Relatievermogensrecht
……. = extra relevant
……. = berekening
……. = link naar een andere week
……. = arrest
Algemeen: Titel 1.6 geldt voor echtgenoten deze geldt dus nog wel na het indienen van het
verzoek tot echtscheiding o.a. 1:84/1:88 ook al eindigt de boedelmenging wel vanaf dit
moment. Titel 1.7 houdt wel al op met gelden vanaf het indienen van het verzoek tot
echtscheiding o.a. 1:90/1:97. Vanaf het indienen van het verzoek tot echtscheiding geldt
boek 3.
Doel vak: Het vak Relatievermogensrecht heeft tot doel het verkrijgen van grondige kennis
van en inzicht in het relatievermogensrecht en aanpalende wetgeving alsmede de dilemma’s
die zich hierbij kunnen voordoen. U verkrijgt een grondige kennis van de algehele
gemeenschap van goederen zoals in de wet was opgenomen vóór 2018, alsmede van de
wettelijk beperkte gemeenschap van goederen zoals deze thans in de wet is vastgelegd.
Literatuur
C.A. Kraan, S.H. Heyning en Q.J. Marck, Het huwelijksvermogensrecht,
Boom juridisch, laatste druk
W.G. Huijgen e.a., Rechtspraak Personen- en familierecht,
huwelijksvermogensrecht en erfrecht, SDU, Den Haag, laatste druk,
daarvan de in de syllabus opgegeven arresten
Syllabus Relatievermogensrecht
Hoorcollegesheets
Hoorcollege- en werkgroepenstof
Op Canvas aangegeven extra literatuur en/of jurisprudentie
,Programma:
Week 1: kosten van huishouding, 1:84 BW
week 2: toestemming 1:88 BW (handelingsonbevoegdheid)
week 3: bestuur 1:90 BW
week 4: wettelijke gemeenschap van goederen voor 2018, 94 ooud
week 5: wettelijke beperkte gemeenschap vanaf 2018, 94 nieuw
week 6: schulden (gemeenschap/prive)
week 7: ontbinding van de gemeenschap
week 8: geen onderwijs
week 9: huwelijkse voorwaarden
week 10: vergoedingsrechten
week 11/12: verrekenbedingen
week 13: geen onderwijs
week 14: samenwoners ongehuwden
week 15: pensioenrechten+ faillissement
week 16: TT
,Week 1 artikel 1:84
Definitie artikel artikel 1:84
Artikel 1:84 BW is een uitwerking van 1:81 BW. Het artikel ziet op het dragen van de kosten
van de huishouding en de verzorging en opvoeding van kinderen door echtgenoten. Artikel
1:84 blijft gelden tot aan de echtscheiding dus ook tijdens verzoek tot echtscheiding.
- Onder dit artikel vallen kosten als alles wat nodig is voor dagelijks onderhoud,
energiekosten, rente op hypotheeklening, huurtermijnen voor huurwoning, abonnementen
en ziektekosten premies.
- Wat niet onder kosten van de huishouding valt zijn premies tot verzekering of aflossing van
de hoofdschuld (hypotheek) zelf. Hetzelfde geldt voor belastingen. Dit omdat al deze
onderdelen bij aflossing geen verteerd vermogen zijn, maar zorgen voor vermogensvorming.
Voorbeeld: Stel je besluit dat de ene partner 2x meer betaalt dan de ander. Om risico te
beperken zet je het huis op de naam van de partner, jij lost 2x zoveel af op de
hypotheekschuld en vervolgens ga je scheiden dan leidt dit bij de partner op wiens naam het
huis staat tot vermogensvorming en ben jij je geld kwijt. Dat is niet eerlijk.
- De aflossing van een hypotheekschuld is niet verteerd maar leidt tot vermogensvorming
dus is het eerlijk dat dit niet als huishoudkosten wordt gezien maar leidt tot een
vergoedingsrecht.
- Ook mogen premies van levensverzekering niet tot kosten van de huishouding gerekend
worden. Om de uitkering onbelast voor de erfbelasting te kunnen ontvangen is één van de
vereisten dat niets aan het vermogen van de overleden echtgenoot mag zijn onttrokken. De
overleden echtgenoot mag ook daarom niet via de huishoudkosten hebben meegedragen
aan de betaalde verzekeringspremies. Het artikel is van toepassing wanneer er geen
gemeenschap van goederen bestaat. Dat kan bijvoorbeeld in het geval van
uitsluitingsclausules of privé goederen die uitgesloten zijn via de wettelijke beperkte
gemeenschap of wanneer er gehuwd is met uitsluiting van iedere gemeenschap van
goederen.
Het doel van dit artikel is een rechtvaardige verdeling van draagkracht tussen echtgenoten.
Wordt er niets over afgesproken dan is die draagkracht naar evenredigheid.
Geval zonder afspraak
Je labelt eerst het vermogen. Vruchten van privévermogen is privé inkomen. Vruchten van
gemeenschappelijk vermogen is gemeenschappelijk inkomen.
De kosten van de huishouding worden achtereenvolgens ten laste gebracht van
- Gemeenschappelijk inkomen
Bijvoorbeeld: Salaris verkregen tijdens het huwelijk x het aantal maanden salaris verkregen.
Bijvoorbeeld: Dividend uit gemeenschappelijke effecten
Bijvoorbeeld: Andere vruchten van gemeenschappelijk vermogen
- Privé inkomen
Bijvoorbeeld: Ontvangen rente op uitgeleend geld, huurinkomsten
Bijvoorbeeld: Ontvangen dividend privé effecten
- Gemeenschappelijk vermogen
Bijvoorbeeld: Effecten (aandelen, obligaties, beleggingsfondsen)
- Privé vermogen
, Bijvoorbeeld: Effecten die buiten de gemeenschap vallen of verkregen zijn onder
uitsluitingsclausule (aandelen, obligaties, beleggingsfondsen)
Bijvoorbeeld: Een beleggingspand
Bijvoorbeeld: Spaargeld
In beginsel tel je de eerste 3 op en kijk je of dat genoeg is om de huishoudelijke kosten te
betalen is dat niet zo dan wordt het tekort aangevuld uit het privé vermogen naar
evenredigheid van wat beide echtgenoten aan privévermogen hebben.
Geval met afspraak
Op grond van 1:84 lid 3 kunnen er als eerst andere definities worden afgesproken.
- De definitie van vermogen of inkomen kan veranderd worden in het geval waarin er een
oneerlijke verhouding bestaat in het bijdragen en de ene partner veel meer bijdraagt dan de
andere. Bijvoorbeeld bruto inkomen nemen i.p.v. netto inkomen.
- Ook de definitie van huishoudkosten zelf kan veranderd worden wanneer het bijvoorbeeld
opvalt dat er veel huishoudkosten zijn in verhouding tot hoeveel er verdiend wordt.
Naast een afwijkende definitie kan er ook een afwijkende verdeling van de draagkracht
worden afgesproken op grond van 1:84 lid 3
- Via een nihilbeding kan je schriftelijk afwijken van de draagplicht naar evenredigheid, je
kunt zelfs jouw draagplicht in de huishoudkosten helemaal uitsluiten. Er kan daarbij wel
afgesproken worden dat degene in wiens voordeel het nihilbeding is gemaakt bijdraagt in de
kosten als de ander dit niet meer kan via 1:84 lid 1.
- De vordering van hetgeen in het nihilbeding is neergelegd moet je baseren op de
fourneerplicht.
Fourneerplicht houdt in dat partners verplicht zijn geld voor elkaar ter beschikking te stellen
indien dit nodig is voor de algemene gang van het huishouden.
Let op artikel 1:84 werkt alleen intern. Een crediteur met een vordering op één van de
echtgenoten kan dus alleen de desbetreffende echtgenoot aanspreken.
Iedere echtgenoot is wel in zijn geheel aansprakelijk voor schulden die voortvloeien uit de
gewone gang van huishouden op grond van 1:85. 1:85 is vanuit het oogpunt van Reinhart
van toepassing op alle handelingen die echtgenoten zonder problemen zonder overleg
zouden kunnen uitvoeren. Kraan stelt dat een derde alsnog beschermd wordt als deze er
naar de gegeven omstandigheden vanuit had mogen gaan dit een van de echtgenoten iets
heeft aangeschaft wat ook zonder overleg mocht ook al was dit intern tussen echtgenoten
niet zo afgesproken bijvoorbeeld als iemand netjes gekleed is.
Het gaat vaak ook om lagere kosten die relatief makkelijk zijn terug te draaien.
Verval afspraak
- De gemaakte afspraak op grond van het nihilbeding kan komen te vervallen in eerste
instantie door een beroep te doen op een van beide vervalbedingen die in de huwelijkse
voorwaarden opgenomen kunnen zijn.
De vorderingen vervallen na verloop van tijd, binnen 3 maanden na het verstrijken van het
kalenderjaar.
De rechtsvordering vervalt na verloop van tijd (dan blijft de vordering zelf bestaan, maar kan
je het niet meer via de rechter afdwingen op dat moment wordt het een natuurlijke
verbintenis)
Er kan via het arrest 1:84 en vervalbeding alleen in redelijkheid een beroep op het
vervalbeding gedaan worden wanneer het is gekoppeld aan een vergoedingsvordering
