Samenvatting arresten verzekeringsrecht
Eigen gebrek (7:951)
Hoge Raad 22 februari 1924 (Gummiwaren)
Het eigen gebrek (in enge zin) van een zaak ziet alleen op stoffelijke eigenschappen die maakt dat het
product naar haar aard gebrekkig is, een ongunstige eigenschap die zaken van de verzekerde soort niet
behoren te hebben. Slijtage valt er dus niet onder.
– Indien de verzekeraar de goederen niet of slechts tegen hogere premie zou hebben willen
verzekeren, lag het op de weg van de verzekeraar zich bij de aspirant-verzekeringnemer te
vergewissen van de precieze aard van de goederen.
Hoge Raad 23 april 1982 (Che Guavara)
De causa proxima van de schade was een gedekte oorzaak maar daarvoor afgaand was een uitgesloten
oorzaak (eigen gebrek) aan te wijzen. Hierbij moet de dominant cause leer toegepast worden een
lekkend schip (eigen gebrek) dat vergaat in een storm op zee.
Eigen schuld (7:952)
Hoge Raad 30 mei 1975 (Stukgegooid bierglas)
– Ingeval van een generieke opzetclausule mag onder opzet niet voorwaardelijke opzet worden
begrepen. Bij een generieke uitsluitingsclausule voor schade veroorzaakt door opzet, dekking
voor schade veroorzaakt door voorwaardelijk opzet (opzet als
mogelijkheidsbewustzijn/roekeloosheid) niet is uitgesloten. Let wel: in zo’n geval val je terug
op art. 7:952 BW, waarbij schade als gevolg van voorwaardelijk opzet alsnog is uitgesloten.
– Voorwaardelijke opzet is niet automatisch meeverzekerd.
– Dekking van voorwaardelijke opzet is niet in strijd met de openbare orde of goede zeden. Dit
zal wel het geval zijn bij opzet als oogmerk en opzet als zekerheidsbewustzijn (anders in strijd
met openbare orde).
– Wat opzettelijk veroorzaakte schade betreft, geldt dan dat dit sinds het Bierglas-arrest wordt
beschouwd als in strijd met de openbare orde.
– In ieder geval bij een aansprakelijkheidsverzekering, is het ook mogelijk om voorwaardelijk
opzet (opzet als mogelijkheidsbewustzijn en opzet als waarschijnlijkheidsbewustzijn) mee te
verzekeren.
Hoge Raad 27 maart 1987 (X/Interpolis)
Het begrip schuld moet subjectief worden uitgelegd. Merkelijke schuld impliceert verwijtbaarheid aan
de kant van de verzekerde. Er is geen sprake van merkelijke schuld van de verzekerde als hem dat op
grond van zijn geestestoestand niet verweten kan worden.
Hoge Raad 17 juni 1988 (Van Kasteren/Nationale Nederlanden)
Bij merkelijke schuld gaat het om een ernstige mate van schuld. Het tekortschieten in de te verwachten
zorg valt hieronder.
Hoge Raad 3 februari 1989 (Containerbrand)
Voor merkelijke schuld is niet noodzakelijk dat de verzekerde de brand zelf heeft veroorzaakt.
Eenmaal brandend en niets doen kan merkelijke schuld opleveren.
Hoge Raad 11 januari 1991 (Van de Wijngaard/Haagman)
De aard van een kostbaarhedenverzekering brengt mee dat zij in beginsel ook dekking verleent tegen
schade die het gevolg is van een moment van onbedachtzaamheid. Die wordt niet anders door een
uitsluiting voor het geval er wordt afgeweken van de daar aangeduide algemene zorgverplichting van
de verzekerde, er moet tenminste sprake zijn van merkelijke schuld. Een moment van
onbedachtzaamheid (lichte schuld) is in de normale voorzichtigheids-clausule (een goed huisvader)
meeverzekerd.
1
, Hoge Raad 23 oktober 1992 (De Gans/Nationale Nederlanden)
Voor merkelijke schuld is niet noodzakelijk dat de verzekerde de brand zelf heeft veroorzaakt.
Eenmaal brandend niets doen kan merkelijke schuld opleveren.
Hoge Raad 11 september 1998 (K en J./Oost Nederland)
In geval van een basiszorgverzekering kan een verzekeraar in het geheel geen eigen schuld(7:952)
verweer voeren (art. 15 lid 2 Zvw). Aangenomen wordt dat zulks ook geldt voor de aanvullende
zorgverzekering.
Hoge Raad 6 november 1998 (Aegon/Van der Linden)
De in concreto ontstane (specifieke) schade moet het beoogde of zekere gevolg van het handelen zijn
geweest.
- Schade die voortvloeit uit opzettelijk en tegen en persoon of zaak gericht wederrechtelijk
handelen of nalaten. Het gunstigste is voor de verzeraar een beding opstellen waarin opzet zo
ruim en zo objectief mogelijk wordt omschreven.
Hoge Raad 4 april 2003 (Amev/Meijerink)
Het begrip schuld moet in beginsel naar objectieve maatstaven worden ingevuld. Bij de beantwoording
van de vraag welke mate van zorg van de verzekerde mag worden verwacht, kan als uitgangspunt
gelden dat hij zich onthoudt van gedragingen waarvan hij weet of behoort te weten dat een
aanmerkelijke kans bestaat dat deze tot schade zullen leiden. Er blijft ruimte om onder
omstandigheden het begrip subjectief in te vullen, zoals genoemd in arrest X/Interpolis.
Hoge Raad 21 december 2007 (Vuisthamer)
Los van het feit dat ontoerekeningsvatbaarheid uit een strafonderzoek blijkt, dient er bij de aanvang
van toerekeningsvatbaarheid te worden uitgegaan. Het is aan de verzekerde het tegendeel aan te tonen.
GC Kifid 2016-124 (Proportionele verdeling)
De Hoge Raad laat in X/Interpolis ruimte voor een proportionele benadering bij gedeeltelijke
ontoerekeningsvatbaarheid nu zij speekt van geen verwijt en niet van geen enkel verwijt.
In geval van gedeeltelijke ontoerekeningsvatbaarheid is er sprake van een gedeeltelijk verwijt. De
gedraging kan de verzekerde slechts gedeeltelijk worden toegerekend, met als gevolg dat het verval
van dekking dus alleen dat gedeelte betreft. Er zijn ten minste twee rechtens relevante oorzaken aan te
wijzen voor het ontstaan van de schade: een niet-verwijtbare en dus gedekte oorzaak, te weten de mate
waarin de verzekerde ontoerekeningsvatbaar was, en een verwijtbare en dus niet-gedekte
schadeoorzaak, te weten de mate waarin de verzekerde toerekeningsvatbaar was.
Hoge Raad 13 april 2018 (Reikwijdte AVP-clausule) (shaken baby syndroom)
Met de nieuwe opzetclausule wordt bedoeld de opzetclausule die is opgenomen in het
Standaardpolismodel AVP 2000, opgesteld door het Verbond van Verzekeraars. De nieuwe
opzetclausule luidt als volgt:
“Niet gedekt is de aansprakelijkheid van een verzekerde voor schade veroorzaakt door en/of
voortvloeiende uit zijn/haar opzettelijk en tegen een persoon of zaak gericht wederrechtelijk handelen
of nalaten.”
De Hoge Raad verschaft met zijn arrest duidelijkheid over de vraag onder welke voorwaarden de
nieuwe opzetclausule van toepassing is. Dit is van belang omdat indien de nieuwe opzetclausule van
toepassing is, de verzekeraar die daar een beroep op doet geen dekking behoeft te verlenen. De ratio
van de opzetclausule is dat verzekeraars geen dekking wensen te verlenen voor crimineel gedrag. Daar
staat tegenover dat de aansprakelijkheidsverzekering voor particulieren (AVP) een belangrijke rol
vervult in het maatschappelijk verkeer, omdat indien de dader geen dekking heeft op grond van de
opzetclausule de financiële bescherming van het slachtoffer doorgaans illusoir zal zijn. De Hoge Raad
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper im6. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,48. Je zit daarna nergens aan vast.