Hoorcolleges oudheid periode 2 van de lerarenopleiding geschiedenis aan de HAN. Gebaseerd op de hoorcolleges en in samenhang met het boek history of western society. Behoord tot de tentamenstof.
tHoorcollege – Oudheid 1
14-11-2016
Het begin - Ex nihilo
Christendom Genesis vertelt het scheppingsverhaal
Egypte goden schapen mensen (aparte manier)
Soemerie deze cultuur schreven op kleitabletten een eigen scheppingsverhaal
A. Afbakening
De oudheid start op het moment dat het schrift wordt uitgevonden, 3200 v. Chr. tot 576 n.
Chr. In de oudheid wordt er gesproken over diverse volkeren die gelijktijdig leefde maar
totaal verschillend waren.
We baseren de informatie op bronnen. Over de oudheid zijn er heel weinig primaire
bronnen die soms niet betrouwbaar zijn. Het is namelijk vaak een blik van de elite uit de tijd
en niet van ‘het volk’. Veel van deze bronnen zijn afgeschreven door monniken uit het
byzantijnse rijk.
Manetho schreef in de 3e eeuw voor Christus over de geschiedenis van Egypte. Hij bakende
diverse dynastieën af en is de voorloper van het periodiseren van de geschiedenis.
- Prehistorie protohistorie historie
- Paleolithicum – mesolithicum (overgangsgebied) neolithicum
- Steentijd bronstijd (3000-900) ijzertijd
B. Paleolithicum – Jagers en Verzamelaars
Het was van belang hoeveel mensen er op een plek konden zijn, de Carrying Capacity. De
hoeveelheid land die je nodig hebt met het jagen en verzamelen om jezelf te onderhouden.
Het gaat namelijk om kleine rondtrekkende volkeren die zich onderhouden door het jagen
en verzamelen van eten. De sociale reikwijdte is vele malen groter dan de economische. Dit
was ook nodig om ‘vermenigvuldiging’ te hebben. De maatschappij is over het algemeen erg
beperkt. Iedereen was ongeveer gelijkwaardig ondanks de taakverdeling. Dan volgt er een
overgangsfase waarbij er een eind komt aan de paleolithicum en het mesolithicum begint.
C. Mesolithicum
- Gobekli Tepe
Ze denken dat dit 1 van de redenen is voor het ontstaan waar de landbouw begon. Het was
een plek waar mensen bijeen kwamen voor religie. Soort catering bedrijf. Er zou veel vraag
naar voedsel zijn. Voor deze theorie zijn geen bewijzen.
D. Neolithicum
- Neolithische revolutie
,Vanaf 9000 – 7000 – 5000 – 4000 – 3200. Dit komt door de ijstijd die opschoof en er
kwamen gebieden waar weer natuur begon te groeien. Dit is per plek afhankelijk van de
omstandigheden. Er is dus een vegatatiegrens door de ijstijd. Door toeval of goede
observatie werd ontdekt dat er iets uit zaden groeide, als de omstandigheden goed waren.
Door de omstandigheden kwam er ook bevolkingsgroei waardoor de behoefte naar voedsel
ook toenam.
Gevolgen van de Neolithische revolutie:
Sedentaire samenlevingen meer controle en organisatie
Domesticatie langdurig proces waarbij het iets huiselijker werd gemaakt (kuddes)
Bevolkingsdruk komt ook door de bevolkingsgroei
Beter? het werk werd intensiever door het planten, de oogsttijden en de
afhankelijkheid van het weer waardoor onzekerheid ontstond. Ook ontstonden er
nieuwe ziektes.
Gevolgen sedentair leven:
Specialisatie
Mannen en vrouwen er kwam een nieuwe taakverdeling waardoor er meer
afstand ontstond.
Organisatie taakverdelingen
Calorische waarde en aminozuren je had er twaalf nodig per dag maar dit werd
veel minder, twee. Het werd dus ongezonder en er was meer kans op ziektes.
Technologische vooruitgang: metallurgie het ontstaan & idee van bezit &
eigendommen. Hierdoor kwam er een hiërarchie op basis van bezit.
Mesopotamië sprong naar een ‘beschaving’, ontstaan schrift.
- De vruchtbare halve maan
De neolithische revolutie start in de ‘vruchtbare halve maan’, langs de rivier de Eufraat. Dit
waren het Soemerische en Akkadische rijk. Er werden muren gebouwd en ‘huizen’. Ook
werden er tempels gebouwd, genaamd de Ziggurat.
E. Soemerische beschaving
Gilgamesj Epos kleitablet met eerste schrift
Standaard van Ur geen idee wat het is, maar ‘we’ vinden het wel mooi. Het heeft een vredeskant en een
oorlogskant. Er zijn diverse interpretaties van wat het zou kunnen zijn; beeld van de hiërarchische samenleving.
Uit dit werk kunnen we verschillende ‘feiten’ trekken.
Soemmerie bestaat uit stadstaten waar landbouw de voorziening was voor voedsel. Dit on
doordat er irrigatielandbouw was. De Ziggurat was het centrum van de steden waarbij de
koning ook priester was. Er wordt gesproken van een tempeleconomie (re distributie door
de tempel). De Sumeriërs vonden het wiel, het schrift en de metallurgie uit. Ook ontdekten
zij diverse wetenschappen: kalender, wiskunde en astrologie. Onder de bevolking was er een
harde mentaliteit. Ze wilde namelijk de goden kunnen begrijpen en hadden ontzag voor hen.
, Daarnaast wilde ze kennis hebben over de overstromingen zodat ze er iets tegen of mee
konden doen.
Er waren 4 standen:
- Adel
- Clienten
- Vrije lieden
- Slaven
Hammurabi schreef wetten waarin de volgende zaken stonden:
- Oog om oog & standen itt boetes
- Irrigatie & rechtvaardigheid
- Consumentenbescherming
- Landbouw
- Etc.
15-11-2016
A. Inleiding
De geschiedenis van Egypte is 3000 jaar oud. Ze zagen zichzelf als een eigen beschaving
doordat ze zo afgescheiden leefde van andere volkeren.
- Geografie
Egypte was gesplitst in 2 delen het Zwarte land en het Rode land.
- Bronnen
Koningslijsten, steen van Palermo en Manetho. Manetho is de grondlegger van de
chronologie die we nu nog steeds gebruiken.
Religieuze literatuur:
funeraire teksten,
dodenboeken,
tendentiegeschriften (historisch het meest interessant, geven de meeste
gebeurtenissen weer van personen en of groepen),
brieven uit El-Amarna (zijn in het Akkadische geschreven)
Herodotus (Historiën, vooral boek II).
Monumentale bouwkunst:
Tempels
Mastaba
Enzovoorts
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Liduina. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
