Geestelijke stromingen 1
De vijf religies van de wereld
Hoofdstuk 3 Jodendom
3.1 Naam en oorsprong
Naam jodendom: verwijst naar een concreet volk, dat voortkomt uit de tijd van de bijbel, met name
uit het gebied van Judea, rond Jeruzalem.
Jood zijn: je behoor primair tot een bepaald volk, ongeacht de vraag of je wel of niet gelooft in God ->
jodendom op meerdere manieren definiëren.
Je kunt je als jood om nationale redenen verbonden voelen met het volk Israël, zelfs al woon je er
niet, hetzij omdat je familie in Israël woont, hetzij omdat je familie buiten Israël actief is in de joodse
traditie.
Uiterst pijnlijk heeft de Jodenvervolging geleerd hoe je onontkoombaar als jood gezien kunt worden,
ook als je weinig of niets meer aan de joodse godsdienst doet.
Wanneer ben je jood: volgens de rabbijnse traditie als je moeder joods is of als je met rabbinale
toestemming volgens vastgestelde riten jood geworden bent.
3.2 De bronnen: Tenach en Talmoed
Het verhaal van het jodendom begint met wat bij christenen het oude testament heet, maar bij
joden zelf de Tenach is. Deze omvat drie onderdelen:
- Tora (leer, onderwijzing): de eerste vijf boeken, toegeschreven aan Mozes, vormt het hart
van de Tenach -> we vinden verhalen over de aartsvaders, Abraham, Isaak en Jakob, de
verhalen over Mozes en de uittocht uit Egypte op weg naar het beloofde land, en talrijke
leefregels, gewoonlijk de geboden of de wet genoemd.
- Nebiim: de profetische boeken
- Chetubim: de geschriften, waaronder de Psalmen, Spreuken, Ruth, Esther, Job e.a.
Profeten: het gaat over hoe het volk in het beloofde land vergaan is.
Geschriften: het gaat om de persoonlijke reflectie op de ervaringen met god en de vragen van de
eigen tijd.
Commentaren Tora: er werd gepoogd om met behulp van de oude teksten richtlijnen te vinden voor
nieuwe situaties en levensvragen in de eigen tijd -> al deze verklaringen worden de mondelinge Tora
genoemd. Ze zijn rond 200 verzameld en geredigeerd in de Misjna.
Rond 500 zijn discussies over de Misjna samen met de Misjna gebundeld in de Talmoed. Daarbij zijn
er twee verzamelingenontstaan:
- De Babylonische Talmoed (Bawli)
- De Palestijnse Talmoed (Jeroesjalmi)
In het algemeen baseert het jodendom zich op twee tradities:
- De schriftelijke Tora
- De mondelinge Tora