Samenvatting
Samenvatting Hoorcollege Week 5
- Instelling
- Universiteit Van Amsterdam (UvA)
Hoorcollege Week 5 Verzekeringsrecht
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 15 pagina's
Voorbeeld 2 van de 15 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Hoorcollege 5 – VerzekeringsrechtCausaliteit in het Verzekeringsrecht (1)
Indien de verzekering tegen bepaalde gevaren dekking biedt, zal de verzekerde het causale
verband tussen evenement en de geleden schade moeten aantonen.
Anderzijds zal de verzekeraar in geval van een beroep op een oorzaak die de wet of polis van
dekking uitsluit het causale verband tussen deze oorzaak en de schade moeten aantonen.
Waarom bij eigen gebrek gezet? Omdat bij eigen gebrek situaties bijna altijd
causaliteitsbijzondeheden aan de orde komen. Als we kijken naar een persoon die een aanspraak wil
maken op een verzovk. moet hij eerst 1) bewijzen dat er sprake is van een verz.ovk (meestal aan de
hand van een polis die hij heeft) 2) moet bewijzen dat er sprake is van een evenement dat gedekt is
volgens die polis. 3) vervolgens moet hij aantonen dat er sprake is van schade, en dan moet hij 4) ook
nog aantonen dat er een causaal verband is tussen schade en evenement. Vaak is dat evident, er is
brand geweest: treft brandresten aan dan is causaal verband al gegeven, maar is niet altijd zo. Dan
zou verzekeraar mogelijk dekking willen weigeren omdat er sprake is van een oorzaak die door de wet
of door de polis uitgesloten is, beroep op uitsluitingsgrond (eigen gebrek, eigen schuld zijn meest
voorkomende) gaat vaak mis in praktijk. Moet ook bewezen dat er een causaal verband is tussen
schade en uitsluitingsgrond, laten verzekeringen vaak liggen maar doen nemers niet veel mee in
praktijk. Dus causaal verband kan zowel voor verzekeraar als nemer een obstakel zijn.
Causaliteit in het Verzekeringsrecht (2)
Uitgangspunt bij causaliteitskwesties in het verzekeringsrecht is r.o. 3.2 van Hogenboom/Unigarant:
(..) Bij de beoordeling of een dergelijk in een overeenkomst geëist causaal verband aanwezig is, komt
het in de eerste plaats aan op inhoud en strekking van die overeenkomsten, zo daarover geschil bestaat,
op uitleg van die overeenkomst. (..)’’
Hoe lossen we causaliteits los? Arrest hogenboom “...” brengt mee 1) moet in polis kijken of er
in de betrekkende voorwaarden/uitsluitingsgrond een causaliteitscriterium genoemd is (bv gedekt is
letsel die je rechtstreeks gevolg is van het ongeval. Causaliteitscriterium is rechtstreeks en dat duidt
op een causa proxima (wat is de dichtstbijzijnde oorzaak voordat het evenement is ingetreden) vaak is
in polis geen causaliteit criterium aangegeven (bv gedekt is schade die een gevolg is van.. gevolg is
van is heel neutraal geeft niet aan welk causaal verband vereist is. Wat doen we dan?)
Causaliteit in het Verzekeringsrecht (3)
Toepassing in de praktijk van het onderhavige criterium komt er op neer dat men allereerst
gaat kijken of in de verzekeringsvoorwaarden voor een causaliteitsmaatstaf is gekozen.
Bijvoorbeeld door gebruik van een woord zoals ‘’rechtstreeks’’ dat duidt op een toepassing
van de causa proxima-leer.
Voor zover de polis een dergelijke maatstaf niet kent, kiest men voor een causaliteitscriterium
dat het meest recht doet aan de inhoud en strekking van de betrokken
verzekeringsovereenkomst. M.i. is de ‘dominant cause’-leer over het algemeen het meest
passend. Zie ook HR 23-4-1982, NJ 1982, 520 (Che Guavara) r.o. 3.3 (impliciet) en GC Kifid
2013-125 (Dakpannen) r.o. 5.2; Hendrikse oratie 2011, p. 42; en Brouwer, in:
Verzekeringsrecht 2019, p. 513-514 en Brouwer NTHR 2014, p. 8.
Als er een caus maatstaf is opgenomen pas je die toe, zo niet dan zegt de HR moet je kijken wat
uitleg voor de polis voor een caus crit oplevert. O.g.v. rechtspraak in feite neerkomt op een toepassing
van de dominant cause dominante oorzaak. Arrest Che Guavra is daar voorbeeld van. Kifid over
dakpannen arrest tijdens zomerstorm zijn dakpannen van dak gewaaid en terecht gekomen op een
serre met veel schade als gevolg. Verzekeraar zei we keren niet uit want het heeft wel hard gewaaid
maar voorwaarde was storm = windsnelheid van 14meter/sec. en die wind was nu 8 m/s, te weinig.
Had wel hard gewaaid maar geen storm in zin van de polis. Toen zij nemer er is sprake van een van
buiten komend onheil. Want de dakpannen zijn gekomen op de serre, dus de oorzaak is vallende
dakpannen van buiten komend onheil want dakpannen waren op de serre terecht gekomen. Dus
wat was de oorzaak nu? Commissie oordeelde dakpannen zijn wel gevallen maar hele plaatje
1
, bekeken, wat was effectieve oorzaak, dat was de wind, ze zijn in beweging gezet door de wind.
Dominant cause overall is van beslissende invloed geweest dat het hard waaide. Dus causa
proxima is vallen van dakpannen maar dominant cause is de harde wind. En in rechtspraak wordt
dominant toegepast voor zover de polis geen causaliteit maatstaf oplevert, zo wel dan prevaleert die!
Causaliteit in het Verzekeringsrecht (4)
De dominant cause-leer – afkomstig uit het Engelse verzekeringsrecht - houdt in dat men bij het
zoeken naar de rechtens relevante oorzaak of de rechtens relevante oorzaken de effectieve oorzaak of
de effectieve oorzaken vindt. Zie Brouwer NTHR 2014, p. 3. De onderhavige leer ziet het
causaliteitsprobleem als een vraag van gezond verstand: ‘’This choice of the real or efficient cause
from out of the whole complex of the facts must be made by applying common sense standards. Cause
here means what a business or seafaring man would take to be the cause without too microscopic
analysis but on a broad view.’’ Zie Lord Wright in de zaak Yorkshire Dale SS Co vs. Minister of
Transport (1925) 22 Ll.L.L.Rep 37.
Dominant cause komt uit ENG zeeverzekeringsrecht. In 1906 had wetgever duidelijk aangegeven dat
het moest gaan om causa proxima. Maar in praktijk leverde dat onwenselijke uitspraken op. Engelse
rechter heeft scherpe kantjes eraf gehaald door te gaan werken met een dominant cause. Het zaak
Yorkshire echt Engels, het is eigenlijk gewoon gezond verstand, wat is hier nu de oorzaak?
Normaal nadenken, niet moeilijk doen, we nemen alles mee. Deze rechtspraak heeft de causa proxima
omgevormd in een dominant cause. In ENG is het zo dat er altijd sprake kan zijn van slechts 1
oorzaak. Als er wel sprake is van 2 en 1 is wel en de ander is niet gedekt, valt de niet gedekte weg, en
blijft de gedekte oorzaak over. Dat is niet naar NL recht, daar is het wel mogelijk dat als je naar alles
kijkt dat het kan dat er 2 dominant causes zijn geweest. Vaak stelt een expert dat vast.
Causaliteit in het Verzekeringsrecht (5)
Indien slechts één oorzaak is aan te wijzen voor een bepaald (gedekt) evenement is de kwestie
eenvoudig: men hoeft dan alleen te bepalen of de betreffende oorzaak een onder de
verzekeringsovereenkomst gedekte of ongedekte oorzaak oplevert.
In geval van meerdere oorzaken ligt de zaak een stuk gecompliceerder.
1 oorzaak uit onderzoek voortvloeit is het simpel, dan hoef je alleen maar te kijken of het wel of niet
gedekt is. Interessanter (voor NL recht, niet voor ENG recht) is het als er meerdere oorzaken zijn, en
sommige wel en andere niet gedekt zijn. Naar NL recht, wat doen we dan? Meervoudige causaliteit,
meerdere oorzaken.
Causaliteit in het Verzekeringsrecht (6)
In geval van meerdere schadeoorzaken waarbij de betrokken oorzaken ieder duidelijk voor een
bepaald percentage aan het plaatsvinden van het evenement hebben bijgedragen dient de (maximale)
uitkering voor dit geval over de betrokken oorzaken verdeeld te worden naar de mate waarin de
oorzaken aan het plaatsvinden van het evenement hebben bijgedragen. Zie bijv. de 10 (gedekt, het
ongeval)-90 (niet gedekt, de conversie-hysterie van het lijf/de begunstigde) verdeling in de eerder
genoemde HR-uitspraak. Het ging daar overigens om een sommen(ongeval)verzekering met een causa
proxima-maatstaf in de polis.
Dan ga je proberen om aan de betrokken schade oorzaken percentages toe te kennen (alleen als het én
gedekt én niet gedekte oorzaken spelen!!) die oorzaak heeft zoveel procent bijgedragen aan de schade.
Is niets juridisch, meestal weer door deskundige gedaan. Dat de mogelijkheid wordt erkend vloeit o.a.
voort uit Hogenboom arrest. Ook bij proxima kunnen er meerdere oorzaken zijn. Invaliditeit moest
rechtstreeks veroorzaakt door het ongeval. Waren in jaren 70, 2 mensen die in BEL gingen kamperen,
vrouw kwam aanrijden en was te ver gereden en reed de tent over waar haar man in lag. Ongeval
geen discussie over. Kan je blijvend invalide van worden, vastgesteld was dat mr. wel blijvend
invalide was, maar dat kwam ook doordat hij leed aan een psychiatrisch ziektebeeld, waardoor hij iets
heel veel heftiger aanvoelt. Dus al had hij die ziekte niet was hij niet helemaal invalide geweest. Dus
voor 10 procent door ongeval en de rest door zijn ziektebeeld. Meneer kreeg 10 procent van de
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper im6. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen
