De arts (de hulpverlener) die een medische fout maakt, is aansprakelijk voor de schade. Voor
aansprakelijkheid voor beroepsfouten (medische aansprakelijkheid) moet men in boek 6 zijn van het
BW. De verplichting van de arts of het ziekenhuis om bij een tekortkoming de schade van de patiënt
te vergoeden, wordt doorgaans gebaseerd op art. 6:74 BW: niet-nakoming van een verbintenis.
Daarnaast is het mogelijk dat de gedraging van de hulpverlener een onrechtmatige daad oplevert. In
dat geval kan de patiënt zich op art. 6:162 BW baseren. Doorgaans zal het echter de route van de
wanprestatie zijn.
In 1996 formuleerde de Hoge Raad wanneer van een medische fout sprake is: dat is het geval als de
arts, of de hulpverlener, niet de zorgvuldigheid heeft betracht die van een redelijk bekwaam en
redelijk handelend vakgenoot mag worden verwacht. Met de inwerkingtreding van de Wgbo kreeg
deze maatstaf van de redelijk handelende en redelijk bekwame hulpverlener een wettelijke
grondslag, die van ‘het goed hulpverlenerschap’ van art. 7:453 BW. De hulpverlener moet bij zijn
werkzaamheden de zorg van de goede hulpverlener in acht nemen en handelt daarbij in
overeenstemming met de op hem rustende verantwoordelijkheid, voortvloeiend uit de voor
hulpverleners geldende professionele standaard. Deze algemeen geformuleerde zorgplicht komt
neer op die eerdere maatstaf van de ‘redelijk bekwaam en redelijk handelend’ vakgenoot. Om te
kunnen beoordelen of de hulpverlener zich aan de maatstaf heeft gehouden zal de rechter zich in de
meeste gevallen laten voorlichten door medische deskundigen.
De beroepsgroep kent dus ook eigen gedragsregels (protocollen) waarin doorgaans wordt
aangegeven hoe in de dagelijkse praktijk gehandeld zou moeten worden. Die regels zijn vaak ook
medisch-inhoudelijk van aard en kunnen daarmee de rechter ten dienste staan bij de invulling van
begrippen als ‘redelijk en bekwaam’, ‘verantwoorde zorg’ of ‘goed hulpverlenerschap’. Langs deze
weg kunnen de gedragsregels betekenis hebben voor de professionele standaard van de arts in het
algemeen.
PROTOCOL
Na een operatie in een knie ontstaat er bij de patiënt trombose. De arts is volgens het
ziekenhuisprotocol vergeten het voorgeschreven anti-stollingsmiddel te gebruiken tijdens de
operatie.
Hoge Raad: van een ziekenhuis en een arts mag verwacht worden dat zij zich in beginsel houden aan
de door henzelf opgestelde protocollen. Het niet naleven van een eigen protocol is als toerekenbare
tekortkoming aan te merken. Afwijking van deze voorschriften is slechts aanvaardbaar indien deze in
het belang van een goede patiëntenzorg wenselijk is. Dit moet dan door de arts worden
beargumenteerd. Wordt ook wel de omkeringsregel genoemd m.b.t. het bewijzen van een causaal
verband. Nu het voorschrift diende om risico op trombose tegen te gaan, is schade in het leven
geroepen door het niet toepassen van een protocol. Causaal verband tussen de gedraging en de
schade is hiermee gegeven.
SPEECKAERT/GRADENER
Gradener heeft rugklachten en wordt geopereerd door Speeckaert. Na de operatie blijkt Gradener
nog meer last te hebben van zijn rug en moet hiervoor veel behandelingen en ziekenhuisopnames
ondergaan. Gradener vordert hiervoor schadevergoeding op grond van wanprestatie bij Speeckaert.
De Hoge Raad buigt zich vervolgens over de vraag of Speeckaert zich had moeten onthouden van het
uitvoeren van de operatie. Bij de beoordeling van het handelen van de arts is de maatstaf de
zorgvuldigheid die van een redelijk bekwaam en redelijk handelend specialist mag worden verwacht.
1
, Hierbij worden de norm van de professionele standaard en het goed hulpverlenerschap ex art. 7:453
BW naast elkaar gebruikt.
De hulpverlener heeft aan zijn zorgplicht voldaan indien hij heeft gehandeld conform de maatstaf van
zorgvuldigheid die had mogen worden verwacht van een redelijk bekwaam en redelijk handelend
beroepsgenoot. Dit betreft een dubbele toets die de rechter volledig toetst. Deze norm brengt met
zich mee dat niet elke (beoordelings)fout aan de hulpverlener kan worden toegerekend.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tax-student. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.