Dit is mijn overzichtelijke samenvatting van H4 uit het boek psychiatrie. De samenvatting bevat overzichtelijke rijtjes en belangrijke begrippen die dikgedrukt zijn. Hopelijk heb je er wat aan!
H4: stress gerelateerde stoornissen
4.1 inleiding
Blootstelling aan stress kan invloed hebben op psychische & lichamelijke gezondheid.
4.1.1 stress
Descartes heeft met zijn geloof in dualisme: scheiding tussen lichaam en geest, veel
invloed gehad op het moderne denken. Tegenwoordig weten we dat ze niet te scheiden
zijn. Stress betekent druk of kracht die ergens op wordt uitgeoefend. In de psychologie is
stress: de eis aan een organisme om zich aan te passen door stressoren. Een stressor
is een bron of oorzaak van stress. Er zijn hierin psychische (relatieproblemen, ontslag) en
fysieke (hard geluid) factoren. Stress kan ook in mate gezond zijn omdat het ons scherp
houdt, eustress. Langdurige stress leidt tot emotionele of lichamelijke klachten.
4.2 stress en gezondheid
Psychische bronnen van stress zorgt voor het verminderen van ons vermogen om ons
aan te passen en heeft een negatief effect op onze gezondheid. Psychoneuroimmunolo-
gie onderzoekt de relatie tussen psychische factoren en werking van het immuunsysteem
en zenuwstelsel.
4.2.1 stress en hypothalamus-hypofyse-bijnier-as (HPA-as)
Endocriene systeem: systeem van klieren zonder afvoerkanaal die hun hormonen
rechts-streeks in de bloedbanen afscheiden. Hormonen reguleren lichaamsfuncties en
zetten lichaam aan tot groei en ontwikkeling. Stress brengt in het endocriene systeem
een domino-effect op gang in de HPA-as: de hypothalamus scheidt een hormoon af dat
de hypofyse aanzet tot produceren van ACTH, dit stimuleert de bijnieren, waarbij de
buitenste laag van de bijnieren (bijnierschors) hormonen ui, steroïden: groep hormonen
die testosteron, oestrogeen, progesteron en corticosteroïden bevat. De corticosteroïden
verhogen weerstand tegen stress, stimuleren spieropbouw en geven energie bij nood.
Ook bieden ze weerstand tegen allergie en hebben effect op onze cognities.
Het sympathische deel van ons zenuwstelsel stimuleert het bijniermerg tot productie van
adrenaline. Als deze stoffen worden afgescheiden functioneren ze als transmitter die
invloed hebben op functioneren van waakzaamheid. Normaal gesproken komen er bij een
stresssituatie stresshormonen vrij en verdwijnen die wanneer het veilig is. Als stress te
lang duurt of steeds terug komt blijft het lichaam stresshormonen aanmaken. Zo raken
voorraden uitgeput en kan de gezondheid in gevaar komen.
4.2.2 stress en het immuunsysteem
Het immuunsysteem beschermt het lichaam tegen ziektes. Het werkt op verschillende
manieren. De leukocyten (witte bloed cellen) doden ziekteverwekkers. Ze herkennen de
ziekteverwekkers aan antigenen. De lymfocyten maken antilichamen, zij hechten zich
aan vreemde organismen en maken ze inactief. Geheugenlymfocyten blijven jaren in je
bloedbaan en treden alleen op wanneer een nieuw vreemd organisme zich vertoont.
Psychische stressoren kunnen reacties van het immuunsysteem verzwakken. Stressoren
die hun tol eisen zijn huwelijksproblemen, scheiding, werkloosheid etc. Het gevolg van
verzwakking van het immuunsysteem is dat ze ontstekingen niet meer tegenhouden wat
leidt tot fysieke stoornissen. Negatieve emoties hebben ook hierop invloed. Sociale
ondersteuning kan schadelijke effecten van stress verlichten. Ook is het goed om emoties
over stress van je af te schrijven
4.2.3 het algemeen aanpassingssyndroom (GAS)
GAS: de 3delige respons van het lichaam op langdurige stress. Het bestaat uit de alarm-
reactie, weerstandsstadium en uitputtingsstadium. Alarmreactie: kenmerkt zich door
verhoogde activiteit van het sympathische zenuwstelsel. Het mobiliseert het lichaam om
zich te verdedigen. Dit responspatroon wordt gekoppeld aan vecht-of-vluchtreactie:
aangeboren neiging om in dreiging te vechten of te vluchten. Door de constante prikkels
tegenwoordig staat ons alarmsysteem vrijwel altijd aan. Dit kan leiden tot problemen.
Wanneer een stressor lang aanhoudt kom je in het weerstandstadium: hier probeert
het lichaam langdurige stress te doorstaan en hulpbronnen op peil te houden. Houdt de
stressor nog langer aan kom je in het uitputtingsstadium: weerstand neemt af,
activiteit van parasympatische zenuwstelsel neemt toe en gezondheid wordt aangetast.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bethvandermade. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
