Samenvatting van Hoofdstukken 1,3,4,5,6,7,8,9,10.
Hoofdstuk 1
Motivatie is een combinatie van:
1. Willen: de bereidheid om te veranderen
2. Kunnen: het vermogen om daadwerkelijk te veranderen
3. Klaar zijn: gereedheid, het is het juiste tijdstip om te veranderen
Motiverende gespreksvoering is een cliënt- en doelgerichte communicatiestijl die de eigen motivatie
van cliënten probeert te vergroten door het verkennen en verminderen van hun tegenstrijdige
gevoelens over verandering, zodat er bij de cliënt een groter commitment ontstaat om verandering
te realiseren.
Mensen moeten het gevoel hebben dat ze kunnen veranderen. Dit gevoel is net zo belangrijk als de
wil om te veranderen. Motiverende gespreksvoering richt zich op het onderzoeken en verminderen
van deze twijfel, met als doel dat mensen zichzelf overtuigen van de voordelen van veranderen en
hun eigen mogelijkheden.
Belangrijke kenmerken van motivatie zijn;
Motivatie voorspelt actie
Hoe groot is de kans dat iemand een bepaalde activiteit zal beginnen en afmaken.
Motivatie is gedragsspecifiek
Een cliënt die overlast veroorzaakt kan best wel willen deelnemen aan bemiddeling, omdat hij denkt
dat hij daarmee beter af is dan dat de buren de politie bellen. Maar hij kan tegelijkertijd niet willen
ingaan op het voorstel om zijn alcohol gebruik te veranderen, omdat hij vindt dat hij geen alcohol
probleem heeft.
Motivatie is veranderlijk
Motivatie is veranderlijk en kan toenemen of verminderen na belangrijke gebeurtenissen.
Motivatie is interactief
Anderen hebben invloed op de mate van motivatie. Een gesprek met een MW’er kan de motivatie
vergroten, maar ook verminderen.
Motivatie kan door interne en externe factoren beïnvloed worden
Motivatie komt vanuit interne en externe factoren, maar verandering beïnvloedt door interne
motivatie is meestal positiever, groter en blijft langer bestaan.
,Motiverende gespreksvoering ondersteunt verandering door het creëren van drie voorwaarden voor
verandering, namelijk;
1. MG vermindert weerstand
Mensen die niet het gevoel hebben dat ze door anderen onder druk worden gezet om te veranderen,
zijn eerder bereid om hun gedachten en gevoelens over verandering te onderzoeken.
2. MG vergroot het belang van veranderen
Het vergroten van de innerlijke noodzaak om te willen veranderen. Dit is mogelijk door de cliënt
duidelijk te maken dat deze zijn gedrag dient te veranderen om zijn (levens)doelen te behalen.
3. MG lokt verandertaal uit
MG is erop gericht de cliënt uitspraken te ontlokken die te maken hebben met zijn wil of zijn idee te
kunnen veranderen.
Motiverende gespreksvoering ziet cliënten niet als tekortschietend, maar als competent. Cliënten zijn
zelf in staat om te veranderen, als ze voorzien worden van informatie en goede begeleiding krijgen
tijdens het proces. Daarnaast kan MG gebruikt worden bij cliënten die zorg mijden en is het mogelijk
om ‘’bemoeizorg’’ te geven zonder dat je als bemoeial wordt gezien.
Motiverende gespreksvoering en het sociaal-agogisch werk delen beide de volgende grondhouding;
Een dienstverlenende instelling;
Waarin respect en empathie voor de cliënt centraal staan;
Vanuit een tolerante en niet-beoordelende houding;
Gericht op samenwerking met cliënten;
Waarbij zelfbepaling, keuzevrijheid en eigenwaarde centraal staan;
En de sterktes van cliënten het vertrekpunt zijn;
Waarbij de professional erop uit is om cliënten te helpen om uiteindelijk aan hun eigen
behoeften te voldoen.
MG sluit aan bij methodisch werken en is evidence based. Er is veel onderzoek beschikbaar waaruit
blijkt dat de aanpak werkt, ook bij lastig te bereiken doelgroepen en bij cliënten met moeilijk
veranderbaard gedrag. Deze vaardigheden zijn toepasselijk op de doelgroepen; adolescenten in
school, huiselijk geweld, daklozen, ouderen, chronisch zieken, verslaafden en reclassering.
Om de volgende redenen sluit motiverende gespreksvoering goed aan op het werken met culturele
minderheden;
MG biedt ruimte en erkenning voor/van genegenheid.
Vanwege het respect voor de autonomie van de cliënt voorkomt MG dat de MW’er volledig
handelt volgens zijn eigen normen en waarden.
Diezelfde respect help voorkomen dat de MW’er te bevoogdend overkomt.
, De MW’er stelt zich zo min mogelijk op als autoriteit en expert, maar als gids en partner.
Motiverende gesprekvoeringstechnieken zijn erg flexibel en goed in te passen in min of meer
verwante hulpverleningsstrategieën, zoals cognitieve gedragstherapie of oplossingsgerichte therapie.
Ook wordt MG soms toegepast als ‘’inweekmiddel’’ om mensen te motiveren een eerste stap te
zetten richting hulpverlening. Omdat MG uitgaat van een glijdende en dynamische motivatieschaal,
kun je het gebruiken om al in de richting van gedragsverandering aan de slag te gaan terwijl de cliënt
er nog niet klaar voor is en eventueel nog twijfelt over het nut van veranderen.
MG past in vrijwel alle settings waar het tot de opdracht van de professional behoort om vorm te
geven aan gedragsinterventies. Daarbij horen ook interventies die erop gericht zijn om de cliënt
anders tegen zijn (leef)situatie aan te kijken.
Motiverende gespreksvoering helpt om de focus weer te leggen waar hij vanuit het perspectief van
de hulpverlener hoort: bij de gedragsverandering van de cliënt!
Hoofdstuk 3
De grondhouding bestaat uit houdingsaspecten die aan de basis liggen van het effectief begeleiden
van veranderingsprocessen. Deze grondbeginselen zijn:
1. Samenwerken
De professional is een samenwerkingspartner van de cliënt. De grondhouding is die van een
gelijkwaardige werkrelatie.
2. Uitlokken van motivatie en competentie
In hulpverleningsrelaties is het een bekende valkuil dat de MW’er , had voor zijn cliënten werkt en
van alles probeert te regelen. Dit is echter niet ondersteunend voor de cliënt, waardoor het lijkt alsof
de cliënt een consument wordt. In aansluiting op de behoeften aan competentie en autonomie van
de cliënt wordt binnen MG zo min mogelijk voor de cliënt ingevuld. Gedragsverandering kan alleen
door het uitlokken of oproepen van wat de betrokkene zelf wil en denkt te kunnen doen in zijn
leefsituatie. De wensen en mogelijkheden van de cliënt staat dus centraal en worden opgeroepen en
versterkt door de professional.
3. Autonomie bevestigen
Mensen hebben een psychologische basisbehoefte om zelfstandig, autonoom in het leven te staan.
Ze hebben behoefte aan het maken van eigen keuzes en de mogelijkheid om een koers in te slaan in
het leven die bij hen past. Als MW’er is het goed om de hulpverleningsreflex te onderdrukken, zodat
je niet alles voor de cliënt doet en hierdoor de cliënt aan het denken zet.
4. Handelen vanuit mededogen
MG heeft een doelgericht en beïnvloedend karakter. Als professional kan je dit alleen voor jezelf
verantwoorden als je handelt vanuit het belang van de ander en niet vanuit eigen belang.
