romeinse keizer Valens en Gotische rebellen onder
leiding van Fritigern, De rebellen wilden betere grond zodat ze meer konden
verbouwen en meer eten hadden, De Goten wonnen de slag
Bisschop Nicolaas van Myra 270-343, Werd later heilig verklaard omdat hij de hoofdpersoon
speelde in verschillende legendes, ookwel bekend als Sinterklaas
Bisschop Maarten van Tours 316-397, belangrijk grondlegger van het katholicisme in Gallië, ook
bekend als Sint Maarten
Bisschop Wulfila 310-383, Visigotisch bisschop en bekeerde zich tot het Arianisme, hij
staat er bekend om dat hij de bijbel vertaalde naar het Gotisch
2
