Samenvatting van het boek Sportpsychologie door Frank C. Bakker en Raoul R.D. Oudejans. Hoofdstuk 9. Vierde druk, september 2015. ISBN: 978-90-5472-182-6
Hoofdstuk 9 Sportpsychologie Mentale vaardigheden en mentale training
1. Definitie
Mentale training is het systematisch leren en oefenen (trainen) van mentale vaardigheden
waarop een beroep wordt gedaan in sportsituaties, met als doel beter te presteren en
plezier te behouden in de sportbeoefening.
Gebruikgemaakt van de volgende technieken:
- Goal setting (doelen stellen)
- Gebruik van self-talk
- Ontspanning
- Gebruik van mentale voorstellingen
Mentale vaardigheden waarover in de definitie wordt gesproken:
- Aandacht focussen
- Sturen en controleren van emoties
- Omgaan met stress
- Functioneren in teams
Mentale trainingen…
…zijn primair gericht op handelen in specifieke sportsituaties
VB: Voetballer kan zich mentaal trainen wat betreft stress bij het nemen van een penalty,
niet op stress in het algemeen.
… zijn bedoeld voor het trainen van mentale vaardigheden en/of technieken.
…hebben als doe om prestaties te verbeteren en plezier te houden.
Drie modellen hoe sporters mentale trainingen leren:
1. Zelfhulpmodel
-> Rol van sportpsycholoog is beperkt tot aanbieden van hulp via boeken, artikelen, lezingen
enzovoort. Informatie wordt gepresenteerd in eenvoudige goed te begrijpen taal, waarna de
sporter er zelf mee aan de slag kan.
2. Coachmodel
-> Coach wordt zodanig opgeleid dat hij zijn sporters mentale vaardigheden kan aanleren en
laten oefenen.
Voordelen: Kennis komt in de sportpraktijk terecht terwijl de coach zijn centrale rol behoudt
en de organisatie blijft zoals het is.
Nadelen: Scholing voor coaches kost meer tijd en coaches hebben vaak weinig affiniteit met
het geven van mentale trainingen.
3. Consultatiemodel
-> Direct contact tussen sporter/sportteam en sportpsycholoog. Werd eerst vooral gebruikt
om bepaalde problemen op te lossen. Doel is verbreed en sportpsycholoog heeft een meer
structurele plaats. In topsport is dit model in veel landen de standaard.
2. Indeling mentale vaardigheden
, Mentale vaardigheden van belang voor sporters
- Aandacht focussen
- Afleiding door gedachten weerstaan
- Afleiding door externe gebeurtenissen weerstaan
- Nadenken en analyseren op de juiste momenten
- Emoties sturen/controleren
- Zichzelf hernemen/kunnen onthechten
- Doelgericht werken
- Vertrouwen in zichzelf opbouwen
- Offers brengen
- Gedrevenheid/vastberadenheid tonen
- Zich afsluiten
- Verantwoordelijk nemen
- Met stress omgaan
- Zichzelf juiste instructies geven
- Leren van succes en mislukking
- Omgaan met tegenslagen
- Conflicten aankunnen
- Communiceren
- Functioneren in teams
Ordening van mentale vaardigheden (Vealey, 2007)
-> Vier verschillende typen vaardigheden
-> Belang vooral gebaseerd op verschillen tussen succesvolle en minder succesvolle sporters
Type vaardigheden Voorbeelden
Foundation skills - Gedrevenheid prestaties te leveren
-> Vaardigheden die de basis vormen voor (Commitment)
het leveren van (top)sportprestaties - Zelfbewustzijn (Realistisch naar jezelf
kijken)
- Productief denken (Leren van je fouten)
- Zelfvertrouwen
Performance skills - Perceptueel-cognitieve vaardigheden
-> Vaardigheden die worden gebruikt - Aandachtsvaardigheden
tijdens het sporten - Sturen van gevoelens en
emoties/energiemanagement
Persoonlijke-ontwikkelingsvaardigheden - Ontwikkelen van een eigen identiteit
-> Op een volwassen manier denken en - Kunnen omgaan met anderen
handelen. Sporters moeten weten wie ze
zijn en wat ze waard zijn
Teamvaardigheden - Samenhang in het team versterken
- Zelfvertrouwen van het team versterken
- Leidinggevende vaardigheden
- Communicatieve vaardigheden
Basisvaardigheden en complexe vaardigheden (Hardy et all., 1996)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper WouterLeendertsen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.