Materieel Strafrecht
,Week 1: Schuld & Roekeloosheid
Algemeen
Objectieve bestanddelen:
Gedraging
het steken in iemand lichaam e.d.
Causaal verband =
De Ernst van het gevolg bepaalt welk feit je pleegt
Subjectieve bestanddelen: Bepalen de Ernst van het misdrijf bij dezelfde gevolgen
Schuld
Roekeloosheid (zwaarste vorm van schuld)
Opzet
Voorbedachte Rade (van te voren gepland moord)
,SCHULD
Schuld als element = schuld in de zin van verwijtbaarheid
Bij normaal delict, is schuld een element. Schuld betekent dan dat verdachte zich
anders had moeten gedragen en ook anders kon gedragen: hij moet een reëel
gedragsalternatief hebben gehad, een andere mogelijkheid dan overtreden vd wet.
Schuld als element wordt verondersteld aanwezig te zijn, indien verdachte van
mening is dat verwijtbaarheid ontbreekt zal hij zelf schulduitsluitingsgronden aan
moeten voeren.
Schuld als bestanddeel = culpa
Verwijtbare aanmerkelijke onvoorzichtigheid (Arrest verpleegster)
Wederrechtelijkheid + Verwijtbaarheid
Het onderscheid tussen schuld als bestanddeel (culpa) en als element (verwijtbaarheid)
Stap 1 = vaststellen of schuld in DO voorkomt en bestanddeel is: Schuld betekent dan niet
verwijtbaarheid, maar culpa.
Culpa bestaat uit 2 delen: een verwijtbare (1) aanmerkelijke onvoorzichtigheid (2).
Als verwijtbaarheid of wederrechtelijkheid niet te bewijzen is, door de aanwezigheid van
schulduitsluitingsgronden of rechtvaardigingsgronden dan is geen sprake van culpa. OvJ
moet culpa id TLL opnemen, hiermee wordt culpa onderdeel vd 1e materiële vraag (Art.350
Sv): kan het ten laste gelegde feit, met culpa daarbij inbegrepen, worden bewezen? Als bij een
culpoos delict dus geen sprake is van een aanmerkelijk onvoorzichtige gedraging (W) of
verwijtbaarheid (V) kan culpa dus schuld niet worden bewezen vrijspraak
Als schuld in DO, moet bewezen worden dat verdachte:
Zich aanmerkelijk onvoorzichtig heeft gedragen: hij moest anders handelen
schending van een norm, dus het vertonen van wederrechtelijk gedrag.
Verwijtbaar is: verdachte kon anders handelen
Denk aan aanrijding door diabetes: het was aanmerkelijk onvoorzichtig, maar hij KON
niet anders handelen, geen sprake van verwijtbaarheid vrijspraak
Bij een normaal delict, is schuld een element (= verwijtbaarheid). De betekenis van schuld is
dan dat de verdachte zich anders had moeten gedragen en ook anders kon gedragen: moet
een reëel gedragsalternatief hebben gehad, een andere mogelijkheid dan het overtreden vd
wet. als de verwijtbaarheid niet bewezen kan worden bij een normaal delict, is de rechterlijke
einduitspraak: OVAR.
Culpoze gevolgsdelicten: hierbij is Schuld een bestanddeel en geen element
• Art. 307 Sr: dood door schuld
Delicten worden doorgaans gedefinieerd door het gevolg. Maar soms zijn er culpoze delicten
die geen betrekking hebben op gevolg maar op een bepaalde omstandigheid je weet (opzet)
of je had moeten weten (schuld)
Dit is bijv. het geval als je een fiets koopt van een junk: je weet of had moeten weten dat het
een gestolen fiets is, er is sprake van een redelijkerwijs vermoeden.
, Criterium voor schuld = Verwijtbare aanmerkelijke onvoorzichtigheid
Normatieve (objectieve) component: nadruk ligt op de gedraging
In het normatieve component ligt waarde oordeel besloten: je had anders moeten
handelen. Je rijdt 80 (objectief), maar je mocht 40 strafbaar (normatief)
Aanmerkelijk
normschending met een bepaalde Ernst
indien de normschending niet van voldoende ernst is, is geen sprake van
AANMERKELIJKE onvoorzichtigheid Bijv. iemand kijkt wel voor het
oversteken, maar ziet niet goed wat er aan komt of geval in dode hoek
Onvoorzichtigheid
Gedraging die strijdt met een bepaalde (geschreven/ ongeschreven)
zorgvuldigheidsnorm.
Je moet een norm kunnen formuleren die door verdachte is geschonden
Indien sprake is van een rechtvaardigingsgrond, is gedraging in beginsel
strafbaar maar mag je hem onder bepaalde omstandigheden toch
verrichten, geen sprake van onvoorzichtigheid W wordt weggenomen.
Psychische (subjectieve) component: Verwijtbaarheid
Onbewuste schuld (Verpleegster)
Onoplettendheid
Je had het kunnen voorzien, maar je was je niet bewust van onvoorzichtig
gedrag je neemt niet bewust het risico
Bewuste schuld (Porsche)
Je bent je bewust van onvoorzichtig gedrag
Je aanvaardt de gevolgen niet, maar hoopte op een goede afloop
Voorzienbaarheid van het gevolg (Kampvuur).
Speelt vooral een rol bij momentale onoplettendheid
Het Arrest: Leraar is op strand met leerlingen, hij gooit wasbenzine over
het vuur, het vuur sloeg in de fles met wasbenzine, er zat ook gas in de fles
en dat explodeerde vlammenwerper leerlingen liepen letsel op. heeft
leraar schuld? Er is een normovertreding je mag het niet op vuur
gooien, hij was zich bewust van het gevaar hij zei tegen de leerlingen ga
maar naar achter. Maar hij had niet voorzien dat de fles kon exploderen
de deskundigen konden dit ook niet voorzien
NB: de verwijtbaarheid komt te vervallen indien sprake is van een schulduitsluitingsgrond,
zoals verontschuldigbare onmacht (Black-Out Arrest)
Bijv. bij een epileptische aanval dit kan verontschuldigbaar werken, maar niet altijd:
criterium had de persoon wat aan de aanval kunnen doen en is hij daarin nalatig geweest
waardoor sprake is van culpa in causa? had persoon geen medicatie genomen = verwijtbaar.
Stappenplan:
1. Onvoorzichtig gedrag
2. De onvoorzichtigheid is aanmerkelijk
3. Er is geen sprake van een rechtvaardigingsgrond
4. In beginsel aannemen dat sprake is van schuld
5. Tenzij er sprake is van een schulduitsluitingsgrond
Arrest Verpleegster :
